سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: از سال 92 به‌دلیل نیاز استان، احداث میدان بار جدید از سوی مدیریت شهری دنبال می‌شود و حتی از 22 اردیبهشت‌ماه سال 95 این مهم از طریق قرارداد مشارکتی از سوی شهرداری با سرمایه‌گذار به‌صورت کنسرسیوم پیگیری شده که شواهد با وجود پیگیری‌ها، بیانگر عدم توفیق آن‌چنانی در پیشرفت پروژه است؛ بنابراین از آنجایی ‌که این مهم در فضای اقتصادی و اجتماعی جزء اولویت‌های شهری محسوب می‌شود، بارها روند پیشرفت این پروژه اقتصادی و اجتماعی از سوی روزنامه سپهرغرب از جوانب مختلف و از طریق مدیران مرتبط پیگیری شده است.

چراکه پرداختن به موضوعات این‌چنینی تا رسیدن به نتیجه مطلوب، درواقع خواسته مردم و جزء وظایف ذاتی رسانه است؛ حال آنکه اگر به قصه اولیه این پروژه نگاهی داشته باشیم، می‌بینیم مقرر بود پروژه در دو فاز به بهره‌برداری برسد که متأسفانه این امر محقق نشده و میدان میوه و تره‌بار لنگ اقدامات سرمایه‌گذار است؛ با نگاهی به مصاحبه‌های مسئولان شهری طی سال‌های گذشته در این خصوص، اظهارات متفاوتی را مشاهده می‌کنیم که چیزی جز کور‌تر شدن گره مشکلات را نشان نمی‌دهد. به‌نحوی ‌که کامران گردان در جدیدترین اظهار نظر خود در جایگاه رئیس شورای شهر همدان درخصوص پروژه میدان میوه و تره‌بار جدید این‌گونه اظهار نظر کرد که بنا به فرآیند طی‌شده و پیگیری‌های انجام‌شده، شهرداری نسبت به تعهدات لازم اقدام کرده و مانعی پیش روی سرمایه‌گذار نیست؛ بنابراین درصورت عدم پیشرفت پروژه، بنا به نظر کمیته نظارت به ریاست فرماندار شهرستان، امکان خلع ید سرمایه‌گذار وجود دارد.

اما اگر برای آگاهی از فرآیند طی‌شده جهت اجرای این پروژه کمی به عقب‌تر برگردیم، سیدمصطفی رسولی شهردار وقت همدان در زمان آغاز اجرای پروژه از هزینه پیش‌بینی‌شده 175 میلیارد تومانی می‌گفت که از این میزان 125 میلیارد تومان سهم سرمایه‌گذار و مابقی سهم شهرداری تعریف شده بود تا این پروژه در زمینی با مساحت 93 هزار مترمربع در بازه زمانی 42 ماهه تکمیل شده و به بهره‌برداری برسد.

حال آنکه طبق نقشه طراحی‌شده اولیه برای پروژه، قرار شد 170 غرفه یک‌ماشینه تا چهارماشینه با دو سردخانه هریک به مساحت 600 و سه هزار و 600 مترمربع احداث شود؛ دراین‌بین قرار بود صنایع تبدیلی با دو هزار و 500 متر زیربنا، سایت اداری، پمپ بنزین، مسجد، خدمات رفاهی و غرفه‌های ویژه دست‌فروشان در کنار سایت اصلی در محل‌های مشخص‌شده ساخته شود، اما با اتمام بازه زمانی تعیین‌شده نه‌تنها شاهد تغییری در پیشرفت پروژه نبودیم، بلکه سال‌ها است که به بهانه‌های مختلف از سوی سرمایه‌گذار، شاهد عملیات اجرایی کارآمد در این پروژه نبوده و نیستیم.

