سال گذشته همین روزها قیمت برنج تا کیلویی 140 هزار تومان هم رسید، واقعاً تأمین حتی 10 کیلو برنج هم برای ما سخت شده بود اما شکر خدا این روزها با حقوق بازنشستگی راحت‌تر برنج می‌خریم و سفره‌مان خالی نمی‌ماند؛ این را خانم میانسالی در یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای در غرفه عرضه برنج ایرانی می‌گوید‌.

پیش از این، معاون بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی، احمد خانی نوذری در این‌باره گفت که «با عرضه کافی برنج از محل تولید داخل و نیز واردات، قیمت‌ها کنترل شد»؛ به‌منظور «کنترل بازار»، «ضرورت بالا بردن ذخایر راهبردی» متأثر از جنگ روسیه و اوکراین واردات در سال 1401 به میزان 30 درصد افزایش یافت، در این میان مردم هم اذعان دارند که قیمت برنج نسبت به سال گذشته نزدیک به 50 درصد کاهش یافته است.

سالانه حدود یک میلیون و 400 هزار تن برنج‌ معادل نصف مصرف کشور واردات داریم.

سال گذشته مصرف برنج خارجی به‌دلیل گرانی ماکارونی با حذف یارانه آرد کارخانجات در سال 1401 افزایش یافت، تولید هم به اذعان جواد ساداتی‌نژاد؛ وزیر وقت جهاد کشاورزی به‌دلیل خشک‌سالی 28 درصد افت داشت که این‌ها نیاز به واردات را بیشتر کرد.

معاون بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی تأکید می‌کند که 150 بازرگان و مجموعه تولیدی برنج وارد کردند که سهم واردات هیچ کدام آن‌ها بیشتر از 20 درصد نبوده است.

وی تأکید می‌کند که سال جاری هم برنامه خاصی برای کنترل واردات در نظر گرفته شده و از این به بعد «صدور مجوز با توجه به شاخص‌های سقف کارت بازرگانی و سابقه واردات، توسط سامانه به شکل سیستمی انجام می‌شود.» سقفی برای واردات تعیین شده و بیشتر از آن نمی‌توانند وارد کنند.

تولید داخل همواره تحت تأثیر واردات بوده به همین دلیل قانونگذار همواره تلاش کرده که با وضع قوانین و مصوباتی تعادلی بین این دو ایجاد کند، و اینکه بازار چگونه با تولید داخل و واردات تنظیم شود همواره محل بحت کارشناسان بوده است.

ابراهیم مرادزاده؛ کارشناس کشاورزی، معتقد است که تولید داخل باید در اولویت باشد، هر وارداتی که به تولید داخل و کشاورز داخلی آسیب بزند، بازار را هم از ریل خارج می‌کند و به همین دلیل است که قانونگذار 4 ماه از مرداد تا آبان واردات برنج را ممنوع کرده است.

اما علی نیازی کارشناس کشاورزی به‌نظر میانه‌ای تأکید می‌کند که تولید داخل و واردات دو بال کنترل قیمت بازار است و باید از سیاست‌های صادرات و واردات به موقع استفاده کرد، قوانین تجارت جهانی هم بر همین مبنا ایجاد شده است.

در این میان کارشناسان معتقدند، تقویت تولید داخل، تأثیر با ثباتی در کنترل بازار دارد، اما واردات هم ابزار مناسبی است که باید در زمان لزوم استفاده کرد، ابتدا باید آمار دقیق از تولید و مصرف مشخص شود، وارد‌کنندگان صلاحیت‌سنجی شوند و محدود به قشرخاصی نباشد، ضمن آنکه سقفی برای هر واردکننده تعیین شود.