هرچقدر به بیستمین روز ماه صفر نزدیک‌تر می‌شویم، تعداد افرادی که از فامیل، محله، دوستان و همکاران به سوی عتبات می‌روند، بیشتر می‌شوند و هر زائری قلب‌های بسیاری را با خود تا کنار ضریح حضرت سیدالشهدا (ع) همراه می‌برد، اما موضوع اربعین در کنار ویژگی احساسی و شوری که ایجاد می‌کند، خصایص دیگری نیز دارد که آن را به یک حرکت تمدن‌ساز تبدیل می‌کند. اگر کمی دقت کنیم، می‌بینیم زیارت اربعین درحال حاضر بزرگ‌ترین اجتماع بشری است که هرساله در یک زمان خاص انجام می‌شود. درعین‌حال این حرکت یک امر فرادینی است، چراکه شرکت‌کنندگان در این رویداد از ملت‌ها و اقوام مختلف هستند؛ به عبارت دیگر پیام حضرت سیدالشهدا از عمق اعصار قلب ملت‌های مختلف را مخاطب قرار داده است.
از دیگر سو زیارت و پیاده‌روی اربعین یک سفر معنوی است که آثار اخلاقی بی‌شماری در بر دارد. زائر امام حسین (ع) در این ایام سبک تازه‌ای از زندگی را تجربه می‌کند؛ زیرا همه شئونات و مناسبات در این ایام بر محور سیدالشهدا (ع) شکل می‌گیرد. در چنین شرایطی معرفت و محبت زائر به ابی‌عبدالله فزونی می‌یابد و با تأسی به امام خود، به مقام ایثار و فداکاری و بذل و بخشش نسبت به دیگران نائل می‌شود.
از طرفی، سفر اربعین به‌ویژه اگر با پای پیاده باشد، دارای سختی‌های متعددی است که هر چند جسم زائر را می‌فرساید، اما جانش را صیقل داده و روحش را سبک می‌کند. درواقع این سفر نوعی سیر و سلوک توأم با ریاضت است که انسان را برای مدت کوتاهی از تعلقات دنیایی جدا کرده و انبساط و معنویتی کم‌نظیر برایش به ارمغان می‌آورد. نوع برخورد مردم عراق با زائران اربعین و پذیرایی رایگان و مخلصانه از این حجم انبوه میهمان، در هیچ جای دنیا مورد مشابهی ندارد و در دنیای امروز که انسانیت قربانی روابط سرد و منفعت‌محور است، یک معجزه انسانی به‌شمار می‌رود.
حال باید به این نکته توجه کرد که ظرفیت‌های پیاده‌روی اربعین از جنس ظرفیت‌های میدانی است؛ حضور هرچه بیشتر عزاداران و محبان اهل بیت و امام حسین علیهم‌السلام در این راهپیمایی از کشورها و مناطق مختلف و استفاده از امکانات رسانه‌ای در انعکاس این رویداد، موجب ایجاد روابط و ارتباطات بین جریانات گوناگون، علمای مختلف و مؤسسات و گروه‌ها و شخصیت‌ها است؛ بنابراین ظرفیت برگزاری راهپیمایی اربعین می‌تواند هم جنبه‌های اجرایی و هم جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی داشته باشد که هریک از ما چه آن‌ها که در شهر خود به هر دلیلی مانده‌اند و چه آن‌ها که توفیق زیارت پیدا کرده‌اند، می‌توانند خود را در اقیانوس محبت اهل بیت علیهم‌السلام غوطه‌ور کرده و از آن بهره ببرند. ای‌بسا کسانی که چندین‌بار به این سفر نورانی مشرف شده‌اند، می‌توانند امسال اجازه دهند با حمایت مالی آن‌ها، افرادی مشرف شوند که دل در گرو اهل بیت علیهم‌السلام دارند، اما تاکنون زیارت نرفته‌اند. ای‌بسا اگر هریک از افرادی که تمکن مالی دارند زیارت اولی‌ها را کمک کنند، نگاه محبت‌آمیز امام حسین به آن‌ها مضاعف شود و یا آن‌ها که راهی کربلا می‌شوند، به همان سه روز سفارش‌شده اکتفا کرده و زودتر برگردند، ای‌بسا بازگشت زودهنگام آن‌ها باعث شود دیگران راحت‌تر و بهتر در این راهپیمایی بزرگ شرکت کنند.