اخیراً نیز رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر همدان از رفع کلیه موانع پیش روی سرمایه‌گذار و اتمام حجت با وی خبر داده و گفته است که طبق آخرین جلسه که با حضور فرماندار داشتیم، مانعی (مشکل راه دسترسی، شیوه‌نامه فروش غرفه‌ها) پیش روی سرمایه‌گذار وجود ندارد؛ بنابراین اگر شرایط بهتری را در پروژه تا خردادماه سال جدید شاهد نباشیم، به گفته فرماندار شهرداری می‌بایست نسبت به خلع ید سرمایه‌گذار اقدام کند. بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع و رسالت رسانه این‌بار گفت‌وگویی را با حسین افشاری فرماندار همدان، سیدمسعود عسگریان رئیس کمیسیون نظارت و امور اداری شورای اسلامی شهر همدان و نیز محمدعلی اواسط مجری پروژه گفت‌وگویی را ترتیب دادیم که در ادامه می‌خوانید:

فرماندار همدان با بیان اینکه در بازدیدی که روز پنج‌شنبه گذشته از محل اجرای پروژه داشتیم مجری و پیمانکار طرح اقدام به تجهیز کارگاه مناسبی در محل کرده است، گفت: به‌نحوی‌ که طبق مستندات حداقل 15 میلیارد تومان برای اقدامات صورت‌پذیرفته از سوی مجری هزینه شده، اما متأسفانه سرمایه‌گذار به‌عنوان کارفرمای مجری این هزینه‌ها را پرداخت نکرده است.

حسین افشاری با ابراز تأسف از اینکه درحقیقت در این پروژه جای سرمایه‌گذار و پیمانکار عوض شده است، تأکید کرد: درواقع در اغلب پروژه‌ها این پیمانکار است که پروژه را در نبود اعتبار و منبع مالی تعطیل می‌کند، اما در پروژه میدان تره‌بار همدان این فرآیند معکوس است؛ به‌نحوی ‌که پیمانکار با هزینه خود اقدام به اجرای پروژه کرده، اما سرمایه‌گذار از پرداخت هزینه به او امتناع می‌کند.

وی با بیان اینکه طبق قرارداد اولیه بین شهرداری و سرمایه‌گذار مقرر شده فاز نخست این پروژه تا خردادماه سال جاری تحویل داده شود، اذعان کرد: بر این اساس طبق مفاد قرارداد شهرداری چیزی حدود 70 میلیارد تومان برای خود تعهد و هزینه کرده است.

فرماندار همدان افزود: اما سرمایه‌گذار از 100 درصد تعهد خود کمتر از پنج درصد را اجرا کرده است.

افشاری با بیان اینکه در جلسه بهمن‌ماهی که در ارتباط با این پروژه برگزار کردیم پیمانکار (مجری) اعلام کرد که کار را از کنسرسیوم فنی تحویل گرفته است، خاطرنشان کرد: اما در همان جلسه طی یادداشتی به بنده عنوان شد که سرمایه‌گذار اساساً سرمایه و پولی در بساط ندارد و این مانع‌تراشی‌ها بهانه‌ای بیش نیست.

وی با بیان اینکه متأسفانه به نظر می‌رسد شرکت سرمایه‌گذار بیشتر در عرصه دلالی است تا سرمایه‌گذاری، اظهار کرد: درواقع به دنبال آن است که از طریق این پروژه پیش‌پرداختی از مردم برای خرید غرفه‌ها دریافت کرده و از این طریق پروژه را به گردش دربیاورد.

فرماندار همدان افزود: این درحالی است که سرمایه‌گذار مکلف بوده بخش اعظمی از پروژه را از طریق آورده خود پیش ببرد؛ حال آنکه این پروژه کاملاً سودآور محسوب می‌شود.

افشاری با بیان اینکه نماینده کنسرسیوم نیز بنا به دلایلی تغییر کرده است، گفت: طبق اصول تعریف‌شده در عرصه سرمایه‌گذاری نماینده سرمایه‌گذار می‌بایست ماهانه چندین مرتبه از فرآیند اجرای پروژه بازدید به‌عمل آورد اما طبق گفت‌وگویی که با مجری (پیمانکار) پروژه داشتم، فرد جدید نیز از بهمن‌ماه بازدیدی از پروژه نداشته است.

