در دنیای امروز با افزایش روزافزون اهمیت شهرها و رقابت بین آن‌ها، مسئولان می‌کوشند با یافتن یا ایجاد منابعی جدید و مزایای رقابتی، رشد و توسعه پایدار شهرها را تضمین و جایگاه رقابتی آن‌ها را تثبیت کنند، حال آنکه یکی از این منابع و مزیت‌های رقابتی، فراهم کردن امکانات فرهنگی و تفریحی همراه با سازماندهی و برگزاری رویدادهای خاص و جشنواره‌های سالانه است.
این موضوع از آن رو اهمیت دارد که نقش رویدادها در توسعه و ارتقای جایگاه رقابتی میزبانانشان با توسعه امکانات و زیرساخت، موضوعی اثبات‌شده است، پس می‌توان گفت وقوع آن‌ها در مکان‌های شهری در واقع به خدمت گرفتن مکان برای خلق هویت و در عین حال ایجاد ویژندهای شهری است، درواقع مهم نیست که علت برگزاری یک رویداد چه باشد بلکه مهم شرکت‌کنندگانی هستند که هر یک انتظارات خاص خود را از جشنواره دارند اما در این بین بسیار مهم است که در نظر داشته باشیم برگزاری جشنواره‌ها تأثیرات بسیار چشمگیری را به‌ویژه بر اقتصاد، جامعه، فرهنگ و همچنین آینده شهر میزبان خواهد داشت.
بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا در این خصوص با دانش‌آموخته دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشگاه گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
مهران گومه با بیان اینکه ما در شهرهایمان با دو نوع زیست یا زندگی مواجهیم، گفت: نخست زندگی عادی و روزمره که در لایه‌ها و فضاهای شهری در جریان است مثل اینکه روزانه شما از منزل خود برای رفتن به سر کار و یا خرید خارج شده و در فضای شهری حاضر می‌شوید. این نوع از زیست شهری را می‌توان اتفاقات اجباری در شهر به‌حساب آورد.
وی با اشاره به اینکه نوع دیگری از زیست شهری در پی بروز اتفاقات و برگزاری رویدادها در شهر رقم می‌خورد، افزود: درواقع اگر ما به‌دنبال آن هستیم که مردم در شهر دارای حیات اجتماعی بوده و در عین حال خود شهر نیز از این حیات برخوردار باشد، می‌بایست زندگی رویدادی را در آن تقویت کنیم.
این دانش‌آموخته دکترای شهرسازی با تأکید بر اینکه در پی برگزاری رویدادها و وقایع می‌بایست در مسیر تقویت حیات اجتماعی شهر، زندگی مردم را از شرایط معمولی و همیشگی برای مقاطعی خارج کرد، افزود: این وقایع را می‌توان به بهانه‌های مختلف در شهر رقم زد پس نیازی نیست که برای آن بهانه و دست‌آویز پیچیده‌ای فراهم کرد مثل آئین‌های ملی و مذهبی با توجه به زیرساخت‌های طبیعی و تاریخی که در شهر وجود دارد.
گومه با تأکید بر اینکه در شهرهای چندفرهنگی و دارای قدمت و زمینه تاریخی، فرهنگی و هنری ظرفیت اجرا و برگزاری رویدادها بسیار قوی‌تر از سایر شهرها است، ابراز کرد: برای مثال برگزاری رویدادهای مذهبی همچون عاشورا و تاسوعا امروزه در شهرهای مختلف در برخی از شهرهای ایران به یک ویژند (برند) تبدیل شده و سالانه خیل عظیمی از مردم از شهرهای مختلف در این شهرها حاضر شده تا از نزدیک شاهد برگزاری این مراسم مذهبی باشند.
وی با تأکید بر اینکه ظرفیت‌های ملی ما برای برگزاری رویدادها در بستر فرهنگ، متناسب با شرایط هر شهر، مناسبت‌هایی همچون یلدا، نوروز و چهارشنبه‌سوری است اذعان کرد: علاوه بر این می‌توان رویداد‌هایی را به‌صورت تخصصی برای هر شهر تعریف کرد، از جشنواره غذا گرفته تا جشنواره موسیقی، تئاتر و غیره.
