پس از آنکه هشتمین امام شیعیان حضرت علی بن موسی الرضا (ع) به ناچار و اجبار مامون پیشنهاد ولایتعهدی او را پذیرفت؛ به سمت خراسان عزیمت کرد و همین امر موجب شد تا خواهر بزرگوار ایشان حضرت فاطمه معصومه (س) که پس از شهادت پدر در محضر برادر رشد یافته بود، نتواند این دوری را تحمل کند و این موضوع سبب شد تا بانوی کرامت از مدینه به سمت خراسان هجرت کند که در برخی از روایات بیان شده که این سفر به درخواست امام رضا (ع) نیز بوده است.

حضرت معصومه (س) پس از اطلاع از نظر برادر، برای سفر به خراسان در سال 201 هجری، با کاروانی که برادران و اقوام و اطرافیان حضرت در آن حضور داشتند راهی ایران شدند.

 

در تاریخ آمده است که مامون عباسی وقتی از ماجرای سفر حضرت معصومه (س) به خراسان مطلع می‌شود، به نیروهای خود دستور می‌دهد تا مانع از ورود کاروان بانوی کرامت به سرزمین خراسان شوند.

 

کاروان خواهر خورشید که به حوالی ساوه می‌رسد، عوامل مامون عباسی سد راه می‌شوند و جنگ نابرابری علیه خاندان اهل بیت (ع) شکل می‌گیرد که در این درگیری مخالفان اهل بیت (ع) شماری از برادران و همراهان حضرت معصومه (س) را به شهادت می‌رسانند.

 

دو روایت از علت بیماری حضرت معصومه (س) در این سفر بیان شده است که اولین آن به دلیل شدت ناراحتی از بابت از دست دادن و شهادت عزیزان خود و دلیل دیگر نیز مسموم شدن از سوی دشمنان بیان شده است و شرایط جسمی ایشان به گونه‌ای بوده که ادامه مسیر به سمت خراسان برایشان مقدور نبوده است به همین دلیل است که رحلت آن بانوی بزرگ اسلام را شهادت گونه بیان کرده‌اند.

 

در کتاب تاریخ قم آمده است؛ وقتی این خبر به آل سعد رسید تصمیم می‌گیرند به دیدار حضرت بروند و از او درخواست کنند تا به قم بیایند.

 

موسی بن خزرج از بزرگان قم راهی ساوه می‌شود و ناقه حضرت را گرفته و به سمت قم حرکت می‌کنند و در سرای خود، ایشان را اسکان می‌دهند؛ جایی که امروز به بیت النور معروف است و نقل شده که حضرت معصومه (س) طی 17 روزی که در قم حضور داشتند در این مکان به عبادت مشغول بودند.

 

پس از رحلت این بانوی بزرگ اسلام و تدفین ایشان در شهر مقدس قم، وجود آن حضرت موجب شد تا قم همواره نقش تأثیرگذاری در تاریخ و در راستای ترویج و تبلیغ دین اسلام پیشتاز باشد.

 

***4 امام معصوم سفارش زیارت حضرت معصومه (س) را داشتند

 

حجت الاسلام و المسلمین ناصر رفیعی با اشاره به ابعاد شخصیتی حضرت فاطمه معصومه (س) اظهار کرد: 4 امام معصوم امام صادق (ع)، امام کاظم (ع)، امام رضا (ع) و امام جواد (ع) سفارش زیارت آن حضرت را داشتند که این موضوع ساده ای نیست و نشان از جایگاه والای آن بانوی بزرگ اسلام دارد.

 

وی بیان کرد: امام رضا (ع) فرمود: مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَّةُ؛ کسی که فاطمه معصومه (س) را زیارت کند بهشت برای او خواهد بود.

 

رفیعی با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های زندگی حضرت معصومه (س) هجرت و مهاجر بودن ایشان است، افزود: گاهی هجرت اعتقادی است که انسان می‌خواهد عقیده نادرست خود را اصلاح کند که امروز در این زمینه مقابله زیاد است؛ چرا که دشمنان به این امر پی برده‌اند که با هجرت کردن، انسان‌هایی به دین اسلام می‌پیوندند به همین دلیل دشمنان امروز به دنبال شیعه هراسی و اسلام هراسی هستند.

 

وی با اشاره به روایتی از امام علی علیه اسلام که می‌فرماید هجرت واقعی، دوری و پرهیز از گناه است بیان داشت: در صدر اسلام مسلمانان از مدینه به حبشه هجرت کردند و ویژگی‌های حضرت معصومه (س) مهاجر بودن ایشان است.

 

***حضرت معصومه (س) کریمه است

 

وی گفت: حضرت معصومه (س) کریمه است و به فرموده امام علی (ع) کریم وعده نقد و بدی را با خوبی پاسخ می‌دهد.

 

رفیعی ادامه داد: یکی دیگر از ویژگی‌های بارز حضرت معصومه (س) ولایت پذیری ایشان است که همین امر موجب شده جایگاه و منزلت ایشان ممتاز باشد.

