عضو هیئت‌علمی دانشگاه رازی کرمانشاه نوع تغذیه، ورزش و استرس را سه عاملی دانست که می‌تواند فرآیند پیر شدن افراد را به تأخیر انداخته و یا به آن سرعت ببخشد.

مسعود نصیری در نشست مجازی که با عنوان «فرآیند پیری و مدل سبک زندگی سالم داشتن» در قالب پویش سراسری «آماده ‌باش» به همت کمیته دوچرخه ثابت هیئت ورزش‌های همگانی کرمانشاه برگزار شد، با بیان اینکه فرآیند پیری از لحظه تولد آغاز می‌شود، اظهار کرد: شروع فرآیند پیری از زمانی است که یک فرد به شکل نوزاد به دنیا می‌آید و تا لحظه مرگ ادامه دارد.

وی تصریح کرد: برخی مؤلفه‌ها در زندگی انسان می‌تواند این فرآیند را به تأخیر انداخته و یا اینکه در آن تسریع ایجاد کند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه رازی کرمانشاه با بیان اینکه سبک زندگی سالم می‌تواند فرآیند پیری انسان را به تأخیر بیندازد، عنوان کرد: ازجمله مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در این فرآیند ورزش، تغذیه و استرس است.

این کارشناس تغذیه اعلام کرد: برای دیر پیر شدن باید ورزش کنیم، به‌واقع ورزش هزینه‌ای است که باید بابت سالم نگاه داشتن بدن خودمان بپردازیم. اگر ورزش نکنیم، سلول‌های چربی در حدی در بدنمان زیاد می‌شود که عوارض و بیماری‌های متعددی را به دنبال دارد.

نصیری اضافه کرد: تا چندسال پیش این تصور وجود داشت که سلول‌های چربی مرده هستند، اما تحقیقات سال‌های اخیر نشان داده که سلول‌های چربی زنده هستند و ترکیباتی از خود تولید می‌کنند که بیماری‌های مختلف را در بدن انسان به‌وجود می‌آورد.

وی یادآور: در سبک زندگی سالم نمی‌گوییم افراد خود را از خوردن چربی‌ها و غذاهای فوری محروم کنند، اما باید محدود و کنترل‌شده باشد و مدام آن را تکرار نکنیم و در کنارش فعالیت‌های ورزشی هم داشته باشیم تا زودتر دچار فرآیند پیری نشویم.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه رازی تأکید کرد: البته انجام فعالیت‌های ورزشی هم مانند تیغ دولبه است، یعنی اگر ورزش را اصولی، متعادل و ایده‌آل انجام ندهیم، نه‌تنها باعث تأخیر در فرآیند پیری نمی‌شود، بلکه به آن سرعت هم می‌بخشد.

وی ادامه داد: در کنار ورزش باید نوع تغذیه هم مناسب باشد، یعنی می‌توانیم از انواع و اقسام سبزی‌های رنگی و میوه‌ها مصرف کنیم تا فرآیند پیری خود را به تأخیر بیندازیم.

نصیری در ادامه اعلام کرد: اگر بتوانیم در کنار این عوامل استرس را هم در زندگی خودمان کنترل کنیم، تاحدودی فرآیند پیری را به تأخیر انداخته‌ایم. البته استرس به شکل‌های مختلفی در زندگی انسان‌ها وجود دارد، به‌ویژه در شرایط زندگی کنونی شدت آن بیشتر هم شده، اما باید بتوانیم آن را کنترل و مدیریت کنیم.

وی طی این نشست در پاسخ به آنکه ورزش کردن در طول هفته باید به چه میزان و شدتی باشد، گفت: برای هر فردی میزان و شدت ورزش کردن بستگی به وزن، میزان چربی بدن و سن او متفاوت است؛ برای همین نمی‌شود که برای همه یک نسخه واحد جهت انجام تمرینات ورزشی در طول هفته را نوشت.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه رازی یادآور رشد: به‌طور کلی انجام ورزش باید به هر دو صورت هوازی و بی‌هوازی باشد تا بتواند اثر لازم را روی بدن داشته باشد. برای مثال می‌توانیم تمرینات هم‌زمان هوازی و بی‌هوازی را انجام دهیم، به این شکل که فرآیند تمرین ورزشی را با 10 دقیقه گرم کردن (فعالیت هوازی) شروع کنیم و پس از آن وارد تمرینات بی‌هوازی یعنی تمرینات کار با دستگاه شویم که مدت انجام آن طولانی‌تر و به‌صورت چندبار تکرار خواهد بود و در پایان هم دوباره می‌توانیم وارد فرآیند ورزش هوازی طولانی‌تر از هوازی نخست شویم.