وی با تأکید بر اینکه حتی امکان برگزاری این مراسم‌ها با توجه به ظرفیت طبیعی در شهر قابل اجراست که ازجمله آن می‌توان به برگزاری جشنواره پاییزی که سال جاری در بافت تاریخی (خیابان اکباتان) همدان برگزار شد و توانست نظر و نگاه بسیاری را همراه خود کند، افزود: حتی بزرگداشت شخصیت‌های فرهنگی یک شهر را نیز می‌توان در رویدادهای شهری گنجاند.
این دانش‌آموخته دکتری شهرسازی با بیان اینکه با برگزاری این مراسم‌ها می‌توان شهر را از حالت عادی خارج کرده و به او شور و حال بخشید، اذعان‌کرد: نکته این است که این شور و حال در وهله نخست آن فضا و شهر را در مقیاس آن رویداد سرزنده کرده و جنب و جوشی به فعالیت‌ها می‌دهد و در عین حال ممکن است چندین واحد صنفی نیز در کنار حضور مردم متناسب با خریدی که در بیشتر رویدادها شاهد آن هستیم، منتفع شوند.
گومه ادامه داد: در یک نگاه کلان این جنب و جوش یقیناً تأثیرگذارتر خواهد بود مثلاً در آستانه برپایی رویدادی همچون نوروز غالباً اسفندماه در شهر شاهد جنب و جوش خاصی هستیم به طوری که کل بازارها در شهرهای مختلف سرزنده هستند.
وی با تأکید بر اینکه رویدادها همواره در پویایی اقتصاد شهر مؤثر خواهند بود، اذعان کرد: اگر بتوانیم بهانه برگزاری آن را در شهر بیشتر کنیم این توسعه اقتصادی را بیشتر در شهر احساس خواهیم کرد.
این دانش‌آموخته دکتری شهرسازی با بیان اینکه حضور مردم در پی برگزاری رویدادها در بخش‌های مختلف می‌تواند رونق را به شهر هدیه، کند، افزود: امروز به کمک فضای مجازی چنین اتفاقاتی را می‌توان در وسعت بیشتری یعنی استانی و ملی تعریف کرد.
گومه ادامه داد: برای مثال همه‌ساله در شهر ادینبورگ اسکاتلند سالانه به مدت یک ماه شاهد برگزاری جشنواره بین‌المللی در راستای بازیابی جنگ‌های آن با انگلستان در پی استقلال هستیم، اذعان کرد: مردم این شهر نیز به مدت یک ماه لباس‌های محلی می‌پوشند و محیط شهری نیز برای این جشنواره آماده می‌شود.
این استاد شهرسازی با تأکید بر اینکه در این مقطع زمانی هتل، مسافرخانه و حتی رستوران و فضاهای تفریحی شهر میزبان گردشگرانی از سراسر جهان است که این خود آورده بالای اقتصادی را به‌دنبال دارد، اذعان کرد: طبق برآوردهای انجام‌شده این رویداد نیاز یک‌ساله مالی این شهر را تأمین می‌کند.
گومه با بیان اینکه برگزاری رویدادهای فرهنگی و تاریخی این‌چنینی در شهرها می‌تواند هویت‌بخشی را برای شهر به‌دنبال داشته و به ویژندی برای تأیید داشته‌های این شهرها در دل بازدیدکنندگان از آن شهر بدل شود، ابراز کرد: با توجه به ظرفیت‌های تاریخی بیشتر شهرهای ایران یقیناً برگزاری رویداد‌های تاریخی و معرفی شخصیت‌های فرهنگی، امکان‌پذیر است.
وی با تأکید بر اینکه برگزاری یک رویداد در یک شهر تنها مختص آن فضای نیست، اذعان کرد: درواقع گردشگر با حضور در یک شهر علاوه بر بازدید از رویداد با سایر فضاهای شهر نیز ارتباط برقرار کرده که خود آورده اقتصادی بالایی را برای شهر رقم می‌زند.
