|
بخش کشاورزی یکی از ظرفیت‌های قابل توجه استان همدان است و تلاش شبانه‌روزی کشاورزان توانسته همدان را در این بخش به جایگاه ویژه‌ای در کشور برساند.
همدان با توجه به سهم بسزایی که در تولید گندم، جو، ذرت، چغندر و سیب زمینی دارد در بسیاری از اقلام عنوان‌شده نه‌تنها در غرب کشور بلکه در سطح ملی در جایگاه نخست قرار گرفته و همین می‌تواند دلیلی باشد بر اینکه بخش کشاورزی در استان همدان نیازمند توجه بیش از پیش مسئولان ارشد استان است.
جالب‌تر اینکه در شهرستان‌های استان همدان با توجه به شرایط اقلیمی و ظرفیت‌های زمین کشاورزی و دیگر موارد، کشاورزان به تولید محصولات خاص آن منطقه اهتمام دارند، در این میان شهرستان اسدآباد و نهاوند با اقلیم‌های متفاوت و خاک حاصلخیز ظرفیت‌های عظیمی برای توسعه در بخش کشاورزی و جایگاه ویژه‌ای در سطح استان داشته و امروز به‌عنوان قطب تولید چغندر از آن‌ها یاد می‌شود.
با این تفاسیر طی سال جاری بیش از هفت هزار هکتار از مزارع سطح استان همدان توسط چغندرکاران به کشت چغندر اختصاص داده شده، در حالی که تعهد و برنامه ابلاغی این استان 6 هزار و 500 هکتار بوده که بخش اعظمی از این تولید در دو شهرستان یادشده رقم خورده است.
در این راستا کشت خارج از برنامه ابلاغی و کشت بیش از تعهد توسط کشاورزان موجب شده که چغندرکاران استان با مشکلات عدیده‌ای در برداشت این محصول و تحویل آن به کارخانه مواجه شوند به طوری که امروز وجود تنها یک کارخانه قند در استان همدان، نبود صنایع تبدیلی لازم، گرانی کرایه حمل‌و نقل، کمبود ماشین‌آلات برای حمل محصول به کارخانجات قند و کاهش عیار چغندر قند توسط کارخانه‌ها و فروش محصول به دلالان ازجمله گلایه‌مندی‌های کشاورزان چغندرکار در استان همدان است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
چغندرکار اهل روستای قاسم‌آباد لک‌لک شهرستان اسدآباد با بیان اینکه متأسفانه‌های با وجود اینکه بخش اعظمی از آب شهرستان صرف تولید این محصول می‌شود آن هم در شرایطی که ما برای تأمین آن با مکافات بسیاری مواجهیم، شاهد آن هستیم که عمده محصول به یُمن حضور دلالان به کارخانه‌های مشهد و اصفهان ارسال می‌شود، اظهار کرد: دلالان وقتی دیدند کارخانه قند همدان پس از بارندگی اخیر، عیار قند تحویلی از کشاورزان را پایین می‌زند، فرصت را غنیمت شمرده و وارد میدان شدند.
محمود سمائی فلاحی با اشاره به اینکه متأسفانه در حال حاضر علاوه بر کوپنی و نوبتی بودن تحویل چغندر، همخوانی نداشتن کوپن‌ها با حجم تولید نیز مسئله‌ساز شده، تصریح کرد: در بسیاری از موارد کشاورزان به‌دلیل عدم دسترسی به ماشین حتی امکان تحویل بار تعیین‌شده در آن روز را هم پیدا نمی‌کنند.
وی با ابراز اینکه پس از بارندگی اخیر عیار چغندر در کارخانه همدان بین 11 تا 12 زده می‌شود حال آنکه عیار همین چغندر به اذعان کشاورزانی که با دلالان کار می‌کنند، 16 و 17 زده می‌شود گفت: تأسف‌بارتر اینکه پول خرید چغندر در کارخانه قند همدان حداقل با 6 ماه تأخیر همراه است؛ بنابراین کشاورزان ترجیح می‌دهند محصول خود را به دلال بفروشند.
دهیار روستای قاسم آباد لک‌لک با تأکید بر اینکه درواقع در این فرایند آب شهرستان اسدآباد است که به دست دلالان به سایر استان‌ها فروخته می‌شود؛ بارها این موضوع را با نماینده و فرماندار شهرستان در میان گذاشته و خواهان رسیدگی شدم، اظهار کرد: یکی دیگر از مشکلات علاوه بر هزینه حمل‌و‌نقل، این است که رانندگان برای هر بار بالغ بر پنج میلیون تومان را به‌عنوان شیرینی درخواست می‌کنند.
سمائی فلاحی با بیان اینکه حضور دلالان در کمبود ماشین نیز مؤثر است ابراز کرد: در بیشتر موارد رانندگان ترجیح می‌دهند بدون خواب خودرو جلوی درب کارخانه همدان برای تخلیه بی‌وقفه محصول را از دلالان خریداری کرده و در کوتاه‌ترین زمان ممکن با کرایه بالاتر به استان‌های دیگر ببرند.
وی، افزود: این در حالی است که حدود 200 هکتار از اراضی روستای قاسم‌آباد لک‌لک زیر کشت چغندر است و از هر هکتار بالغ بر 90 تن محصول برداشت می‌شود.