وی تأکید کرد: اگر بتوانیم ورزش را ایده‌آل همراه با تغذیه درست انجام دهیم، زمانی که به سن 60 تا 70 سالگی می‌رسیم، می‌توانیم کارهایمان را خودمان انجام دهیم، اما اگر این دو مورد رعایت نشود، در این سن زمین‌گیر و وابسته به دیگران برای انجام کارهایمان خواهیم شد.

نصیری اضافه کرد: متأسفانه در برخی از باشگاه‌ها شدت ورزش ورزشکاران کنترل نمی‌شود و همین عاملی می‌شود که این افراد بعداً دچار بیماری‌هایی مانند آسیب‌دیدگی مفاصل، آرتروز و غیره شوند. همچنین نوع ورزش مناسب برای افراد مختلف انتخاب نمی‌شود، برای مثال فردی که مبتلا به بیماری دیابت بوده، نیاز است که با دستگاه‌هایی کار کند که با پاها سروکار دارند، چراکه این فرد احتیاج به رشد عضلات دارد. از آنجایی که رشد عضلات نیاز به قند خون دارد، برای همین انجام این نوع از ورزش‌ها باعث کنترل بیماری افراد دیابتی می‌شود.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه رازی در ادامه درخصوص تغذیه قبل و بعد از ورزش هم گفت: این مسئله نیز برای افراد مختلف و بسته به اینکه چه زمانی در طول روز تمرین می‌کنند، متفاوت است. برای مثال ورزشکاری که به‌صورت حرفه‌ای ورزش می‌کند و خود را برای مسابقات جهانی و یا المپیک آماده می‌کند، به تغذیه کاملاً متفاوتی از یک فرد غیر حرفه‌ای نیاز دارد. چنین ورزشکاری حتی گاهی 6 تا هفت هزار کالری هم در روز مصرف و در کنار آن از مکمل‌های مختلفی نیز استفاده می‌کند.

وی اعلام کرد: اما برای یک فرد غیر حرفه‌ای، نوع تغذیه قبل و بعد از تمرین و اینکه چه زمانی هم در طول روز تمرین می‌کند، متفاوت است؛ مصرف مکمل‌ها هم برای چنین افرادی امکان دارد که مشکل‌ساز شود.

نصیری افزود: البته اساساً مصرف برخی مکمل‌هایی که در بازار هستند، می‌تواند برای افرادی که سابقه بیماری قلبی و بیماری‌های زمینه ندارند، مشکل‌ساز نباشد، اما برای هرکسی هم مصرف آن‌ها توصیه نمی‌شود.

وی در ادامه با تأکید بر اینکه مصرف آب در ورزش نباید فراموش شود، گفت: از حدود 20 دقیقه قبل از شروع تمرینات مصرف آب به‌صورت جرعه‌جرعه باید شروع شود و تا پایان تمرین هم ادامه داشته باشد؛ یک ورزشکار به‌هیچ‌عنوان نباید در هنگام ورزش کردن احساس تشنگی کند.

نصیری یادآور شد: همچنین اگر فعالیت بدنی فرد با ترکیبی از هوازی و بی‌هوازی حدود یک‎ونیم تا دو ساعت طول کشید، ترکیبی مانند شیرشکلات می‌تواند برای ریکاوری بدن مناسب باشد؛ البته در ورزشکارانی که حرفه‌ای و تخصصی تمرین می‌کنند، موز و خرما و برخی مکمل‌ها بعد از تمرین توصیه می‌شود.

وی تأکید کرد: متأسفانه گاهی مشاهده می‌شود در برخی از باشگاه‌های ورزشی مربیان برای ورزشکاران برنامه تغذیه‌ای می‌نویسند که این کار اشتباه بوده، چراکه یک مربی فقط می‌تواند برنامه تمرینی به ورزشکار بدهد و برنامه تغذیه‌ای مربوط به متخصص تغذیه است.