این شهرساز همدانی با بیان اینکه در شهرهای ایران نیز در مقیاس خرد باید در راستای شناسایی ظرفیت‌ها برای برگزاری رویداد‌ها اقدام کرد، گفت: برای مثال چند سال پیش در همدان شاهد برگزاری جشنواره‌های غذاهای سنتی بودیم که مورد استقبال هم قرار گرفت.
گومه با اشاره به اینکه برگزاری رویدادها علاوه بر بعد اقتصادی می‌تواند بر ارتقای زیرساخت‌های شهری نیز تأثیر‌گذار باشد، افزود: یقیناً متناسب با جشنواره‌ها، شهر باید برای میزبانی از میهمان خود در بخش‌های مختلف زیرساخت لازم را مهیا کند و مطلوبیت لازم را در پی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه این رویدادها در جایی موفق عمل می‌کند که شهرها به لحاظ زیرساختی از مطلوبیت کافی برخوردار هستند، اذعان کرد: امروز با توجه به محدودیت اقتصادی حادث‌شده بر شهرها برگزاری این رویدادها می‌تواند به محرک اقتصادی در شهر بدل شود، علاوه بر این در تقویت فرهنگ نیز مؤثر خواهد بود مثلاً در رویدادی همچون چهارشنبه‌سوری که یک موضوع فرهنگی است مدیریت شهری می‌تواند آن را به‌صورت مدیریت با مشارکت مردم به اجرا درآورد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی با تأکید بر اینکه برگزاری رویدادها حتی در افزایش امنیت فضاهای شهری مؤثر واقع می‌شود، تشریح کرد: جمیعت و حضور آن در مکان خود نویدبخش افزایش امنیت و رویدادپذیری آن است.
گومه با تأکید بر اینکه مدیریت شهری باید برای برگزاری مراسم‌ها در شهر برنامه داشته باشد، گفت: آنچه مسلم است اینکه شهر تنها معبر و خیابان نیست بلکه یک اجتماع است؛ بنابراین مدیریت شهری در نگاه کلان به‌عنوان متولی می‌بایست این اجتماع را به‌صورت پویا حفظ کند حال آنکه یکی از رویکردهای تأثیرگذار در این راستا برگزاری رویدادهاست.
مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد در عرصه ویژندسازی برای یک شهر اگر رویداد را به‌عنوان رسانه شهری در نظر بگیریم کارکرد آن کمتر از تلویزیون‌های بزرگ‌مقیاس میادین یا بنرها و تابلوهای بزرگ شهری نیست با یک تفاوت و آن ایجاد فرصت تعامل و تأثیرگذاری!
در واقع رویدادها همچون یک رسانه پیام‌هایی را برای مخاطب طراحی و منتقل می‌کنند تا او را تحت‌ تأثیر قرار داده و وادار به واکنش کنند؛ بنابراین چارچوبی که این رویدادهای شهری برای پیام‌رسانی اعم از فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، مذهبی و غیره تدارک می‌بینند به‌عنوان پیام‌های شهری به مخاطبان منتقل می‌شود، بنابراین وقتی با رویدادهای شهری به‌خصوص محله‌ای روبه‌رو می‌شویم پیام آن را به روشنی درمی‌یابیم که محله در حال تعامل با مخاطبانش است و این یعنی زنده بودن محله، شهر و سرزندگی و مشارکت، بنابراین با تأکید بر نقش رسانه‌ای رویدادها، مدیریت شهری در همه شهرها باید با تأکید بیشتر برای طراحی رویدادهای محله‌ای و شهری نقش پیام‌رسانی آن را مورد توجه قرار دهد و امکان بیشتری برای بروز و ظهور استعدادهای شهری ایجاد کند، این امر فرصتی برای کنار هم قرار گرفتن مردم در بخش‌های مختلف است.