 

وی با بیان اینکه موضوع ولایت پذیری در زندگی انسان بسیار مهم است بیان داشت: حضرت معصومه (س) عاشق امام بود و هر چقدر این محبت نسبت به امام بیشتر شود انسان اعتبار و درجه‌اش افزایش می‌یابد.

 

***عبودیت و بندگی حضرت معصومه (س) بسیار زبانزد بود

 

وی در ادامه ابراز داشت: عبودیت و بندگی حضرت معصومه (س) بسیار زبانزد بود که ایشان پس از ورود به شهر مقدس قم در محل بیت النور فعلی همواره در حال عبادت و راز و نیاز بودند.

 

رفیعی عنوان کرد: حاج شیخ عباس قمی فرمود که در میان امامزادگان سه امامزاده زیارت مخصوص دارند و این بدان معنا است که امام دستور داده است اینگونه آنان را زیارت کنیم که حضرت عباس (ع)، حضرت علی اکبر (ع) و حضرت معصومه (س) از جمله آنان هستند و حضرت موسی بن جعفر (ع) دارای 18 دختر بود که تنها حضرت معصومه (س) به این جایگاه رسیده است.

 

***مهم‌ترین فراز زیارتنامه حضرت معصومه (س)

 

وی گفت: در زیارتنامه حضرت معصومه (س) فرازی آمده که می‌خوانیم، «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تَخْتِمَ لِی بِالسَّعَادَة» خدایا از تو می‌خواهم که عاقبت امر مرا به سعادت ختم کنی که این فراز از زیارتنامه، ‬ مهمترین بخش است؛ چرا که دعای عاقبت بخیری بسیار مهم است و امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه دعایی مختص عاقبت بخیری دارند.

 

حجت الاسلام رفیعی افزود: در تاریخ افرادی بودند که در دینداری در صف اول قرار داشته‌اند؛ اما سرانجام مسیر نادرستی رفتند که انسان باید از عاقبت امر بترسد و در قرآن نیز به این موضوع اشاره شده که بلعم باعورا مستجاب الدعوه بوده اما در نهایت مثل سگ از دنیا رفت و در سوره حشر نیز آمده برصیصای عابد بعد از 70 سال عبادت؛ شیطان پرست شد.

 

وی اضافه کرد: زبیر نیز از جمله شخصیت‌های برجسته صدر اسلام بود که وقتی حضرت زهرا (س) وصیتنامه نوشت از زبیر خواست تا آن امضا کند اما همین فرد در جنگ جمل در برابر امام علی (ع) ایستاد.

 

استاد حوزه علمیه قم افزود: در روایات آمده؛ خواندن سوره مومنون در روز جمعه موجب عاقبت بخیری خواهد شد که در این سوره صفات انسان‌های مؤمن آمده است و در روایتی از امام صادق (ع) داریم که فرمود اهل بیت (ع) و دوستداران اهل بیت (ع) را تکریم کنید که این امر موجب عاقبت بخیری می‌شود.

 

***زیارت حضرت معصومه (س) آثار و برکات فراوانی برای انسان به همراه دارد

 

وی با بیان اینکه زیارت حضرت معصومه (س) آثار و برکات فراوانی برای انسان به همراه دارد افزود: بزرگان دین و علما در طول تاریخ تشییع همواره ارادت ویژه‌ای به این بانوی بزرگ داشتند و همواره در این حرم مطهر حضور می‌یافتند و به زیارت آن حضرت مشرف می‌شدند.

 

رفیعی گفت: حضرت معصومه (س) عالمه هم بود، گفت: بسیاری از مراجع و علمای برجسته درس‌های خود را درح حرم مطهر حضرت معصومه (س) برپا می‌کردند و در بین حرم حضرت معصومه (س) تا مسجد امام حسن عسکری (ع) بیش از 700 محدث و عالم مدفون هستند که در محضر بانوی کرامت کسب علم کرده و به امر تدریس و تبلیغ دین مشغول بودند.

 

وی عنوان داشت: پس از ورود حضرت فاطمه معصومه (س) به قم این شهر جایگاه ویژه ای پیدا کرد و با وجود آنکه مدت حضور آن حضرت در قم 17 روز بوده است؛ اما برکات این حضور نه تنها برای قم و کشور بلکه برای جهان تشییع و اسلام دائمی بوده است و نخستین جرقه‌های پیروزی انقلاب اسلامی با رهبری امام خمینی (ره) از شهر در سال 1342 زده شد و سرانجام در بهمن ماه 1357 به پیروزی نهایی رسید رژیم ستم شاهی سقوط کرد و نظام اسلامی روی کار آمد و امروز با گذشت بیش از 40 سال از آن انقلاب با برکت شاهد الهام‌گیری سایر کشورهای اسلامی در راستای احیای ارزش‌های دینی و مقاومت و قیام در برابر ظلم و ستم هستیم.

 

ورود حضرت معصومه (س) به قم را می‌تواند یک هجرت تمدن ساز یاد کرد که به مکتب تشییع هویت بخشید؛ چرا که با حضور ایشان به این شهر مقدس و تربیت عالمان دین و شخصیت‌های برجسته ای همانند امام راحل پایه‌های یک نظام اسلامی بنا نهاده شد که در طول تاریخ بی سابقه بوده است.