هند یکی از کشورهایی است که سریع‌ترین رشد را از نظر شاخص‌ها دارد، تولید ناخالص داخلی سرانه در حال افزایش و رشد جمعیت آن در حال کاهش اما همچنان مثبت است. از نظر کاهش فقر، حاکمیت غذایی و فناوری به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته اما همچنان با چالش‌های بسیاری مواجه است. یکی از چالش‌های اصلی هند رشد شهری است. با توجه به دیجیتالی شدن شهرها در سایر کشورها، اینکه هنوز در بسیاری از محله‌های هند سیستم فاضلاب وجود ندارد، دلیل محکمی برای نوسازی شهرها برای پایداری بیشتر و قابلیت زندگی بهتر است که توسط دولت هند و در قالب «مأموریت شهرهای هوشمند» در حال اجرا است.

*مأموریت شهرهای هوشمند در هند

هدف از طرح مأموریت شهرهای هوشمند دولت، تغییر شهرهای هند و تبدیل آن‌ها به شهرهای هوشمند با هوای پاک، پایدار و مشاغل کافی برای همه شهروندان است. دولت هند با آگاهی از چالش‌های عظیم این راه و با مشاهده برنامه‌های توسعه شهری سایر کشورها، خطاها و دستاوردهایشان، مجموعه‌ای از قوانین را به عنوان عناصر زیرساختی اصلی پروژه مأموریت شهرهای هوشمند طراحی کرده است که شامل تأمین آب کافی، تأمین برق مطمئن، بهداشت و مدیریت زباله جامد، حمل‌ونقل عمومی و کارآمد، مسکن مقرون‌به‌صرفه به‌ویژه برای فقرا، دیجیتالی شدن و متصل شدن به فناوری اطلاعات، دولت الکترونیک و مشارکت شهروندان، محیط زیست پایدار، ایمنی و امنیت شهروندان و در نهایت بهداشت و آموزش عمومی است. هرچند بعضی از این موارد حقوق اولیه بشر هستند اما به دلیل مدیریت شهری ناکارآمد، هنوز در این کشور جاری نشده‌اند و واضح است که کشورهای در حال توسعه از نظر مقابله با این مشکلات متفاوت از کشورهای پیشرفته عمل می‌کنند.

*آیا پروژه شهر هوشمند هند موفقیت‌آمیز خواهد بود؟

مشکلات و چالش‌های شهری سیستماتیک در هند بسیار است و بعضی از آن‌ها که مهم هم هستند، موانع فرهنگی است که این تحول را بسیار دشوار می‌کند. به عنوان مثال، آموزه‌های ماهاتما گاندی با جملاتی مانند «هند را نه در شهرهای معدود بلکه در 700 هزار روستای آن می‌توان یافت» ریشه محکمی در فرهنگ هند دارد. این موضوع که مرتبط با «شهرسازی توزیع شده» است با اهداف توسعه پایدار کاملاً ناسازگار است، زیرا واقعیت شهری که گاندی در آن زندگی می‌کرد (1948-1869) با واقعیت فعلی بسیار متفاوت بود، به‌طور مثال شاخص تعداد طبقات در بمبئی که 1.33 است به سال 1964 بازمی‌گردد و بر اساس آن در بخش عمده شهر فقط ساختمان‌های یک‌طبقه مجوز ساخت دارند، در نتیجه ساخت مسکن‌های انبوه در این شهر که مقرون‌به‌صرفه باشند با مشکل مواجه می‌شود.

*آیا مأموریت شهرهای هوشمند هند یک پروژه پایدار است؟

شواهد، به‌ویژه موارد تأیید شده در شهرداری‌ها که برای طراحی شبکه‌های فاضلاب، ساختمان‌های بلند، شهرهای دارای سیستم حمل‌ونقل عمومی یا سیستم‌های نظارت پلیس پایه تعیین شده‌اند، نشان می‌دهد که تأثیر سرانه یک شهر در یک منطقه متراکم بسیار کمتر از یک جامعه توزیع شده است. به عبارت دیگر، تراکم شهری به شرط رعایت مجموعه‌ای از نکات برای سیاره بسیار خوب است، اما دستیابی به این شرایط برای هند آسان نیست زیرا برنامه شهری توزیع شده منجر به پیدایش محله‌های غیررسمی با خانه‌های یک طبقه شده است که مردم را مجبور می‌کند بدون داشتن حقوق‌های اولیه مانند آب سالم و فاضلاب و وسایل نقلیه عمومی در کنار هم زندگی کنند.

