طبق گفته مسئولان وزارت کار، نسل Z و دهه هفتادی‌ها به کار در فضای هوشمند و مجازی بیشتر علاقه نشان می‌دهند. واقعیت این است که دهه هشتادی‌ها و نودی‌ها دیگر به شغل‌های سنتی روی خوش نشان نمی‌دهد و کار کردن در فضای مجازی را به‌دلیل وابستگی به اینترنت بیشتر می‌پسندد.
کسب و کار هوشمند، کسب‌وکارهایی هستند که از فناوری‌های دیجیتال برای بهبود عملکرد خود استفاده می‌کند. این دسته شغل‌ها با استفاده از داده‌ها و کاربردهای هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و سایر تکنولوژی‌های نوین، تجربه مشتریان را بهبود بخشیده و بهره‌وری خود را افزایش می‌دهند.
در حال حاضر نسل جدید با توجه به تحولات فناوری و فضای مجازی علاقمند به تولید محتوا و کار در بستر اینترنت هستند. نسل جدید که دهه هفتادی‌ها و نسل Z را شامل می‌شوند، عمدتاً در شبکه‌های اجتماعی فعالند و از طریق ارتباط با همسالان خود اخبار و پیشرفت‌های اینترنتی و تکنولوژیک را دنبال می‌کنند.
با توجه به آنکه نسل Z و دهه هفتادی‌ها از زمانی که چشم باز کردند با موبایل و فناوری‌های دیجیتال آشنا شده‌اند تمایل بیشتری به کار در فضای هوشمند و اینترنت دارند.
اما نسل زد یا زومرها را باید در زمره علاقه‌مندان به کسب و کارهای هوشمند قرار داد که کار در فضای هوشمند و مجازی را به کار در مشاغل سنتی ترجیح می‌دهند. نسل Z شامل دهه هشتادی‌ها و نودی‌ها می‌شود و می‌توان گفت که در فضای مجازی متولد شده‌اند. آن‌ها از زمانی که چشم باز کردند و از بدو تولد یک فضای کاملاً دیجیتال بزرگ شده‌اند و اینترنت و فناوری، تأثیری انکارناپذیر بر سبک زندگی و روحیه آن‌ها گذاشته است.
امروزه نحوه ارتباط نسل جدید با جهان اطراف خود بسیار متفاوت از سایر نسل‌هاست. آن‌ها از طریق تولید محتوای برخط، چت و تماس ویدیویی و شرکت فعالانه در شبکه‌های اجتماعی خود را ابراز درمی‌کنند. فضای مجازی حضور پررنگی دارند و بر مبنای آن جنبه‌های زندگی، هویت و رفتارها و هیجانات و ارتباطات خود را تنظیم می‌کنند.
به اعتقاد کارشناسان بازار کار مسیر شغلی و تحصیلی نسل جدید بسیار متفاوت از نسل‌های قبل از آن‌هاست و رفتارهای فردی و اجتماعی آن‌ها به‌شدت تحت تأثیر اینترنت و فضای مجازی قرار دارد.
با توجه به آنکه نسل Z و دهه هفتادی‌ها با فناوری‌های دیجیتال از کودکی آشنا شده‌اند، برخلاف نسل‌های قبلی و قدیمی تمایل به کار در فضای هوشمند دارند از این رو ترجیح می‌دهند که فضای کسب و کار خود را از طریق گوشی‌های هوشمند،‌هوش مصنوعی و شبکه‌های اجتماعی برنامه‌ریزی و دنبال کنند.
در همین راستا معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار اخیراً در بازدید از نمایشگاه الکامپ بر ضرورت توجه جدی‌تر به تحولات نسل جدید تأکید کرده و گفته است: باید از مشارکت نسل جدید برای ارتباط بهتر و ارائه خدمات متناسب استفاده شود. درحال حاضر موانع متعددی در مسیر فناوری اطلاعات وجود دارد که مشارکت نسل جدید می‌تواند بر تمرکز حل موانع مؤثر باشد و به شناخت عملی‌تر دستاوردها کمک کند.
سید مالک حسینی با اشاره به تحولات بازار کار به‌ویژه بازار کار غیررسمی و نیازهای نسل Z و دهه هفتادی‌ها می‌گوید: این نسل ترجیح می‌دهد در فضای هوشمند کار کند و تقاضای آن‌ها هم بر این اساس است.
