شناسه خبر:90592
1403/10/13 12:17:00
شهید سلیمانی چگونه مسیر تاریخ را عوض کرد؟

سرباز ایران، سردار جهانی

در تاریخ روابط بین الملل، افراد معدودی از ویژگی متمایز «رقم زدن تاریخ» برخوردار بودند.

اگر مفاهیمی مانند «موازنه قوا»، «کنگره وین» و یا «دیپلماسی شاتل» یادآور نتایج‌ اقدامات «اتو فون بیسمارک» صدراعظم آلمان ناپئلون بناپارت و هنری کیسینجر وزیر خارجه فقید آمریکا در سیاست بین‌الملل است، «محور مقاومت» هم میراث ایرانی سردار سلیمانی در تاریخ روابط بین‌الملل است.
«قرار است 7 کشور را در 5 سال تسخیر کنیم و نخستین کشور هم عراق و در نهایت هم ایران؛ پرسیدم آیا این سند محرمانه است؟ گفت: بله!»
داستان سردار سلیمانی در منطقه درست از همین نقطه از خاطرات ژنرال «وسلی ملارک» آمریکایی آغاز می‌شود، جایی که به تازگی جرج دبلیو بوش ایران را محور شرارت نامیده بود و سردار بزرگ‌ ایرانی در مقابل نظمی را پایه گذاری کرد که برای نخستین بار یک روزنامه لیبیایی آن را «محور مقاومت» نامید.
تجربه موفق آمریکا و پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در ابتدای دهه 90 میلادی در شرق اروپا که به تجزیه یوگسلاوی انجامید، انگیزه‌ای برای پیگیری این راهبرد در خاورمیانه هم ایجاد کرد. به این ترتیب از آغاز هزاره سوم میلادی «بالکانیزه» کردن غرب آسیا و تجزیه کشورهای منطقه با هدف برتری اسرائیل در آسیای غربی زمینه‌های یک شراکت ویژه غربی-عبری را فراهم کرد.
ژنرال «وسلی کلارک» نظامی ارشد آمریکا و فرمانده سابق نیروهای ناتو 3 سال قبل در جریان مرور خاطرات خود درباره روزهای پس از 11 سپتامبر گفت که آمریکا از همان روزهای نخستین پس از آن حادثه، به دنبال حمله و اشغال 7 کشور از جمله ایران بوده است!
این نظامی ارشد آمریکایی در این افشاگری می‌گوید: «یکی از ژنرال‌ها من را صدا زد و گفت ما باید با یکدیگر سخن بگوییم. او به من گفت ما یک تصمیم گرفته‌ایم و می‌خواهیم به جنگ با عراق برویم. من گفتم جنگ با عراق؟ چرا؟ گفت نمی‌داند، او گفت چون آنها نمی‌دانند چه کار دیگری انجام دهند، من گفتم آیا اطلاعاتی پیدا کرده‌اند که نشان از ارتباط صدام با القاعده داشته باشد؟ گفت نه، اطلاعات جدیدی به دست نیامده است، آنها تصمیم گرفته‌اند به جنگ با عراق بروند. چند هفته بعد دو مرتبه به پنتاگون رفتم تا او را ببینم. در آن زمان ما در حال بمباران افغانستان بودیم. من گفتم آیا ما هنوز قصد حمله به عراق را داریم؟ او گفت قضیه از این هم بدتر است، از روی میزش کاغذی را برداشت و گفت من این را از اتاق وزیر دفاع آورده‌ام و سندی است که چگونه قرار است 7 کشور را در 5 سال تسخیر کنیم و نخستین کشور هم عراق خواهد بود، بعد سوریه، لبنان، لیبی، سومالی، سودان و در نهایت هم ایران؛ پرسیدم آیا این سند محرمانه است؟ گفت: بله!»
**ژنرال ایرانی معمار نظم منطقه
انتصاب شهید سلیمانی به فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران مصادف با سال‌های آغازین پساجنگ سرد بود. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، نظام بین‌الملل تک قطبی شده و آمریکا به عنوان هژمون ظاهر شد. در چنین فضایی بود که جرج هربرت واکر بوش رئیس جمهور وقت آمریکا از ایجاد یک «نظم نوین جهانی» صحبت کرد. پیروزی برق آسای نظامی ایالات متحده در جنگ اول خلیج فارس و عملیات «طوفان صحرا»، تصویری شکست ناپذیر از آمریکا در اذهان و باورها ساخته بود.