فهرست شهرهای هند که در مأموریت شهرهای هوشمند گنجانده شده‌اند، در دور پنجم این پروژه به 100 شهر رسیده است که هر کدام با وجود مجموعه‌ای از مشکلات و راه‌حل‌های خاص، جنبه‌های مشترکی دارند. مشکلات دهلی نو که با 26 میلیون نفر جمعیت مجبور به مدیریت رشد شهری خود است، به نرخ رشد جمعیت منفی ارتباطی ندارد و به همین دلیل نیازمند جذب استعدادهای جوان نیست. بر اساس آمار دفتر سرشماری جمعیت هند، 46 شهر با بیش از یک میلیون نفر جمعیت وجود دارد که روند رشد جمعیت آنها افزایشی است و به همین دلیل با مسائلی مانند کمبود منابع اولیه و زیرساخت‌های ناکافی برای ساکنان موجود دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

*جوانب مثبت و منفی پروژه شهر هوشمند

بر اساس یک نظریه معتبر، شهرها به سمت بیرون رشد می‌کنند و هند تقریباً 50 سال است که به سمت خارج از شهر رشد کرده است که اگر این رشد بدون شرایط اولیه بهداشتی و خدمات عمومی مانند حمل‌ونقل عمومی، بیمارستان و فاضلاب انجام شود، مشکلات بی‌شماری برای کشور ایجاد می‌کند. فهرست قوانین مأموریت شهرهای هوشمند، بسیاری از شهرها را ملزم به تخریب محله‌های حاشیه‌ای با خانه‌های کم‌ارتفاع می‌کند تا بتواند خدمات اولیه را در آن مناطق ارائه دهد. هرچند تخریب ساختمان‌ها تصمیم آسانی نیست، اما یک نکته ضروری برای رشد، پایداری و بهداشت شهرها در طول تاریخ بوده است. شهرهایی مانند پاریس بین سال‌های 1852 و 1870 این کار را انجام دادند، بارسلون در سال 1860 و نیویورک در سال 1920 هزاران ساختمان را تخریب کردند تا راه را برای آسمان‌خراش‌ها باز کنند. با این حال، این پروژه یک طرح کاملاً ضروری نوسازی شهری برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است که می‌تواند از دانش قبلی تولید شده توسط سایر شهرها در طول تحولاتی که سال‌ها به طول انجامیده است، درس‌هایی برای اجرای بهینه با کمترین خطا و آسیب بیاموزد.

+شهرهای هوشمند هند

بوبانشوار

بوبانشوار Bhubaneswar، پایتخت اودیشا، به عنوان یکی از برترین شهرهای هوشمند هند پیشتاز است. بوبانشوار با تمرکز بر زیرساخت‌های یکپارچه و خدمات شهروندان، سیستم‌های مدیریت ترافیک هوشمند، روشنایی هوشمند خیابان‌ها و راه‌حل‌های مدیریت زباله را پیاده سازی کرده است. تعهد شهر به شیوه‌های پایدار و حکمرانی کارآمد، بوبانشوار را به‌عنوان شهر هوشمند نمونه معرفی کرده است.

*پونه

پونه، معروف به «آکسفورد شرق» به عنوان پیشگام در جنبش شهر هوشمند ظاهر شده است؛ این شهر چندین پروژه متحول‌کننده از جمله سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند، روشنایی هوشمند خیابان‌ها و کلاس‌های درس دیجیتال را اجرا کرده است. تاکید پونه بر استفاده از فناوری برای ارتقای آموزش، حمل‌ونقل و خدمات عمومی، آن را به خط مقدم طرح‌های شهر هوشمند هند سوق داده است.

*سورات

سورات، یک مرکز تجاری شلوغ در گجرات، به دلیل راه‌حل‌های شهر هوشمند پایدار و مبتکرانه مشهور است. این شهر تولید برق خورشیدی، نیروگاه‌های تبدیل زباله به انرژی و سیستم‌های مدیریت هوشمند آب را اجرا کرده است و تعهد و اولویت سورات به توسعه پایدار و بهره‌وری منابع است.

*جیپور

جیپور، شهر صورتی هند، دارای فناوری یکپارچه برای ایجاد یک محیط شهری متصل و کارآمد است. این شهر دارای یک شبکه Wi-Fi محلی، راه حل‌های هوشمند پارکینگ و یک سیستم واکنش اضطراری یکپارچه است. تمرکز جیپور بر استفاده از فناوری برای خدمات شهروندان و امنیت عمومی، جایگاه برجسته‌ای را در میان برترین شهرهای هوشمند کشور به دست آورده است.

*احمدآباد

احمدآباد، پایتخت تجاری گجرات، ابتکارات شهر هوشمند را با اشتیاق فراوان پذیرفته است. این شهر سیستم‌های شبکه هوشمند را برای توزیع کارآمد انرژی، سیستم‌های مدیریت خودکار ساختمان و پلت‌فرم‌های مدیریت الکترونیکی را برای حکمرانی شفاف و کارآمد پیاده‌سازی کرده است.

منبع: خبرگزاری ایسنا