سپهرغرب، گروه کاردانش - طاهره ترابی‌مهوش: مدیرعامل مرکز نوآوری و شتاب‌دهی کسب‌وکار «آدلان» با بیان اینکه در دنیای امروز رمز موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان تولید برای رفع نیاز داخلی است گفت: به لحاظ تحریم‌ها و هم به لحاظ مبحثی همچون مشکلات موجود در عرصه تأمین ارز در موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان پرداختن به تولید محصولاتی که نیاز داخلی را مرتفع کند بدین مفهوم که این شرکت‌ها با تمام توان در پی بی‌نیاز کردن کشور از مقوله واردات باشند.

در دنیای امروز، دانش و نوآوری اساسی‌ترین عامل پیشرفت در عرصه‌های اقتصادی و صنعتی محسوب می‌شود. عبور از اقتصاد وابسته به صنایع اولیه و متکی بر فروش مواد خام و کم فرآوری شده تنها از مسیر اقتصاد نوآور و تولید دانش‌بنیان میسر است. در شرایط کنونی کشورمان و مشکلات اقتصادی آن، توجه بیشتر به شرکت‌های دانش‌بنیان و کمک به توسعه و ارتقاء توانمندی آن‌ها، با هدف رهایی از فروش منابع و حرکت به سمت تولید دانش‌بنیان بیش‌ازپیش ضرورت پیدا کرده است.

به‌عبارت‌دیگر راه شکوفایی اقتصاد از مسیر تولید دانش‌بنیان و بسترسازی برای ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان می‌گذرد.

با توجه به اهمیت بسیار زیاد شرکت‌های دانش‌بنیان برای رشد اقتصادی کشور، توجه به نحوه عملکرد درست آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است به‌طوری‌که شرکت‌های دانش‌بنیان نیز، مانند هر سازمان دیگری، الزاماً باید دارای ویژگی‌هایی باشند که بدون آن‌ها نمی‌توان توقع عملکرد مؤثر و منطبق با نیازها و اهداف را از آن‌ها داشت. براین اساس با توجه به اهمیت موضوع بر‌آن شدیم تا دراین‌باره گفتگویی را با مدیرعامل مرکز نوآوری و شتاب‌دهی کسب‌وکار «آدلان» به‌عنوان یک فناور موفق ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

میلاد بداغی‌آراسته با بیان اینکه موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان از چهار فاکتور اصلی نیروی انسانی، محصول و فن‌آوری (تحقیق و توسعه، مالکیت فکری و نمونه اولیه محصول دانش‌بنیان)، بازاریابی و فروش (بازاریابی و استراتژی)، تأمین مالی و دولت (حمایت) تبعیت می‌کند گفت: در یک بنگاه اقتصادی دانش‌محور، رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال متناسب با ظرفیت نوآوری محقق می‌شود بدین معنی که دستاوردهای ناشی از طرح‌های پژوهشی باید به‌طور پیوسته از طریق سرمایه‌گذاری به محصول، فرآیند و یا سیستم‌های نوین تبدیل شوند براین اساس موتور محرک پیشرفت‌های فناوری، ایده‌های خلاقانه‌ای است که در ذهن مبتکران و مخترعان شکل می‌گیرد و با پیگیری جدی کارآفرینان در قالب کسب‌وکاری جدید به بار می‌نشیند.

وی با تأکید بر اینکه با تمام ویژگی‌های منحصربه‌فرد شرکت‌های کوچک دانش‌بنیان و نقش اصلی آن‌ها در توسعه پایدار جوامع و رشد اقتصادی در جهان، متأسفانه این شرکت‌ها در مقایسه با شرکت‌های بزرگ از احتمال شکست بسیار بالاتری برخوردارند اذعان کرد: بر این اساس نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه فناوری، رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال تنها در صورت بقای آن‌ها مفهوم می‌یابد چراکه شرکت تازه‌وارد باید بتواند بقاء یافته و فعالیت خود را در مدت‌زمان قابل‌توجهی ادامه دهد پس مؤسسات کوچک دانش‌بنیان از یک‌سو موتور اصلی رشد اقتصادی و توسعه فناوری کشورها محسوب شده و از سوی دیگر شدیداً مستعد ابتلا به مشکلات متعدد و نرخ بالای شکست هستند.