فرماندار همدان با تأکید بر اینکه به‌هیچ‌وجه از میزان پیشرفت پروژه راضی نیستیم، ابراز کرد: سرمایه‌گذار مکلف است به تعهدات خود طبق تفاهم و قرارداد عمل کند، بنابراین پیشرفت پنج درصد تعهدات سرمایه‌گذار با باقی‌مانده بدهی 15 میلیارد تومانی به مجری نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار انگیزه و اراده‌ای برای انجام کار ندارد.

وی افزود: درصورت تداوم این فرآیند مجبور هستیم تعیین تکلیف پروژه را از طریق مجاری قانونی دنبال کرده تا هم میزان خسارت وارده و نحوه جبران آن و هم جایگزینی و خلع ید سرمایه‌گذار دنبال شود؛ البته این تذکر را در جلسه‌ای که با حضور نماینده سرمایه‌گذار در سال گذشته برگزار شد، به آن‌ها ابلاغ کردیم.

این مقام مسئول در پاسخ به این سؤال که مگر در زمان برگزاری مناقصه برای انتخاب سرمایه‌گذار صلاحیت وی مورد رصد قرار نمی‌گیرد؟ عنوان کرد: متأسفانه مسئله این است که هنگام جذب فرد خود را به‌عنوان سرمایه‌گذار معرفی کرده و روی کاغذ کلیه اسناد مورد نیاز را ارائه می‌دهد، اما زمان آغاز پروژه اقدام به بهانه‌تراشی می‌کند؛ به‌عنوان مثال در این پروژه یک‌بار نبود راه دسترسی و یک‌بار نبود شیوه‌نامه فروش بهانه‌ای بود برای عدم اجرای به‌موقع تعهدات سرمایه‌گذار.

وی با ابراز تأسف از اینکه در اغلب موارد برخی افراد سودجو و فرصت‌طلب در قالب سرمایه‌گذار ورود کرده و از تسهیلات تعریف‌شده بهره‌مند می‌شوند اما باری از دوش شهر برنمی‌دارند، اظهار کرد: درواقع سرمایه‌گذاران این‌چنینی سرمایه‌گذار واقعی نیستند، بلکه دلالانی هستند که می‌خواهند از این چرخه بهره‌ای را از آن خود کنند.

مجری پروژه نیز در ادامه با بیان اینکه عملیات اجرایی پروژه را از طریق برگزاری مناقصه محدودی که از سوی سرمایه‌گذار در سال 96 برگزار شد آغاز کرده‌ایم، گفت: ما می‌بایست طبق پیمان‌ کار انجام داده و در قبال آن هزینه دریافت می‌کردیم، اما متأسفانه این‌گونه نشد.

محمدعلی اواسط با اشاره به مفاد پیمان، افزود: کارهای مرتبط با راه‌سازی و اسکلت فاز بی جزء تعهدات کاری ما بود، اما یکی از قراردادها به‌علت نداشتن پول، فسخ شد و دومین قرارداد نیز به همین دلیل درحال فسخ شدن است.

وی با اشاره به اینکه خوشبختانه شورا و شهرداری حمایت لازم را از ما داشته‌اند اما از آنجایی که بخشی از کار به سرمایه‌گذار واگذار شده امکان حمایت بیشتر وجود ندارد، اذعان کرد: درحال حاضر سرمایه‌گذار چیزی حدود 15 میلیارد تومان به ما بدهکار است.

مجری پروژه با تأکید بر اینکه خیابان‌کشی و خاک‌برداری و یک لایه بیس‌ریزی انجام شده و در فاز بی نیز خاک‌برداری به اتمام رسیده و در چهار باند اسکلت‌سازی غرفه‌ها آغاز شده است، عنوان کرد: درحال حاضر در مرحله سقف‌زنی هستیم.

وی میزان پیشرفت پروژه را پنج درصد اعلام کرد و گفت: گرچه ناظران همدانی این پروژه از محل سرمایه‌گذاری بازدید می‌کنند، اما نفرات اصلی که در تهران مستقر هستند، به بهانه‌های مختلف از تزریق پول و سرمایه امتناع می‌کنند.

