سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش : کشاورزی امروزه با توجه به توسعه روزافزون صنعت بدون استفاده از توان موتور و ماشین نمی‌تواند جای خود را ثابت و استوار نگه‌دارد، به‌طوری‌که آمار کشورهای پیشرفته جهان نشان می‌دهد مزارعی که مجهز به توان موتوری و ماشین‌های کشاورزی هستند گذشته از کیفیت و کمیت انجام کار، صرفه‌جویی در مدت انجام مراحل مختلف عملیات آماده‌‎سازی بستر بذر، کاشت، وجین، سم‌پاشی،کودپاشی، برداشت، بسته‌بندی و ذخیره محصولات کشاورزی، نیاز کمتری به توان بدنی کارگر جهت انجام این عملیات دارد.

از طرفی استفاده از ماشین در کشاورزی و مکانیزه کردن مزارع، در تعداد کارگر- ساعت مورد نیاز جهت تولید محصولات مختلف کشاورزی اثر بسیار زیادی داشته است.

در حقیقت پیشرفت کشاورزی در طی یکصد سال گذشته بیش از پیشرفت بشر در این زمینه در طول تاریخ جهان بوده است به‌طوریکه امروزه ماهواره‌ها از زمین کشاورزی عکس‌برداری می‌کنند و متخصصان و دانشمندان را قادر می‌سازند تا مناطق آفت‌زده را مشخص کرده و رطوبت خاک و حرارت خاک و بسیاری از عوامل دیگر را اندازه‌گیری نمایند، تراکتورهای کنترل از راه دور که به طور خودکار براساس برنامه‌های کامپیوتری کارهای زراعی را انجام می‌دهند، یکی دیگر از ابداعات بسیار جدید است.

از آنجائی‌که ایران نیز مانند سایر کشورها به دنبال تامین امنیت کامل غذایی خود است لذا باید به سمت بالابردن سطح بهره‌وری مزارع رفته و در همین‌راستا حوزه مکانیزاسیون کشاورزی را تقویت کند برای تحقق این امر اخیرا رئیس‌جمهور در دور دوم سفر هیئت دولت به آذربایجان شرقی و در حاشیه رونمایی از دو محصول شرکت تراکتورسازی ایران، با اشاره به مصوبه دولت، از تخصیص 50 هزار میلیارد ریال اعتبار برای توسعه مکانیزاسیون بخش کشاورزی و اعطای این تسهیلات به کشاورزان خریدار تراکتورهای ایرانی خبر داد. این تسهیلات در راستای حمایت از تولید و اشتغال در بخش کشاورزی و سرعت بخشیدن به توسعه مکانیزاسیون از سوی رئیس‌جمهور اختصاص می‌یابد براین اساس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا گفت‌وگویی را با غضنفرکرمی مدیرعامل شرکت تعاونی کشاورزی تراکتور و کمباین‌داران هگمتانه و نیز پرفسور محمد خانجانی استاد گیاه‌شناسی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

مدیرعامل شرکت تعاونی کشاورزی تراکتور و کمباین‌داران هگمتانه با بیان اینکه خوشبختانه دراستان تسهیلات مربوطه در حوزه خرید ماشین‌آلات درصورت فراهم بودن شرایط کشاورز پرداخت می‌شود گفت: درحال حاضر هر ماشین جدید که وارد عرصه می‌شود به‌روز است.

غضنفر کرمی با تاکید براینکه درحال حاضر همدان دومین قطب این حوزه در سطح کشور با بیش از هزارو 500 کمباین است، اظهارکرد: اکثر کشاورزان دسترسی به تسهیلات بانکی برای به‌روزرسانی ادوات و ماشین‌آلات را دارند اما دراین بین ممکن است کشاورز خود شرایط لازم برای برخورداری ازاین تسهیلات را نداشته باشد.

وی با اشاره به اینکه در صورت احراز کشاورز بودن افراد و داشتن زمین و ادوات یقینا امکان دریافت این تسهیلات فراهم است اظهارکرد: درحال حاضر بنا‌به نوع ادوات و ماشین‌آلات 20 درصد آورده توسط کشاورز و مابقی از طریق تسهیلات بانکی برای خرید فراهم است.

وی درواکنش به این سوال که اگرما قطب ماشین‌آلات کشاورزی هستیم چرا در هنگام برداشت محصول از خدمت کمباین‌داران و ماشین‌آلات شهرهای جنوبی استفاده می‌کنیم گفت: مسئله اینجاست که ما برای برداشت محصول با مهلت زمانی کوتاهی مواجه هستیم که اگر در بازه زمانی خاص محصول برداشت نشود با مشکل ریزش محصول در مزارع دست به گریبان خواهیم شد و این مار باعث می‌شود که در آن موعد از کمک دیگر کباین‌داران سایر شهرها استفاده کنیم.

مدیرعامل شرکت تعاونی کشاورزی تراکتور و کمباین‌داران هگمتانه در ادامه با بیان اینکه این امر تنها مختص استان همدان نیست بلکه در فارس نیز علیرغم وجود سه هزار دستگاه کمباین در فصل برداشت محصولات زراعی از ظرفیت سایر استان‌ها نیز استفاده می‌شود.