این فناور موفق همدانی مطرح کرد: متأسفانه اغلب کارآفرینان، مهندسان جوان و خوش‌فکری هستند که فاقد دو عامل اصلی موفقیت در بازار رقابتی یعنی تجربه مدیریتی و منابع مالی کافی‌ هستند.

بداغی‌آراسته با بیان اینکه همواره یکی از بزرگ‌ترین مشکلات پیشِ‌ روی شرکت‌های دانش‌بنیان به‌خصوص در مراحل رشد اولیه دسترسی آن‌ها به منابع مالی است عنوان کرد: علاوه بر این نداشتن مدیریتی قوی، بازاریابی ضعیف و یا نبود بازار برای کالاهای دانش‌بنیان و بسیاری عوامل دیگر باعث شکست این‌گونه شرکت‌ها می‌شود.

وی با تأکید براینکه وجود این‌گونه شرکت‌ها برای حرکت چرخ اقتصادی جامعه و رسیدن به اقتصاد درون‌زا و اقتصاد مبتنی بر دانش بسیار ضروری و حیاتی است خاطرنشان کرد: تغییرات فناوری در این مؤسسات نسبت به صنایع سنتی بیشتر است، در این مؤسسات تحقیق و توسعه بیشتری صورت گرفته و رشد و توسعه در آن‌ها بیشتر متکی بر توسعه فناوری است. علاوه بر این مزیت رقابتی آن‌ها عمدتاً نوآوری در فناوری‌هاست و نهایتاً این شرکت‌ها بازارهای جدید را به‌سرعت تسخیر می‌کنند.

وی با بیان اینکه تشخیص این‌که آیا شرکت‌های جوان و پویا توان ذاتی را دارند تا به واحدهای اقتصادی مهم تبدیل شوند کار ساده‌ای نیست زیرا ممکن است این شرکت‌ها در مراحلی باشند که هنوز هیچ محصول واقعی یا بنگاه سازمان‌یافته‌ای به منصه ظهور نرسیده است و به همین دلیل است که این‌گونه سرمایه‌گذاری با ریسک و خطر فراوانی روبه‌رو است عنوان کرد: بنابراین لازم است در مراحل نخست ارزیابی‌های بسیار دقیق از این‌گونه شرکت‌ها به‌عمل آید که این ارزیابی‌ها تنها به ارزیابی‌های اقتصادی و فنی محدود نمی‌شود.

مدیرعامل مرکز نوآوری و شتاب‌دهی کسب‌وکار «آدلان» با اشاره به اینکه مهم‌ترین شاخص ارزیابی شرکت‌های نوپا، وضعیت مدیریتی آن‌هاست خاطرنشان کرد: ازجمله مواردی که باید گروه مدیریتی از آن‌ها برخوردار باشد انسجام و وحدت، سابقه، تعهد، دانش تجاری، برخورداری از تمامی مهارت‌های تخصصی لازم، تمایل به پذیرش مشاوره است.

بداغی‌آراسته افزود: ماهیت تکنولوژیکی‌های بالا با تغییرات فراوان و سریع همراه است و موفقیت در این محیط بستگی به مدیریت موفق همراه با تغییرات دارد بدین ترتیب بنگاه‌ها برای این تغییرات سریع نیازمند مدیریتی هستند که نه‌تنها توانمند باشد بلکه تیمی از مدیریت افراد متخصص باشد که بتواند تغییرات بازار را مدیریت کند.