اواسط با تأکید بر اینکه طبق صورت‌وضعیت اعلام‌شده به سرمایه‌گذار میزان طلب ما 15 میلیارد تومان است، اظهار کرد: پنج میلیارد تومان نیز در قالب تجهیزات در کارگاه هزینه شده است که این رقم جدای از هزینه ماشین‌آلات راه‌سازی بوده که در این پروژه زمین‌گیر کرده‌ایم.

پیمانکار پروژه میدان تره‌بار همدان با بیان اینکه با این میزان طلب یقیناً هیچ پیمانکار دیگری اجرای پروژه را دنبال نمی‌کند اما ما همچنان پای کار هستیم، گفت: این میزان طلب درواقع سرمایه منِ نوعی نیست، بلکه سرمایه شهر است که باید مدیران در پی تعیین تکلیف آن پای کار بیایند.

وی با بیان اینکه یقیناً طولانی‌تر شدن فرآیند اجرای کار استهلاک و از بین رفتن تجهیزات و مصالح را در پی خواهد داشت، گفت: به ‌محض اتمام مصالح و میلگردها کار پروژه را طی دوهفته آتی می‌خوابانیم، زیرا طلب 15 میلیارد تومانی رقم کوچکی نیست.

رئیس کمیسیون نظارت و امور اداری شورای اسلامی شهر همدان نیز با بیان اینکه از سال گذشته که شیوه‌نامه تقسیم قدرالسهم طرفین تدوین شد طبق تعهدات شهرداری در قرارداد اولیه می‌توان گفت این نهاد (شهرداری) درخصوص انجام تعهدات خود ورود خوبی داشته و الزامات اداری آن را پیگیری کرده، گفت: دراین‌بین سرمایه‌گذار به تعهدات تعریف‌شده جامه عمل نپوشانده است.

سیدمسعود عسگریان ادامه داد: به‌نحوی ‌که در جلسه آخر کمیته نظارتی که ریاست آن برعهده فرماندار شهرستان قرار دارد، درخصوص پروژه تعیین تکلیف شد؛ بنابراین تا پایان خردادماه به سرمایه‌گذار مهلت داده شده تا به تعهدات خود در فاز نخست عمل کند، البته با توجه به شیوع کرونا ممکن است این مهلت زمانی یک ماه تمدید شود.

وی با بیان اینکه عدم اجرای تعهدات از سوی سرمایه‌گذار نگران‌کننده است، ابراز کرد: بر این اساس از شهردار خواستار برگزاری جلسات کارشناسی و ارائه تذکرات جدی اجرایی به سرمایه‌گذار شدیم.

عسگریان با بیان اینکه یکی از تعهدات شهرداری تملک و ایجاد راه دسترسی مناسب منطبق با مباحث فنی بوده است که بخشی از این کار از سوی شهرداری انجام شده و بخشی نیز در دست اجرا است، خاطرنشان کرد: بنا به پیشنهاد شهردار بودجه لازم برای اجرای این پروژه نیز طی سال جاری پیش‌بینی شده است.

وی با تأکید بر اینکه سیاست‌گذاری لازم برای انجام تعهدات شهرداری از سال گذشته توسط شورا انجام شده، گفت: مصوبات لازم نیز برای پیشبرد اهداف به شهرداری داده شده است.

مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد پروژه جدید میدان تره‌بار همدان پس از گذشت هفت سال، همچنان قربانی دلال‌بازی‌های سرمایه‌گذار است و نه‌تنها این بازی آورده‌ای برای شهر نداشته، بلکه سرمایه 15 میلیاردی را نیز از همدان سلب کرده است. بنابراین با توجه به بی‌اعتنایی سرمایه‌گذار نسبت به فرآیند کار، انتظار می‌رود نه‌تنها مدیران ارشد شهرستانی و استانی، بلکه متولیان قضا نیز به‌عنوان مدعی‌العموم با توجه به هدررفت داشته‌های شهر طی این مدت، در عرصه تعیین تکلیف و جبران خسارت از سوی سرمایه‌گذار ورود جدی داشته باشند. البته دراین‌بین نمی‌توان از تقصیر مدیران درخصوص عدم شناسایی سرمایه‌گذاران واقعی از سودجویان فرصت‌طلب به‌راحتی گذشت.