سپهرغرب، گروه دوران طلایی - سمیرا گمار: شما هیچ کس را پیدا نمیکنید که نسبت به فرزند خود، رفتار او و آیندهاش بیتفاوت باشد. شاید بگویید پس چرا خیلی وقتها آنچه میبینیم اصلا به دوست داشتن والدین شبیه نیست و در بهترین حالت ندانمکاری و لجبازی است و در بدترین حالت هم خصومت با فرزندان و درک نکردن آنهاست!
پاسخ سوال این است که همه والدین فکر میکنند با شیوههایی که در پیش میگیرند میتوانند فرزندان بهتر و موفقتری را تربیت کنند اما گاهی چون دانش لازم و مهارت کافی را در این خصوص ندارند رفتارشان دشمنی تلقی میشود! در واقع بسیاری از والدین خودشان مهارت تصمیمگیری و حل مسئله را بلد نیستند، بنابراین باید در این زمینه آموزشهای لازم را فرا بگیرند تا از اعتماد به نفس نسبی و خوبی برخوردار باشند. چراکه بسیاری از رفتارها را کودکان از والدین خود به صورت مشاهدهای یاد میگیرند.
اگر فرزند کودک و نوجوان دارید یا حتی فرزندی ندارید با ما همراه باشید. آنچه در این خبر میخوانید گفتگوی اختصاصی خبرنگار سپهرغرب با دکتر سهیلا پناهی رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی همدان، دکترای تخصصی روانشناسی تربیتی در رابطه با شیوههای فرزندپروری و خطاهای رایج این بخش است که میآید:
دکتر سهیلا پناهی با اشاره به شیوههای فرزندپروری بیان کرد: نکته مهم در این زمینه توجه به این شیوهها از جانب سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک فاکتور مهم سلامت روان در نوجوانی و بزرگسالی است.
فرزندپروری مجموعهای از دانش و مهارت است
وی خاطرنشان کرد: فرزندپروری مجموعه دانش و مهارت تربیت سازنده فرزندان برای مدیریت مشکلات رفتاری آنان است.
تربیت فرزندان توامند نیازمند نظام تربیتی قاطع
رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی همدان اهداف اصلی توجه به فرزندپروری را برشمرد و گفت: داشتن فرزندانی مستقل، با اعتماد به نفس، توانمند، با احساس مسئولیت و دارای رشد اخلاقی و اجتماعی نیاز به یک نظام قاطع تربیتی در خانواده داریم و در بدو امر کودک باید از این قوانین در خانه و خانواده مطلع باشد.سرشت کودک
پناهی با تاکید بر اینکه درصد قابل توجهی از ضعف کودکان در این موارد به عوامل موثر در رفتار آنان برمیگردد، اظهار کرد: عواملی که به خود کودکان مربوط میشود را باید در بسیاری از خصوصیات آنان که ریشه در سرشت آنها دارد و قوی عمل میکند جستجو کرد؛ برای مثال زمانی که از سرشت کودک لجباز صحبت میکنیم نخست واکنشسازی کودک به یک واقعه را در نظر میگیریم؛ اینکه واکنش او در موقعیتهای مختلف چیست؟
واکنش کودک به قطع فعالیت لذتبخش
وی ادامه داد: در اینجا یکی از فاکتورها قدرت سازگاری کودک است اینکه کودک چگونه خود را با تغییرات محیط منطبق میکند؟ اگر فعالیت لذتبخش او را بگیریم چطور برخورد میکند اگر در یک موقعیتی که دوست ندارد قرار بگیرد چطور؟پافشاری
رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی همدان با تاکید بر اینکه یکی دیگر از فاکتورهای سرشتی کودک پافشاری است، اذعان کرد: اینکه کودک یک فعالیت را تا چه حدی ادامه میدهد؟ مثلا در پشت مغازه اسباببازیفروشی برای به دست آوردن چیزی که میخواهد چقدر اصرار میکند؟
پناهی ادامه داد: هیجانپذیری، پایداری جنبههای مثبت و منفی کودک و نهایتا هوش کودک نیز از دیگر ویژگیهای سرشتی بوده و هدف ما توجه به ویژگیهای سرشتی کودک در عملکردهای تربیتی است.
بیشترین یادگیری کودکان از شیوههای غیرکلامی
وی ادامه داد: علاوه بر ویژگیهای سرشتی کودک عوامل مربوط به خانواده و والدین نیز مهم است؛ چراکه کودکان بسیاری از رفتارهای خود را از تعامل با محیط یاد گرفته و البته بیشتر از مشاهده رفتار آموزش میگیرند تا شنوایی، بر این اساس محققان معتقدند بیشترین یادگیری کودکان از شیوههای غیرکلامی و رفتارهای والدین بوده و تنها 10 درصد متاثر از گفتارهایشان است.
رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه الگوبرداری نقش مهمی در فراگیری کودکان دارد به تاثیرپذیری بیشتر دختران از مادران و پسرها از پدرها تاکید کرد.رفتار خوب کودک را تشویق کنیم
پناهی در بخش دیگری از سخنان خود یکی از راههای الگو برداری را تقویت مثبت کودکان خواند و ابراز کرد: باید به این نکته توجه کرد که اگر کودک رفتار خوبی داشت لازمهاش تشویق و تحسین است، علاوه بر این شیوه تنبیهی هم نیاز است البته نه صرفا به معنای جسمانی و فیزیکی.
وی اضافه کرد: از عوامل مربوط به خانواده میتوان به بیثبات بودن والدین در الگوهای تربیتی نیز اشاره کرد، اینکه پدر یک الگو ارائه میدهد مادر یک الگوی دیگر یا در یک موقعیت دو الگوی متضاد؛ همین امر کودک را دچار تناقض میکند.قوانین غیر ثابت و سردرگمی فرزندان
رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی همدان به عدم سلامت روان مادران و استرسهای موجود نظیر طلاق، اعتیاد و قوانین غیر ثابت نیز اشاره کرد و گفت: یکی از نکات مهم در شیوههای فرزندپروری توجه به این نکته است که قوانینی وجود نداشته باشد؛ وقتی قانونی وجود ندارد شخصیت کودک شکل نمی گیرد و رفتار او هم دقیقا مشخص نخواهد بود؛ مثلا نوجوان نمیداند چه ساعتی باید به منزل بیاید اما وقتی دیر میآید والدین با او دعوا میکنند بنابراین لازم است ابتدا قوانین وضع شوند. بعد کودک را بخاطر تخطی از آن قوانین تنبیه کنیم.
آنچه در این گزارش خواندید، بخش اول شیوههای فرزندپروری بود که در گفتگو با دکتر سهیلا پناهی به آن پرداختیم؛ بخش دوم تحت عنوان خطاهای رایج والدین در فرزندپروری در شماره بعد این نشریه منتشر خواهد شد.
شناسه خبر 33885