دیگر چغندرکار اهل یوسف‌آباد شهرستان اسدآباد نیز با تأیید سخنان همکار خود گفت: امروز موضوع حمل‌و‌نقل و انعامی که از کشاورزان علاوه بر هزینه حمل‌و‌نقل گرفته می‌شود مشکل اصلی ماست.
مهرداد قلیچی، افزود: علاوه بر این کوپنی بودن و در عین حال عدم همخوانی این کوپن‌ها با حجم تولید کشاورزان، از دیگر مباحث پیش روی چغندرکاران یوسف‌آبادی است.
وی پایین زدن عیار چغندر و بالا زدن میزان آفت محصول را یکی دیگر از مشکلات کشاورزان این محصول عنوان و تشریح کرد: این در شرایطی است که در این روستا بیش از هزار تن محصول تولید می‌شود.
این چغندرکار یوسف‌آبادی با ابراز اینکه میزان برداشت محصول از هر هکتار بین 70 تا 110 تن است، خاطرنشان کرد: متأسفانه در استان تنها یک کارخانه در همدان وجود داشته و کارخانه نهاوند در حد فنداسیون باقی مانده است.
قلیچی ادامه داد: مسئله این است که این کارخانه نیز هر 10 روز یک بار دو روز به بهانه پر شدن جک و غیره تعطیل میکند حال آنکه این امر در کیفیت محصول از خاک درآمده کشاورز و افزای آفت آن تأثیرگذار است.
وی با اشاره به اینکه قیمت چغندر با عیار 16 به طور میانگین هر کیلو سه هزار و 800 هزار تومان است گفت: این قیمت با کاهش هر عیار تنزل پیدا میکند.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا شما با مشکلات پیش رو برای تحویل چغندر در همدان محصول را به دلالان نمی‌فروشید؟ گفت: فروش محصول به دلال کلاً ضرر است، سال گذشته بخش اعظمی از چغندرها توسط این افراد خریداری شد اما پولی به ازای آن به کشاورزان پرداخت نکردند.
دیگر چغندرکار نهاوندی نیز ضمن تأیید صحبت‌های عنوان‌شده ازسوی کشاورزان اسدآبادی عنوان کرد: من حدود دو هکتار چغندر کشت کرده‌ام که از هر هکتار بالغ بر 100 تن محصول برداشت می‌شود حال آنکه کارخانه قند به بنده تنها کوپن تحویل یک ماشین را داده است.
محمد سلگی با بیان اینکه در حال حاضر عمده چغندر برداشت‌شده به‌دلیل نوبتی و کوپنی بودن روی دست چغندرکار مانده اذعان کرد: مسئله این است که در پی پیدا نکردن ماشین حتی امکان حمل یک بار تعیین‌شده را نیز به کارخانه پیدا نمی‌کنم.
وی با بیان اینکه امروز انعام حمل هر بارِ چغندر توسط ماشین سنگین‌ها به مبلغ پنج میلیون تومان رسیده ادامه داد: تنها حمایت جهاد کشاورزی از چغندرکاران در نظر گرفتن کود و سم یارانه‌ای است که مقدار آن‌ها نیز پس از اجرای طرح اندازه‌گیری اراضی، بسیار کم شده است.
دیگر چغندرکار نهاوندی نیز با اشاره به اینکه در دو قطعه زمین در شهرک سلگی، بالغ بر 500 تن محصول برداشت خواهیم کرد گفت: در حال حاضر از یکی از قطعات 200 تن محصول برداشت کرده‌ایم که در پی عدم پذیرش کارخانه و پیدا نکردن ماشین برای حمل بخش اعظم آن بیش از 10 روز است که روی زمین مانده است.
الله‌یار سلگی با تأکید بر اینکه کسی نیست صدای ما را به گوش مسئولان مرتبط برساند گفت: امروز رانندگان خودروهای حمل چغندر علاوه بر کرایه به اسم شیرینی برای هر بار حداقل چهار میلیون تومان رشوه می‌گیرند.
وی با تأکید بر اینکه متأسفانه رانندگان راضی به حمل بار به کارخانه قند همدان نیستند چراکه بنا به حجم مراجعه مجبور به توقف چندروزه می‌شوند اذعان کرد: نکته این است که محصول تولیدی را هم نمی‌توانیم به دلال‌ها بفروشیم چراکه در این فرایند سود اصلی به جیب آن‌ها رفته و معلوم نیست عیار محصول چند زده می‌شود.
مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد؛ با هزینه سرسام‌آور کرایه حمل چغندرقند و نبود توانایی کشاورزان برای پرداخت این هزینه‌ها، احتمال ماندن این محصول روی دست کشاورزان و از بین رفتن این محصول راهبردی که کشور به‌شدت به آن نیاز دارد، بسیار بالا است.
از طرفی کارخانه قند هگمتان به‌عنوان تنها کارخانه قند همدان که خوراک اصلی آن چغندرقند است، در جذب این محصول و تبدیل آن به شکر با محدودیت‌هایی رو به‌رو است و به‌ناچار این محصول باید به کارخانه‌های سایر استان‌ها ارسال شود؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد این محصول نیز در نبود صنایع فرآوری باوجود هزینه‌کرد بالا رو به نابودی است.
|