به گفته وی، وزارت کار در تلاش است تا خدمات خود را متناسب با خواسته نسل جدید ارائه کند تا به‌تدریج به اهداف تحول دیجیتال همزمان با تغییر نسلی در بازار کار دست یابد.
معاون اشتغال وزیر کار همچنین به سامانه جامع بازار کار اشاره کرده و می‌گوید: در این سامانه، داده‌های بزرگی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به‌‌ویژه دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت علوم، سوابق بیمه‌ای و شغلی تجمیع شده که امکان اطلاع‌رسانی سریع از وضعیت اشتغال را فراهم می‌کند. ما در این سامانه جامع تلاش کردیم از مسیر وب‌سرویس به سایر سامانه‌ها مانند نظام بانکی، تأمین اجتماعی و ثبت متصل شویم. هدف ما توسعه ظرفیت و کیفیت خدمات‌دهی از طریق سامانه‌های موجود برای مخاطبان است تا در سریع‌ترین زمان ممکن و با کمترین فعالیت، به بازار کار دسترسی داشته باشند.
حسینی افزود: بعد از کرونا نگاه بسیاری از جوانان جویای کار به اشتغال و ماهیت شغل‌های موجود تغییر کرد به نحوی که تمایلی به انجام کارهای سنتی نشان نمی‌دهند و ترجیح می‌دهند با گوشی همراه پول دربیاورند.
او بر این باور است که طرز فکر کارجویان نسبت به شغل‌های موجود بعد از شیوع کرونا و خانه‌نشین شدن افراد تغییر کرد و باعث شد تا امروز جوانان جویای کار تمایلی به انجام کارهای سنتی و تابع قانون کار نشان ندهند و ترجیح بدهند با گوشی همراه خود پول دربیاورند.
به اعتقاد کارشناسان بازار کار، نبض تفکر فعلی و آینده اقتصاد دیجیتال در دستان نسل جدید است. این افراد بیشتر از والدین خود به اینترنت و فضای مجازی و فناوری‌های ارتباطی وابسته‌اند به همین دلیل ارتباط نسل Z و دهه هفتادی‌ها با فضای مجازی بسیار پررنگ است.
پیش‌تر رئیس کانون کاریابی‌های کشور در یک گفت‌وگوی رادیویی با تأیید تغییر نگاه نسل جدید به مشاغل سنتی گفته بود: کارجویان دیگر دنبال مشاغل سنتی نیستند و آقابالاسر نمی‌خواهند و بعد از کرونا نگاه بسیاری از افراد به اشتغال و ماهیت شغل‌های موجود تغییر کرد.
بابک هاشمی‌پور بر این باور است که طرز فکر کارجویان نسبت به شغل‌های موجود بعد از شیوع کرونا و خانه‌نشین شدن افراد تغییر کرد و باعث شد تا امروز جوانان جویای کار تمایلی به انجام کارهای سنتی و تابع قانون کار نشان ندهند و ترجیح بدهند با گوشی همراه خود پول دربیاورند.
به گفته وی صرف‌نظر از موضوع عدم پرداخت دستمزد و حقوق مکفی وجود همین دیدگاه باعث شده تا شهرک‌های صنعتی و کارخانه‌ها با مشکل کمبود نیروی کار مواجه شوند زیرا جوانان دنبال شغل‌های خودمحور و فریلنسری رفته‌اند.
بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد تا سال 2030 بسیاری از شغل‌ها دستخوش تغییرات گسترده خواهند شد به نحوی که در این بازه زمانی حدود 92 میلیون شغل تحت تأثیر فناوری‌های اطلاعات و فناوری‌های نوین از بین رفته و حدود 170 میلیون شغل جدید ایجاد خواهد شد.
به اعتقاد کارشناسان با حذف برخی مشاغل در سایه هوش مصنوعی و رباتیک، مشاغل جدید همزمان با رشد فناوری‌های آینده ظهور خواهند کرد. چون بسیاری از مشاغل آینده بر محور IT و اینترنت شکل می‌گیرند از این رو باید زیرساخت‌های مشاغل نوظهور را هرچه سریع‌تر فراهم کنیم.