در طول این 2 دهه سرنوشت ساز، سپهبد سلیمانی با تاسیس شبکه مقاومت، نه تنها توانست «آنتی تز» هژمون آمریکا در منطقه را بسازد بلکه خود نظمی را معماری کرد که سرنوشت خاورمیانه را برای همیشه تغییر داد.
شهید قاسم سلیمانی برای اولین بار در تاریخ روابط بین‌الملل معاصر، توانست از محور مقاومت متشکل از گروه‌های «شبه دولتی» یک قطب قدرت درست کند. همچنین پیوند زدن منافع ملی ایران با جریان مقاومت و تلفیق رئال پولیتیک با موضوع هویت و آرمان مشترک‌، امر متمایزی است که سردار سلیمانی را در مطالعات روابط بین‌الملل صاحب یک تمایز تاریخی می‌کند.
اندیشکده Combating Terror Center می‌نویسد: ایران در سال‌های اخیر قدرت خود را در سراسر خاورمیانه، از لبنان و سوریه گرفته تا عراق و یمن نشان داده است. یکی از کلیدهای موفقیت آن، استراتژی منحصر به فرد ترکیب قدرت نظامی و دولتی بوده است که تا حدی بر اساس الگوی حزب‌الله لبنان ساخته شده است. معمار اصلی این سیاست، سرلشکر قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس ایران بوده است.
ژنرال استنلی مک کریستال، نظامی ارشد آمریکایی در افغانستان و عراق که فرماندهی مبارزه با القاعده را بر عهده داشت در نشریه فارن پالیسی درباره شهید سلیمانی می‌نویسد: سلیمانی یک استراتژیست محاسبه گر است. او روابط پایداری را برای تقویت موقعیت ایران در منطقه‌ایجاد کرده است. تحت رهبری سلیمانی، نیروی قدس توانایی‌های خود را بسیار گسترش داده است. عمل گرایی زیرکانه او این واحد را به یک نیروی تأثیرگذار در خارج از مرزهای ایران تبدیل کرده است.
این ژنرال 4 ستاره آمریکایی ادامه می‌دهد: با این حال، مطالعه موفقیت سلیمانی بدون قرار دادن او در یک زمینه ژئوپلیتیک گسترده تر، عاقلانه نخواهد بود. او یک رهبر منحصربه‌فرد ایرانی است که محصول روشنی از چشم‌انداز کشور پس از انقلاب 1979 است. ارزیابی گسترده او از منافع ایران با آنچه در میان نخبگان ایرانی رایج است مطابقت دارد. بیش از هر چیز، سلیمانی توسط ناسیونالیسم پرشوری هدایت می‌شود که رگ حیات شهروندان ایرانی است.
**فرماندهی قدس
در غرب آسیا نام اسرائیل و سرلشکر سلیمانی همواره در یک امتداد تاریخی حرکت کرده است. حداقل از سال 2001 به بعد که تصمیم نهایی ایالات متحده برای فردای منطقه و برپایی اسرائیل بزرگ گرفته شد. نبردی که برای آینده منطقه است.
شبکه مقاومت از بدو تاسیس به دست سردار سلیمانی، به وظایف تاریخی خود در قبال فلسطین و این نبرد سرنوشت ساز عمل کرده است.
اشغال افغانستان و عراق به بهانه حادثه یازده سپتامبر و تجمیع صدها هزار نظامی آمریکایی با انباشت بی سابقه ای از تسلیحات در منطقه، یک فرصت طلایی پیش روی رژیم صهیونیستی و اجرای پروژه «خاورمیانه جدید» توسط ایالات متحده آمریکا قرار داد.
**آغاز شکست اسرائیل
پیروزی‌های حزب‌الله لبنان در مقابل ارتش اسرائیل از سال 2000 یعنی در 2 سال ابتدایی حضور سردار سلیمانی در فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران، شروع شد.
جنگ 33 روزه سال 2006 در فضایی آغاز شد که به پشتوانه اشغال عراق و افغانستان توسط آمریکا، رژیم صهیونیستی شرایط را برای دگرگون کردن منطقه و نابودی مقاومت آماده می‌دید.
عبارت کاندولیزا رایس وزیر خارجه وقت آمریکا که در کشاکش جنگ 33 روزه سال 2006 اسرائیل با مقاومت لبنان و در وصف کشتار غیرنظامیان بکار برد گویای این طراحی بود. رایس گفت: «آنچه ما در اینجا می‌بینیم، «درد زایمان» یک خاورمیانه جدید است و هر کاری که انجام می‌دهیم، باید مطمئن باشیم که به سمت خاورمیانه جدید پیش می‌رویم، نه اینکه به قدیم بازگردیم».
