داستان تکراری نگران‌شدن‌ها برای چندمین بار طی سالجاری دامن مواد پروتئینی و به ویژه گوشت قرمز را در همدان گرفت به طوریکه امروز قیمت گوشت گوسفندی در بازار همدان به ازای هر کیلو به بیش 500 هزار تومان رسیده این درحالی است که همواره از استان و شهر همدان به عنوان قطب دامپروری و دامداری یاد می‌شود اما مسئله اینجاست اگر این روز‌ها پای درد و دل کارگران و اقشار ضعیف جامعه که بنشینی از گرانی‌‌ قیمت گوشت قرمز در سطح بازار سخن می‌گویند.

مدت‌هاست نبود ثبات در بازار و افزایش بی‌رویه قیمت کالا و محصولات، نفس مردم را گرفته، کافی است ‏مایحتاج روزانه‌تان ته بکشد و برای تامین دوباره آن راهی بازار شوید با افزایش قیمت‌های چندگانه رو به رو خواهید شد و این درست درد مشترک بسیاری از خانواده‌ها است

تاسفبار تر اینکه پیرو این روند گرانی، بازار گوشت قرمز در همدان از جمله بازارهایی است که این روزها با کمترین خرید مردم روبه‌رو شده است، که البته این کاهش به ویژه در محلاتی که مولفه‌های اقتصادی پایینی دارند بیشتر به چشم می‌‎خورد تا جایی‌که برخی از مردم حتی برای مدت مدیدی هم اقدام به خرید کمترین میزان گوشت نمی‌کنند.

براین اساس با توجه به اهمیت موضوع از آنجایی که دامداران نقشی بسیار محوری و مهمی را در صنعت تولید گوشت و لبنیات کشور بازی می‌کنند بر آن شدیم تا درخصوص چرایی افزایش چندین‌باره قیمت گوشت با دوتن از فعالان حوزه دامداری استان همدان گفت‌و گویی راترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

یکی از دامداران با سابقه همدانی با بیان اینکه اگر بخواهیم به علت اصلی این موضوع اشاره کنیم آن چیزی نیست جز سیاستهای دولت،گفت: تا چند سال پیش نهاده‌های دولتی به مراکز فعال دارای مجوز درحوزه دامپروی اعطا می‌شد مثلا در آن مقطع زمانی قیمت جو یارانه‌ای به ازای هرکیلو هزارو 800 تومان بود اما با براداشتن یکباره یارانه قیمت هر کیلو جو به 11و تا 12 هزار تومان رسید.

حسن‌رضا امامقلی با تاکید بر اینکه برداشتن یکباره یارانه‌ها منجر به افزایش 6 برابر قیمت نهاده‌ها شد، اذعان کرد: عملا 300 درصد قیمت نهاده‌ها افزایش یافت.

وی ادامه داد: حال در نظر بگیرید درآن مقطع زمانی شاهد افزایش حقوق پرسنل و دیگر هزینه‌های مترتب بر دامداری‌ها نیز بودیم بنابراین دیگر برای دامدارحفظ دام توجیه اقتصادی نداشت.

این دانش‌آموخته ژنتیک دام با تاکید براینکه درآن مقطع زمانی تمام دامداری‌های کوچک( 50 تا 100 راسی ) و خانگی حذف شدند،تشریح کرد: درواقع دیگر این دامداران توان نگهداری و حفظ دام را نداشتن برای مثال برای یک گوسفند چهارمیلیون تومان هزینه کرده و آن را در بازار به سه میلیون تومان می‌فروختند.

امامقلی با تاکید براینکه همه دامدارانی که ازپشتوانه مالی برخوردار نبودنددر آن مقطع زمانی به دلیل زیان از گردونه تولید حذف شده و دام خود را به کشتارگاه فرستادند، ابراز کرد: این مهم باعث شد جمعیت دامی کشور به یکباره افت کند.

وی در تشریح مسئله، عنوان کرد: این اتفاق به طوری فراگیر شد که در منطقه فامنین که دامداری ما در آنجا مستقر است تا فاصله 200 کیلومتری دیگر هیچ واحد دامداری فعال نبود یعنی همه گله‌ها حذف شدند.

امامقلی با اشاره به اینکه درآن مقطع زمانی دامداری ما بیش از یک و نیم میلیارد تومان زیان را متحمل شد، ابرازکرد: مسئله اینجاست که طبق تجربه می‌دانستیم وقتی جمعیت دام کاهش پیدا کند به یکباره قیمت گوشت بالا رفته و زیان‌های قبلی جبران خواهد شد بنابراین علیرغم زیان‌ده بودن فعالیتمان درآن مقطع نه تنها کار را تعطیل نکردیم بلکه نسبت به افزایش گله نیز اقدام کردیم.

این کارشناس حوزه دام با بیان اینکه بنده در شرایط فعلی علت اصلی افزایش قیمت گوشت را کاهش جمعیت دامی قلمداد کرده و براین امر تاکید دارم،تصریح کرد: مسئله این است ‌که قیمت تعیین‌کننده عرضه و تقاضا است در شرایط فعلی شاهد کاهش عرضه دام جهت کشتار هستیم بنابراین این مهم منجر به افزایش گوشت شده است.

وی با بیان اینکه متاسفانه بسیاری از دام‌های مولد آبستن درآن مقطع زمانی کشتار شده‌اند،تشریح کرد:درواقع امروز باکمبود دام مولد نیز درکشور مواجه‌ هستیم.