وی با تاکید براینکه درحال حاضر چیزی حدود 50 تا 60 درصد ماشین‌آلات در اختیار کشاورزان فرسوده هستند،گفت: یقینا جهادکشاورزی می‌بایست از طریق رایزنی در سطح کلان وزراتخانه‌ای میزان تسهیلات پرداختی را درجهت به‌روز‌رسانی ادوات کساورزی دراستان بیشتر کند.

استاد گیاه شناس دانشگاه بوعلی سینا همدان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار سپهرغرب ضمن تایید جایگاه برتر استان همدان در تعداد ماشین‌الات و ادوات کشاورزی،گفت: مسئله اینجاست که ما در حوزه آموزش استفاده از ماشین‌آلات بامشکل مواجه هستیم.

پرفسور محمد خانجانی با تاکید براینکه متاسفانه نه بخش مکانیزاسیون و نه ترویج سازمان جهاد کشاورزی در بحث آموزش کشاورزان در استفاده از ماشین‌آلات به‌روز ورودی نداشته و یا به معنای واقعی ناتوان ازاین موضوع هستند،اظهارکرد: موضوع این است که وقتی کشاورز نحوه استفاده درست از کمباین را نیاموخته یقینا به‌روزکردن ماشین‌آلات تاثیر چندانی درکاهش ریزش محصول درمزارع و نیز صنعتی شدن کشاورزی نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه این عدم آموزش تنها در بحث ماشین‌آلات نیست بلکه ما دربه‌کارگیری سایر ادوات کشاورزی نیز با این چالش دست وپنجه نرم می‌کنیم، اذعان کرد: مثلا کشاورزی که نحوه استفاده از دستگاه سمپاش را بلد نیست نهایتا اقدام به پاشیدن سم به صورت بیش از حد مجاز می‌کند که نتیجه آن باقی ماندن سم در محصول است که سلامت جامعه را هدف قرار می‌دهد.

این کارشناس کشاورزی با بیان اینکه در حال‌حاضر استفاده ازماشین‌آلات با توجه به افزایش میزان هزینه نیروی انسانی و در راستای افزایش بهره‌وری یک الزام است،خاطر نشان کرد: یکی دیگر از مباحث مرتبط با این موضوع به افزایش قیمت قطعات ماشین‌آلات کشاورزی بازمی‌گردد زیرا دراین شرایط در پی عدم توانایی تامین مالی و نداشتن سرمایه کشاورز مجبور است ماشین کشاورزی خود را با قطعات معیوب به کار گیرد که این مهم نیز با اهداف تعریف شده در مسیر صنعتی کردن کشاورزی در تناقض است.

خانجانی با بیان اینکه در مسیر به‌روزرسانی ماشین‌آلات کشاورزی فرسوده در استان نیز یقینا در صورت برنامه‌ریزی درست تسهیلات و بستر لازم فراهم است گفت: مسئله اینجاست که باید این به‌روزرسانی با دیده شدن سرمایه موجود در جهت تقویت بنیه اقتصادی کشاورزان به یک الزام بدل شود.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد درکشورما امروز با گذشت زمان استفاده و کاربرد ماشین‌آلات مختلف کشاورزی در مزارع و باغات، توانسته است تا بسیاری از مشکلات و سختی‌های کشاورزان را برطرف کند به‌طوریکه که این نوع دستگاه‌‌ها از زمان قبل از کاشت تا برداشت و آماده‌سازی زمین برای محصول بعدی به کشاورزان در انجام کارهای مختلف کشاورزی کمک قابل‌توجهی می‌‌کنند.

در دنیا روند مکانیزه‌شدن در حال حاضر به مرحله‌ای رسیده است که عملا کشاورزی بدون استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات کشاورزی، نه تنها به لحاظ اقتصادی به‌صرفه نخواهد بود؛ بلکه تقریبا غیرممکن است، بنابراین تولید محصولات کشاورزی با به کارگیری ماشین آلات در این زمینه شکل دیگری به خود گرفته است و کارخانجات مختلفی نیز در سراسر جهان و به تبع آن درکشور ما در زمینه تولید این ماشین‌آلات فعالیت می‌کنند. اما نکته اینجاست که گرچه وزارت جهاد کشاورزی در قالب طرح توسعه مکانیزاسیون تسهیلاتی را برای خرید خودروها و ماشین‌الات کشاورزی در اختیار کشاورزان می‌گذارد اما تولید و استفاده ناقص از این ماشین‌آلات در نبود آموزش موثر برای کشاورزان در به کارگیری این ادوات و صنعتی شدن کشاورزی را درکشور و به تبع آن دراستان همدان به دنبال نخواهد داشت این درحالی است که کاربرد فناوری و تکنولوژی‌های نوین به صورت درست و کارامد می‌تواند ضمن افزایش تولید محصولات کشاورزی در واحد سطح، موجب کاهش هزینه‌های تولید و به تبع آن منجر به کاهش قیمت تمام‌شده این محصولات باارزش شود که دراین بین پایین‌بودن قیمت تمام‌شده محصولات کشاورزی ضمن این‌که رضایتمندی کامل کشاورزان و همچنین مردم جامعه را فراهم می‌کند، بازار مطمئن و مناسبی را برای صادرات این محصولات ایجاد خواهد کرد.

طاهره ترابی مهوش