با این حال این پروژه با سد بزرگ دو فرمانده مقاومت مواجه شد. سردار سلیمانی و سید حسن نصرالله در اتاق عملیات مقاومت، اولین شکست رسمی نظامی به رژیم صهیونیستی از 1948 به بعد را تحمیل کردند.
**محاصره در هفت جبهه
«برای اولین بار 1948 به بعد اسرائیل با هفت جبهه نبرد مواجه شده که توسط ایرانی‌ها طراحی شده است: لبنان، سوریه، عراق، ایران، کرانه باختری (یهودیه و سامره). غزه و حوثی‌ها در یمن.» این را سرهنگ ژاک نریا مشاور سیاست خارجی «اسحاق رابین» نخست وزیر اسبق رژیم اسرائیل می‌گوید.
این مقام اسرائیلی تاکید می‌کند: «این وحدت جبهه‌ها برای خفه کردن اسرائیل، همان چشم انداز استراتژی «حلقه آتش» قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس در سپاه بود که در ابتدا جدی تلقی نمی شد، اما امروز به عنوان یک ائتلاف متحد ظاهر شده است که هدف آن راه اندازی یک جنگ فرسایشی و کشاندن اسرائیل به جنگی بی پایان است که نمی تواند در طولانی مدت از نظر نظامی، سیاسی و اقتصادی، آن را ادامه دهد.»
شهید سلیمانی پس از آغاز به کار در فرماندهی نیروی قدس، به سرعت پرونده‌های مقاومت فلسطین و لبنان را باز کرد. در سال 1999، سردار قاسم سلیمانی ترتیبی داد که شیخ احمد یاسین به ایران سفر کند، تمرکز فرمانده سپاه قدس بر چگونگی تقویت توان مقاومت و ورود به مرحله رهایی بود.
**سردار سلیمانی و انتفاضه
در سپتامبر سال 2000، آریل شارون به مسجد الاقصی یورش برد. در آن زمان مقرر شد کمیته ای کاری بین سپاه قدس، گروه‌های فلسطینی و لبنانی به رهبری سردار سلیمانی با هدف توسعه انتفاضه تشکیل شود.
در این رابطه اسامه حمدان از اعضای ارشد حماس می‌گوید: جلساتی از روز اول با محوریت نحوه برخورد با این انتفاضه به عنوان یک پروژه راهبردی در مقابله با اشغال صورت گرفت. جلسات هفتگی بود که ژنرال سلیمانی همیشه در آن شرکت می‌کرد و به ایده‌ها گوش می‌داد. هرگز ایده ای مطرح نشد مگر اینکه او آن را گسترش داد.
شهید سلیمانی روی نقشه انتقال تسلیحات به غزه بسیار کار کرد و از ابزارهای زیادی برای این کار استفاده کرد. حمدان می‌گوید: حاج قاسم در حمل سلاح به هیچ جناح فلسطینی نیازمند به سلاح برای مقاومت کوتاهی نکرد.
حتی ترور شیخ احمد یاسین توسط اسرائیل و یاسر عرفات در سال 2004 باعث خاموشی انتفاضه نشد و این بحث در رژیم صهیونیستی مطرح شد که چگونه می‌خواهند انتفاضه را خاموش کنند. 25 آگوست 2005 غزه آزاد شد و اسرائیل به طور یکجانبه از آن خارج شد. تا آن زمان، صدها سرباز «اسرائیل» کشته شدند وشهرک نشینان از نوار غزه فرار کردند. «اسرائیل» فکر می‌کرد از غزه خلاص می‌شود، اما پیش‌بینی نمی‌کرد که چگونه خروج آنها راه را برای هماهنگی و توسعه مقاومت هموار می‌کند.
**سردار و جغرافیای غزه
سردار سلیمانی در دهمین سالگرد شهادت عماد مغنیه گفت: نوار غزه و لبنان به «نقطه دائمی تنش» برای اسرائیل تبدیل شده‌اند و جبهه مقاومت گسترش خواهد یافت.
هماهنگی بین نیروی قدس و همه جناح‌های مقاومت فلسطینی از حماس، جهاد اسلامی فلسطین و جبهه مردمی برای آزادی فلسطین ول ایجاد یک استراتژی هماهنگ میان آنها اقدامیبود که سردار سلیمانی در پرونده فلسطین انجام داد.