وی با بیان اینکه تنوع در گروه مدیریتی که در آن متخصصین از حوزه‌های فنی متفاوتی مانند بازاریابی و تأمین مالی حضور دارند، یکی دیگر از عوامل کلیدی موفق شرکت‌های دانش‌بنیان است ابراز کرد: عملکرد بالا در بنگاه‌های جدید به‌ندرت توسط یک فرد انجام می‌گیرد.

این فناور موفق همدانی با تأکید بر اینکه در موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان تولید محصول موردنیاز روز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است اذعان کرد: در این فضا استفاده از مشاوری که صاحب تخصص در حوزه فعالیت شرکت دانش‌بنیان و درعین‌حال دارای تجربه ورود به بازار باشد از اهمیت بالایی برخوردار است.

بداغی‌آراسته ادامه داد: درواقع وجود مشاور در مواجهه با تغییرات، در کوتاه‌ترین زمان ممکن ازجمله، تغییرات در حوزه کسب و کار و توانایی بهبود، توسعه، سازگاری و احیای خود در رویارویی با دگرگونی تأثیر شایانی خواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر در بحث حمایت‌ها ایجاد صندوق‌های حمایت که بیش از 110 خدمت را در بخش‌های مختلف به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌دهد خود یک مزیت انکارناپذیر است اذعان کرد: دراین‌بین مسئله اخذ مجوزها فرآیند تبدیل ایده به یک محصول در برخی مواقع خود منجر به از دست دادن بازارها می‌شود بنابراین دراین‌بین نیاز ارائه راهکار از سوی متولیان امر هستیم.

این فناور همدانی ادامه داد: مدیریت بازاریابی مکمل بحث‌ ارزش‌آفرینی است، ما با شناخت بهتر مشتریان بالقوه، می‌توانیم محصولاتی را طراحی کنیم که آن‌ها حاضر باشند هزینه خرید محصولاتمان را بپردازند درواقع شناخت نیاز بازار، موضوع اصلی در بازاریابی است.

بداغی‌آراسته با تأکید بر اینکه از لحظه‌ای که ایده یک محصول (کالا یا خدمت) در ذهن یک فرد یا سازمان شکل می‌گیرد تا لحظه‌ای که آن محصول به دست مشتریان می‌رسد و مشتریان آن را خریداری می‌کنند نحوه مدیریت بازار از اهمیت بالایی برخوردار است خاطرنشان کرد: فرآیند حفظ رضایت مشتریان و وفادار نگاه ‌داشتن و ترغیب آن‌ها به تبلیغ و ترویج محصول هم به‌عنوان بخشی از درس مدیریت بازاریابی در نظر گرفته می‌شود.

وی با اشاره به اینکه علاوه بر موارد فوق‌الذکر برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی بر اساس زمینه فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان جهت دیده شدن محصولات تولیدشده گام مؤثر دیگری در موفقیت شرکت‌ها است اذعان کرد: نکته کلیدی دیگر در شرایط فعلی کشورمان هم به لحاظ تحریم‌ها و هم به لحاظ مبحثی همچون مشکلات موجود در عرصه تأمین ارز در موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان پرداختن به تولید محصولاتی که نیاز داخلی را مرتفع کند بدین مفهوم که این شرکت‌ها با تمام توان در پی بی‌نیاز کردن کشور از مقوله واردات باشند.

مدیرعامل مرکز نوآوری و شتاب‌دهی کسب‌وکار «آدلان» در پاسخ به این سؤال که در حال حاضر نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در پیشبرد اهداف توسعه کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید اظهار کرد: تولید صدها نمونه کالا و محصولاتی که طی چند ماه اخیر در عرصه‌های مختلف در کشور بومی‌سازی شده بیانگر آن است که می‌توان چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای را برای آن‌ها ترسیم کرد.

بداغی‌آراسته با اشاره به اینکه در حال حاضر چیزی حدود پنج هزار و 400 شرکت دانش‌بنیان در کشور فعال هستند افزود: به‌نظر می‌رسد این شرکت‌ها تضمین‌کننده توسعه کشور به‌حساب می‌آیند.