خودرو فرسوده؛ بلای جان هوا

احمد طاهری، گفت: ما نهاد حاکمیتی و نظارتی هستیم وضعیتی که الآن ما در آن قرار گرفته‌ایم نتیجه عمل نکردن به تکالیف در طی سال‌ها است. چیزی که در کشور در رابطه با آلودگی هوا مطرح است قانون هوای پاک است که در سال 1396 تصویب شده است در این قانون بیش از 170 تکلیف برای 11دستگاه مشخص شده است.
وی ادامه داد: 176 تکلیف برای وزارتخانه ‌های نفت، صمت، نیرو راه و شهرسازی و سازمان محیط زیست، استاندار و... تعیین شده است. سازمان محیط زیست، مطابق بند 2قانون هوای پاک به‌عنوان ناظر قانون معرفی می‌کند که وظیفه، رصد و عمل به تکلیف است از سال‌های گذشته این فرایند رصد در حال انجام است.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم افزود: باید یک ارزیابی عملکرد واقعی از وضعیت داشته باشیم در سال‌های گذشته آلودگی به نام سرب در بنزین داشتیم ولی در حال حاضر چیزی به نام سرب در بنزین نداریم. وقتی خودروهای کاربراتوری در کشور زیاد بود آلاینده شاخص ماده‌ای بود به اسم کربن منوکسید که از احتراق این خودروها شکل می‌گرفت ولی وقتی خودروها انژکتوری شد این آلاینده حذف شد.
طاهری ادامه داد: در سال‌های قبل از 94 مقدار سولفور سوخت خودروهای دیزل بسیار بالا بود که این مقدار کم شده است. رفع آلودگی هوا در شهرها شدنی است یکسری اقدامات انجام شده ولی کافی نیست. طاهری بیان کرد: وضعیت آلودگی هوا در حال حاضر خوب نیست، آلودگی هوا یک مسئله غیر قابل حل نیست‌. بر اساس سیاهه انتشار مهم‌ترین سهم در آلودگی هوا در تهران ناوگان حمل و نقل است که در آلاینده‌های گازی 80 درصد و آلاینده ذرات معلق 60 درصد است که شامل تمام گونه‌های حمل و نقل است.
وی گفت: در مطالعه‌ای که سال 95 بر روی 17 هزار خودرو انجام شد، 40 درصد انتشار آلودگی برای 10 درصد از ناوگان است اگر بتوانیم 10 درصد خودروهای فرسوده را از رده خارج کنیم، 40 درصد از آلودگی کم می‌شود.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم افزود: ما موضف بودیم که تمام ناوگان فرسوده را از رده خارج کنیم در کشور برای کل گونه‌های حمل و نقل، 24 میلیون ناوگان فرسوده داریم در سال‌های گذشته توجه خوبی به این قضیه نشده بود، قانونی که مجلس تصویب کرد این بود که به ازای هر چهار خودرو که در کشور تولید می‌شود یکی باید از رده خارج شود اما تغییراتی در این قانون داده شد و مقرر شد که به ازای هر خودرو؛ خودرو‌ساز می‌تواند 1/5 درصد مبلغ خودرو را به حسابی در وزارت صمت واریز کند که این منجر به این موضوع شد که خودروها بسیار کم اسقاط شود. در سال 96 تنها 6000خودرو از رده خارج شد و بیش از یک میلیون خودرو در همان زمان تولید شد که این منجر به افزایش مصرف سوخت و بالا رفتن آلودگی شد.
طاهری ادامه داد: از انتهای سال 1402 با آیین نامه‌ای که در هیئت وزیران مصوب شد آمار اسقاط افزایش پیدا کرد‌ این موضوع که مجوز واردات خودرو داده شد کمک کرد به افزایش اسقاط خودرو در سال 1402 حدود 70 هزار وسیله از رده خارج شد و در سال 1403 تا امروز حدود 200هزار خودرو رسیده است.
وی گفت: همه ترک فعل‌ها به بودجه بازنمی‌گردد این آیین‌نامه‌ها و ضوابطی است که ما برای اجرای قانون در نظر می‌گیریم این مشکلات را به‌وجود می‌آورد. سازمان محیط زیست ناظر اجرای قانون است و مرکز ملی هوا و اقلیم مسئولیت این موضوع را به عهده دارد ما طبق وظیفه و روالی که در کشور است این تکالیف را پیگیری می‌کنیم‌ گزارشات به مراکز نظارتی مثل دیوان محاسبات کشور، سازمان بازرسی، مجلس شورای اسلامی، هیئت دولت منعکس می‌شود تا عملکرد دستگاه‌ها مشخص شود.
وی افزود: سازمان محیط زیست به‌عنوان بزرگترین مطالبه‌گر در این زمینه مطرح است، آلودگی موضوع تازه‌ای نیست و مربوط به چندین دهه است، نمی‌شود انتظار داشت که در مدت کوتاهی این موضوع را حل کرد. امروزه سیاستی که در رابطه با هر شهر پیاده می‌شود متناسب با نوع آلودگی آن شهر است، مثلاً در تهران و مشهد ناوگان حمل و نقل بیشتر از بقیه عوامل در آلودگی مؤثر است که راهکار در همین زمینه داده می‌شود در مقابل در اراک، اصفهان و کرج منابع ساکن سهم بیشتری دارند، سیاست متفاوتی برای آن‌ها داریم.