زیاد نخاله دبیرکل جهاد اسلامی فلسطین طی مصاحبه ای در ماه دسامبر 2021 درباره سردار سلیمانی گفت: «هیچ چیزی در غزه بدون دستور و نظارت مستقیم سردار سلیمانی اتفاق نیفتاده است». می‌توانم بگویم موشک‌هایی که او به نوار غزه تحویل داد، همان موشک‌هایی بود که برای حمله به تل‌آویو استفاده شد. می‌حاج قاسم در این که فلسطینی‌ها جرأت کردند به پایتخت رژیم صهیونیستی حمله کنند، نقش اساسی داشت.
در این رابطه تایمز اسرائیل می‌نویسد: با تلاش‌های سلیمانی برای تامین موشک‌ها و تسلیحات مدرن بود که فلسطینی‌ها از آنها برای حمله به اسرائیل استفاده کردند. در جنگ 8 روزه و 22 روزه غزه هم اقدام مهم فرمانده قدس رساندن تسلیحات به فلسطینی‌ها و شکست محاصره تسلیحاتی غزه بود.
دبیر کل جهاد اسلامی در گفت‌وگو با شبکه المیادین تاکید کرده است: سردار سلیمانی نه تنها تسلیحات را به باریکه تحت محاصره غزه انتقال داد، بلکه تحت نظارت او تصمیم گرفته شد که غزه توانایی ساخت سلاح از جمله موشک را توسعه دهد.
**شکست داعش در سوریه
این جمله دونالد ترامپ در جریان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری 2016 که داعش را آمریکا و دولت اوباما تاسیس کردند پرده از یک طراحی بزرگ منطقه‌ای برداشت که این گروه تروریستی را به مثابه ابزاری برای تجزیه کشورهای دشمن اسرائیل تصویر می‌کرد می‌کرد.
در عرض 3 سال این پروژه بزرگ در عراق و سوریه توسط هم سردار سلیمانی و سربازانش به شکست کشانده شد.
مجله نیویورکر در این رابطه نوشته است: سردار سلیمانی هزاران نفر از نیروهای دفاع ملی سوریه، قدس، زینبیون، فاطمیون، بدر، حشدالشعبی را در سراسر کشور سوریه فرماندهی می‌کرد. در همین راستا، به گفته جان مگوایر، افسر سابق سیا، برنامه ریزی و بازپس گیری منطقه قصیر در ماه مه 2013 از نیروهای سلفی جهادی، توسط شخص سردار سلیمانی تنظیم شد.
**هم مرز با اسرائیل!
یدیعوت آحارانوت 5 سال قبل در گزارشی نوشت: یوسی کوهن، رئیس سابق موساد، در گفت‌وگو با سران سازمان‌های اطلاعاتی اروپا در جریان کنفرانس مونیخ، گفت ایران موفق به ایجاد یک هلال شیعی شده است که شاید به معنای کلاسیک مذهبی نباشد، اما انتقال یک کامیون پر از موشک یا سایر سلاح‌های هوشمند را از تهران به سواحل لبنان ممکن می‌کند. به گفته کوهن، مسئول اجرای این چشم‌انداز، قاسم سلیمانی است.
کوهن تاکید کرد که خارج کردن ایران از خاورمیانه هدف اصلی سازمان او بود. کوهن به همکاران خود گفت: ایران که در 1500 کیلومتری اسرائیل قرار دارد، موفق شده است مرز واقعی با اسرائیل ایجاد کند، در حالی که اسرائیل هیچ مرزی با ایران ندارد. آنها ابتدا از لبنان و اکنون از سوریه نیز می‌توانند مستقیماً علیه جوامع اسرائیلی و اهداف استراتژیک در اسرائیل عملیات کنند. این یک تهدید استراتژیک بسیار جدی است که اسرائیل با آن مواجه است».
تامیر پاردو رئیس اسبق سازمان جاسوسی اسرائیل (موساد) نیز درباره فرمانده سپاه قدس به پایگاه وای‌نت گفته است ایران یک کشور سازمان یافته با بوروکراسی و مبارزات سیاسی است در چنین کشوری، بسیار نادر است که ببینیم شخصی برای مدت طولانی در موقعیت قابل توجهی از قدرت باقی بماند و به جای اینکه کنار گذاشته شود، قدرت بیشتری به دست آورد.
وبگاه فرانسوی اورینت در دسامبر 2018 در می‌نویسد: از امپراتوری هخامنشی تا جمهوری اسلامی؛ پس از غیبتی بسیار طولانی، ایران با مستقر شدن در مدیترانه، تاریخی بسیار کهن را زنده می‌کند. این میراث سردار سلیمانی برای ایران در منطقه‌ای آشوبناک است.

شناسه خبر 90592