امامقلی با اشاره به اینکه در دامداری ما در منطقه فامنین چهار هزار راس دام سبک و هزارو100 تا هزارو 200 راس در شرایط فعلی وجود دارد، تشریح کرد: این میزان از دام واقعا پاسخگوی نیاز بازار نیست تا بتواند تعادل در بازار ایجاد کند

وی در ادامه به مشکل تامین نهاده اشاره کرد و افزود: خرید از بازارگاه نیز دردی را دوا نمی‌کند زیرا قبلا 100 تن جو را به مبلغ 180 هزار تومان خریداری می‌کردیم اما امروز همین میزان جو را باید به قیمت یک میلیاردو 200 میلیون تومان بخریم.

این دامدار همدانی با تاکید براینکه متاسفانه نقدینگی واحدهای دامداری بسیار کاهشی است،تصریح کرد: بنابراین برای تامین نهاده مجبوریم بخشی از دام را بفروشیم تا بتوانیم نیاز دامداری را به لحاظ نهاده تامین کنیم.

وی با بیان اینکه تا دوسال بنا به کاهش جمعیت دام همین شرایط را تجربه خواهیم‌کرد، گفت: درآن مقطع زمانی قیمت تمام شده یک کیلوگوشت دام زنده 130 هزارتومان بود اما درحال حاضر این عدد به 180 تا 190 هزار تومان رسیده است.

در ادامه ‌ابراهیم رستمی دیگر دامدارهمدانی نیز با بیان اینکه علت افزایش قیمت گوشت به کمبود دام بازمی‌گردد،تصریح کرد: خشکسالی و گرانی علوفه باعث شد بسیاری از فعالان این عرصه نسبت به حذف دام خود اقدام کنند.

وی با بیان اینکه 65 سال داشته و از پانزده سالگی در حوزه دامداری فعال بودم،اظهارکرد: یکی از دلیل مهم کاهش جمیعت دام استان و کسری ایجاد شده به گرانی نهاده‌ها بر اثر حذف ارز ترجیحی( 4هزارو 200تومانی )بازمی‌گردد به طوریکه امروز قیمت نهاده‌ها 10 برابر شده است.

رستمی با تاکید براینکه من دامدار زمانی با نقدینگی 100 میلیون تومانی می‌توانستم یک واحد دامداری را مدیریت کنم اما امروز همین واحد برای مانایی نیازمند اعتبار دو میلیارد تومانی‌است، اذعان کرد: از طرفی نمی‌توان انتظار داشت گوشت گران تولید و آن را ارزان فروخت چراکه دامداری یک واحد اقتصادی است که با این اتفاق دچار مشکل می‌شود.

این دامدار همدانی با بیان اینکه درحال حاضر تعداد واحدهای دامپرواری در همدان کم است،اذعان کرد: فعالیت من با همکاری اتحادیه دام استان است حال آنکه تا چند سال پیش تعداد دام سنگین موجود دراستان 380 هزار راس و تعداد دام سبک چیزی بالغ بر دو میلیون راس بود.

مع الوصف با توجه به آنچه گفته شد یقینا مسئولان باید برای عرضه بیشتر، منسجم و منظم گوشت قرمز فکری کنند چراکه ادامه این روند نه در شأن مردم است و نه برای آن‌ها قابل تحمل، ضمن آنکه باید هرچه سریع‌تر جلوی کشتار دام ماده به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل کمبود گوشت قرمز گرفته شود.

از طرفی مدیریت پرورش دام ماده در استان‌های مختلف توسط وزارت جهاد کشاورزی نیز راه دیگری برای برون‌رفت از مشکل کمبود گوشت است که بنا به ظرفیت موجود دراستان همدان یقینا می‌توان برای این موضوع برنامه‌ریزی کرد.

از سوی دیگر باتوجه به فصلی بودن تولید در دام سبک و مشکلات اخیر مانند تأمین نهاده‌های دامی در بازار آزاد و بحران خشکسالی، دامدار توانایی نگهداری و تعلیف دام‌های خود را ندارد و در حال فروش دام مولد برای کشتار است که این موضوع علاوه بر از بین رفتن ذخایر ژنتیکی باعث عدم تولید و زایش برای فصل بعدی خواهد بود و موجب خسارت و نابودی تولید در سال رشد تولید و مهار تورم خواهد شد.

از طرفی سالیانه در کشور چیزی در حدود چندین میلیون تن ضایعات کشاورزی داریم که بسیاری از آن‌ها معضلات زیست محیطی برای کشور ایجادکرده‌اند، استفاده از این ضایعات در بخش تولید خوراک و تبدیل آنها به خوراک قابل استفاده دام می‌تواند بخشی از مشکلات کمبود نهاده‌ها را مرتفع سازدبنابراین حمایت از پروژه‌های استفاده از ضایعات محصولات کشاورزی مانند غنی‌سازی کاه گندم و غیره که در سال‌های قبل به صورت جزئی اجرا شده است نیز یک پیشنهاد موثر است که می‌تواند پاسخگویی بخشی از نیاز دامداران باشد البته نمی‌توان از لزوم تخصیص الگوی کشت در مسیر تولید نهاده‌های دامی دراستان‌ها مستعد چشم پوشی کرد.

طاهره ترابی مهوش