18درخت سرو کهنسال برجای مانده از دوران باستان در حاشیه رودخانه «گلال کاو» و در کنار روستای بان‌سرو شهرستان چوار در استان ایلام، هنگام غروب خورشید در حالی صدای اسرارآمیز باد را در لابلای شاخ و برگ خود می‌پیچانند که این صدا، اسرار سه هزار و 300 ساله را واگویه می‌کند.

این گونه جنگلی بر فراز بلندی‌های مشرف بر روستا که از لایه‌های سنگ رسوبی تشکیل شده است، همچنان در برابر عوامل فرسایش، مقاوم و پایدار مانده است، بر روی بعضی درختان آثار سوختگی، تخریب و برش مشاهده می‌شود، به‌دلیل فرسایش خاک قسمت عمده ریشه اصلی درختان نمایان است.

عامل ماندگاری این گونه جنگلی، طول ریشه‌ها در لایه‌های سنگ رسوبی و چشمه آب دائمی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ایلام که در خصوص این درختان تحقیقات جامعی انجام داده است اظهار کرد: سرو، به‌عنوان یکی از نمادهای مهم ایران باستان شناخته می‌شود، وجود این اثر تاریخ طبیعی، پوشش جنگلی متراکم منطقه و دیگر جلوه‌های طبیعی، شرایط گردشگری آن را افزایش داده است.

دکتر حبیب‌الله محمودیان بیان کرد: اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان، این اثر طبیعی را در فهرست آثار ملی کشور ثبت کرده است.

وی افزود: تک درخت کهن‌سال دیگری در میان روستا وجود دارد که کارشناسان اداره‌کل منابع طبیعی استان ایلام عمر این درخت را 3300 سال گاه‌نگاری کرده‌اند.

این باستان‌شناس ایلامی ادامه داد: رودخانه دائمی «حاجی بختیار» در فاصله سه کیلومتری بخش غربی و جنوب‌غربی منطقه جریان دارد و چشمه دائمی در حاشیه غربی و شمال محدوده درختان واقع است.

محمودیان گفت: با توجه به قرار گرفتن این محوطه در زمین‌های کشاورزی، سطح خاک مضطرب شده و قطعات سفالی تراکم زیادی دارند و نقوش روی سفال‌ها به‌صورت برجسته و افزوده مشاهده می‌شود و گاه‌نگاری اولیه نشانگر استقرار در دوره اول تاریخ است.

وی اضافه کرد: نام این روستا برگرفته از نام درختان سرو است که در اصطلاح محلی «سوول» گفته می‌شود، این درختان سرو، درختان بومی کوهستان زاگرس نیستند که در دوران باستان توسط کاروانیان در این منطقه که در مسیر جاده باستانی نواحی غربی زاگرس با میان رودان واقع شده است، کاشته شده‌اند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ایلام از میراث فرهنگی، جهاد کشاورزی و منابع طبیعی خواست برای حفظ این درختان اقدام مشترک انجام دهند.