گردشگری یکی از صنایع مهم غیرنفتی است که تأثیر بسزایی در جذب منابع ارزی و توسعه و رونق بازارهای کشور دارد؛ در سالهای گذشته، اهمیت صنعت گردشگری در سطح بینالمللی از لحاظ تعداد گردشگران و درآمد ارزی همواره و بهطور بیسابقهای در حال افزایش بوده است. در این مسیر اقلیم عامل بسیار مهمی در توسعه بخش گردشگری است، چراکه اقلیم مناسب، پاسخ مثبت گردشگران را در پی خواهد داشت و گردشگران برنامه سفر خود را با توجه به شرایط جوی و اقلیمی مقصد برنامهریزی میکنند و باید گفت که ارتباط بین گردشگری و اقلیم بسیار نزدیک وابسته و آشکار است زیرا اقلیم به عنوان یک جاذبه برای گردشگران محسوب میشود. پدیده تغییر اقلیم با دگرگون کردن شرایط آب و هوایی مقاصد گردشگری موجب محدود ساختن تقاضای گردشگری در این مناطق میشود؛ پدیدههایی همچون فراوانی گازهای گلخانهای، گرم شدن دمای هوا ذوب شدن یخها و بالا آمدن سطح آب دریاها و اقیانوسها میتواند موجب تغییر اقلیم و طبیعت مقاصد گردشگری شود و بر جاذبههای گردشگری طبیعی این مقاصد تأثیرگذار است. تغییرات اقلیمی بهعنوان جدیترین تهدیدهای محیطی در قرن 21 بهشمار میرود که نقش بسزایی در تمام ابعاد مختلف زندگی بشری ایفا میکند؛ گردشگری بهعنوان یکی از بزرگترین صنایع جهان مطرح شده است که میتواند اثرات مثبت و منفی بر اقلیم و مقاصد گردشگری داشته باشد، همچنین تغییر اقلیم اثرات مثبت و منفی بر صنعت گردشگری خواهد داشت. کشور ایران نیز با توجه به حضور در اقلیم حساس نیمهخشک در سالهای اخیر با مشکلات فراوانی همچون خشکسالی، سیلهای ناگهانی، آتشسوزی جنگلها، کاهش منابع آب زیرزمینی و فرونشست زمین مواجه است، این تغییرات بهطور جدی صنعت توریسم و گردشگری ایران را تهدید میکند؛ مناطق مرکزی ایران که دارای آبوهوای خشک هستند بیشتر در معرض خشکسالی هستند، بر این اساس خشکسالی و تغییر اقلیم موجب آسیب به بناهای تاریخی کشور نیز شده است با تغییر اقلیم و آسیب به سازههای تاریخی کشور همچون پلهای تاریخی شهر اصفهان مقصد گردشگری بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را تغییر داده است. *تأثیر افزایش دما بر گردشگری و اقلیم آبوهوا کشور کارشناس محیط زیست درباره افزایش دما و تغییرات اقلیم آبوهوای شمال کشور اظهار میکند: منطقه هیرکانی با داشتن جنگلی بینظیر در دنیا، همواره مورد توجه گردشگران و محققان بوده است اما در سالهای اخیر، تغییرات اقلیمی سایه سنگینی بر سر این منطقه انداخته است. اسماعیل کهرم، میافزاید: گرم شدن هوا، خشکسالی و کمبود آب، نهتنها بر حیات جنگل تأثیر گذاشته، بلکه بر سبک زندگی مردم و صنعت گردشگری منطقه نیز تأثیر منفی گذاشته؛ تغییرات اقلیمی زمان اوج سفر گردشگران به مناطق مختلف را تغییر میدهد. *تغییرات اقلیمی تنها بر صنعت گردشگری تأثیر نمیگذارد، بلکه سبک زندگی مردم را نیز تحت تأثیر قرار میدهد کارشناس محیطزیست عنوان میکند: کاهش آب زایندهرود نمونهای از این تأثیر است که بر گردشگری اصفهان تأثیر گذاشته است؛ صنایع وابسته به گردشگری همچون کشاورزی و تولید محصولات محلی تحت تأثیر تغییرات اقلیمی قرار میگیرد، تغییرات اقلیمی تنها بر صنعت گردشگری تأثیر نمیگذارد، بلکه سبک زندگی مردم منطقه از نحوه لباس پوشیدن تا نوع ساختمانسازی و نوع غذا، همه تحت تأثیر آب و هوا و شرایط محیطی است. کهرم ادامه میدهد: برای جلوگیری از تخریب محیط زیست و اثرات منفی