طرح گرنت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (حمایت از ترجمه و انتشار کتاب‌های ایرانی با موضوعات ادبیات داستانی و غیرداستانی معاصر، هنر، اسلام، ایران‌شناسی و کودک‌ونوجوان در بازارهای جهانی) را که نزدیک به چهار سال از عمر آن می‌گذرد، می‌توان یکی از طرح‌های موفق دولت یازدهم در حوزه فرهنگ دانست.
این طرح با هدف حمایت از ناشران خارجی برای ترجمه و نشر آثار ایرانی به زبانهای خارجی در کشورهای مختلف، از طریق مبادلات کپی‌رایت (حق تکثیر) بین ناشران خارجی و صاحبان آثار در ایران راه‌اندازی شد. در سال نخست اجرای آن به اشتباه به جای حمایت از ناشران خارجی، از ناشران ایرانی حمایت شد که کتاب‌های خود را به زبانهای خارجی به‌ویژه انگلیسی، ترجمه و در ایران چاپ می‌کردند.
در دو سال اخیر با بازنگری در رویکرد و روند اجرا، شورای برنامه‌ریزی طرح گرنت در وزارت فرهنگ تشکیل و نقشه راه با تدوین و تصویب دستورالعمل و شیوه‌نامه اجرایی ترسیم و مقرر شد: تقاضاهای تسلیمی از طرف ناشران خارجی در گروه‌های کارشناسی دبیرخانه گرنت، بررسی و برای تصمیم‌گیری در خصوص رد یا تأیید تقاضاها، موضوع به شورای برنامه‌ریزی ارجاع شود.
اگرچه این طرح در سال‌های ابتدایی با نواقص و مشکلاتی روبه‌رو بود و گاه منجر به این شد که بسیاری از ناشران، نسبت به کم‌بودن میزان پرداختی آن، واکنش نشان بدهند و از دریافت آن منصرف شوند و حالا توانسته تا حدودی جای خود را در بازارهای بین‌المللی باز کند. امروز ناشرانی از کشورهای مختلف جهان، گرنت ایران را دریافت می‌کنند تا کتاب‌های ایرانی را در کشور خود ترجمه و منتشر کنند. گرنت ایران رفته‌رفته پیمودن مسیر صحیح را در بازارهای جهانی در پیش گرفته است.
خانه‌ام‌کجاست؟ نوشته رضا دالوند، چه کسی آقای صورتی را می‌شناسد؟ نوشته مژگان کلهر، افسانه پیاز اثری از فاطمه‌الزهرا امامی، وسط راهروی تاریک نوشته مهدی رجبی، هرس نوشته نسیم مرعشی، بی‌کتابی از محمدرضا شرفی‌خبوشان، نردبانی رو به آسمان اثر یوسف قوجق، زیبا صدایم کن اثر فرهاد حسن‌زاده، حتی یک‌دقیقه هم کافی است! نوشته آتوسا صالحی، پرنده گیج نوشته کامبیز کاکاوند، شوخی نوشته مرجان کشاورزی، دوست مردم شهر نوشته مهدخت کشکولی، تن‌تن و سندباد نوشته محمد میرکیانی، سفید سفید تنها بود و شاخ‌ها در باد، ریشه‌ها در خاک اثر مصطفی رحماندوست از جمله کتاب‌هایی هستند که از ابتدای راه‌اندازی این طرح از حمایت در نشر بین‌المللی بهره برده‌اند.
دبیر طرح حمایت از ترجمه و انتشار کتاب ایرانی(گرنت) گفت: در راستای تأکید برنامه ششم توسعه، بر بسترسازی برای حضور بین‌المللی در عرصه‌های فرهنگی و در راستای سیاست‌های کلان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور فرهنگی در حوزه دیپلماسی فرهنگی، دبیرخانه طرح حمایت از ترجمه و انتشار کتاب ایرانی در بازارهای جهانی را از سال 1394 در اداره کل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی با هدف تقویت صنعت نشر ایران در حوزه بین‌الملل و گسترش زبان و ادبیات فارسی دایر کرده است.
علی فریدونی ادامه داد: دامنه حمایت دبیرخانه مذکور، شامل کتاب‌هایی میشود که در داخل کشور و با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده و موضوعات مورد حمایت شامل ادبیات (داستانی و غیرداستانی)، هنر، ایران‌شناسی، کودک‌ونوجوان و برگزیدگان جوایز ادبی معتبر جمهوری اسلامی ایران است.
وی درباره نحوه اجرای این طرح عنوان کرد: از معیارهای ارزیابی می‌توان به اعتبار ناشران خارجی، صحت ترجمه، برنامه‌‌های ناشر خارجی در توزیع کتاب و گرافیک اشاره کرد. ثبت‌نام و داوری طرح گرنت، از ابتدای آبان ٩٧ به‌صورت الکترونیک و از طریق سامانه bookgrant.ir انجام میشود. طبق آیین‌نامه سال ٩٧، تمام کمک‌هزینه به ناشر یا نماینده قانونی وی پس از ترجمه، انتشار و ارسال پنج نسخه از کتاب به دبیرخانه از طریق مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی پرداخت میشود.
* تداوم فعالیت دبیرخانه طرح گرنت در دوران قرنطینه
مدیر اجرایی طرح گرنت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: فعالیت‌های دبیرخانه این طرح در دوران تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی کشور به‌دلیل شیوع ویروس کرونا همچنان ادامه داشت. در شرایطی که مقابله با ویروس کرونا بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی و هنری را تقلیل داد یا تعطیل کرد، در راستای انتقال ادبیات ایران در بازارهای جهانی، طرح گرنت به‌منظور تشویق ناشران به ترجمه و انتشار کتاب ایرانی در بازارهای جهانی به‌صورت الکترونیکی در نشانی به فعالیت خود در پذیرش، بررسی و داوری درخواست‌ها ادامه داد.
فریدونی تصریح کرد: علاقه‌مندان، آژانس‌های ادبی و ناشران می‌توانند از طریق سامانه این طرح، درخواست‌های خود را ارائه دهند و زمینه‌ساز ورود کتاب‌های ایرانی در بازارهای جهانی باشند. این سامانه در سال جدید، درخواست‌هایی از چند کشور دریافت کرده که در مرحله داوری، بررسی و کارشناسی است.
منبع: خبرگزاری ایرنا
شناسه خبر 24231