تغییرات اقلیمی، باید اقدامات جدی انجام داد؛ حفظ محیط زیست، صرفهجویی در مصرف آب، جلوگیری از گرم شدن هوا و خشکسالی و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی ازجمله راهکارهای مقابله با این چالش است همچنین، افزایش آگاهی عمومی در مورد تغییرات اقلیمی و اهمیت حفظ محیط زیست و سیاستگذاریهای مناسب از سوی دولتها برای مقابله با این پدیده ضروری است. *افزایش دما و خشکسالی خطر آشکار برای گردشگری ایران کارشناس گردشگری نیز در این باره اظهار میکند: گرمای طاقتفرسا و کمبود منابع آبی در بسیاری از مناطق ایران زنگ خطر را برای صنعت گردشگری کشور به صدا درآورده است. رحیم یعقوبزاده، میافزاید: اولویتبندینکردن تغییرات اقلیمی توسط مسئولان، کشور را در معرض تهدیدات جدی قرار میدهد؛ بسیاری از کشورهای جهان بهدنبال راهحلهایی برای مقابله با گرمایش زمین و کمبود آب هستند، اما ایران هنوز بهطور جدی به این موضوع نپرداخته است. وی عنوان میکند: این در حالی است که افزایش دما نهتنها بر صنعت گردشگری، بلکه بر بخشهای حیاتی همچون کشاورزی نیز تأثیر منفی میگذارد و میتواند به آسیب جدی منجر شود یکی از مهمترین چالشها، کاهش بارندگی و افزایش تبخیر در اثر گرمای هوا است که منابع آبی کشور را بهشدت تحت تأثیر قرار داده؛ بهرهبرداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، بهویژه در بخش کشاورزی، نیز به این مشکل دامن زده است. *ضرورت جلب نظر مسئولان برای کاهش تأثیر تغییرات اقلیمی کارشناس گردشگری خاطرنشان میکند: افزایش دما و فرونشست زمین ناشی از کمبود آب، بهتدریج چشماندازهای طبیعی، آثار تاریخی و جاذبههای گردشگری را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و به آنها آسیب میرساند و بر این اساس وزارت میراث فرهنگی و گردشگری باید بهطور جدی موضوع تغییرات اقلیمی و تأثیرات آن بر صنعت گردشگری را به مسئولان و تصمیمگیران کلان کشور گوشزد کند در غیر این صورت، ادامه روند فعلی میتواند عواقب جبرانناپذیری را برای صنعت گردشگری و سایر بخشهای کشور به همراه داشته باشد. *وزارت میراث فرهنگی و گردشگری باید بهطور جدی موضوع تغییرات اقلیمی و تأثیرات آن بر صنعت گردشگری را به دیگر مسئولان گوشزد کند یعقوبزاده تأکید میکند: الگوبرداری از کشورهای دیگر همچون پاکستان در زمینه درختکاری گسترده در مناطق خشک و نیمهخشک، مدیریت بهینه منابع آب و حمایت از کشاورزان با ایجاد کارخانه و مراکز تولیدی میتواند تا حد زیادی شدت تغییر اقلیم براثر خشکسالی را کاهشدهد. استفاده از تجربیات گذشته در زمینه مدیریت منابع آب، مانند سیستمهای سنتی قنات، میتواند نقش مؤثری در حفظ و احیای منابع آبی داشته باشد. بهگزارش ایمنا، گردشگری یکی از صنایع مهم غیرنفتی است که تأثیر بسزایی در جذب منابع ارزی و توسعه و رونق بازارهای کشور دارد؛ در سالهای اخیر با تغییرات اقلیم همچون افزایش دما و فرونشست زمین ناشی از کمبود آب، به تدریج چشماندازهای طبیعی، آثار تاریخی و جاذبههای گردشگری را تحت تأثیر قرار داده و به آنها آسیب میرساند؛ گرمای طاقتفرسا، تخریب جنگلهای هیرکانی و کمبود منابع آبی، تهدیدی جدی برای صنعت گردشگری ایران است. با توجه به اهمیت این صنعت در اقتصاد کشور، ضروری است که مسئولان و تصمیمگیران بهطور جدی به این موضوع بپردازند و با اتخاذ تدابیر فوری و عملی، از بروز عواقب جبرانناپذیر جلوگیری کنند.
|