بر اساس تحقیقاتی که گروهی از پژوهشگران در 200 شهر از سراسر جهان انجام دادند، مشخص شد که مسکن در 96 درصد از آن‌ها در وضعیتی بحرانی و بسیار گران‌قیمت به سر می‌برد و همین امر زندگی را برای ساکنان این شهرها با مشکل مواجه کرده است. در بعضی از شهرهای مورد مطالعه، میانگین هزینه تهیه مسکن سه برابر بیشتر از درآمد افرادی با حقوق متوسط تخمین زده شده که به‌دنبال آن، نرخ بی‌خانمانی افزایش چشمگیری را طی چند سال گذشته تجربه کرده است.

بسیاری از دولت‌ها در تلاش هستند با افزایش جمعیت شهرها، رویکردهایی را برای رفاه مالی ساکنان فراهم بیاورند که این رفاه تنها کاهش هزینه مسکن را دربرنمی‌گیرد، بلکه شامل اجرای تدابیری نیز برای به حداقل رساندن هزینه زندگی در شهرها است. البته از آن‌جا که فراهم آوردن مسکن مقرون‌به‌صرفه می‌تواند بسیاری از مشکلات مالی شهرنشینان را برطرف کند، مدیران در بسیاری از کشورهای جهان حل این بحران را در رأس اهداف دیگر خود قرار داده و راهبردهایی در این زمینه اجرا کرده‌اند که در ادامه به معرفی اثربخش‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.

**افزایش تملک زمین در چین

دولت چین برای حل بحران مسکن مقرون‌به‌صرفه رویکرد تملک زمین را در پیش گرفته و به مدیران محلی اجازه ساخت‌وساز را در حومه‌های شهری داده است. امروزه برنامه‌ریزان شهرهای چنگدو و چونگ چینگ به طور گسترده از طرح تملک زمین بهره می‌گیرند و به توسعه‌دهندگان اجازه احداث توسعه‌های مسکن را در حومه‌ها می‌دهند که به‌دنبال آن، وسعت شهرهای نام‌برده افزایش پیدا کرده و مردم قادر شده‌اند با هزینه کمتری خانه خریداری کنند.

**احیای زمین‌های بدون استفاده در سیدنی

دولت نیو ساوت ولز رویکرد احیای زمین‌های بدون استفاده یا نوسازی سازه‌های قدیمی را برای حل بحران مسکن در منطقه برگزیده و برای این منظور به همکاری با نهادهای مختلف دولتی و خصوصی پرداخته است. توسعه یا نوسازی 23 هزار واحد مسکونی اجتماعی در مناطق و نوسازی بسیاری از خانه‌های قدیمی مرحله اول برنامه‌ریزان نیو ساوت ولز برای حل مسکن به‌حساب می‌آید و در مراحل بعدی قرار است 500 خانه مقرون‌به‌صرفه و 40 هزار واحد مسکونی با مالکیت خصوصی به قیمت بسیار پایین در اختیار شهروندان قرار گیرد. علاوه بر این، برنامه‌ریزان شهر ادعا کرده‌اند که سرمایه‌گذاری‌های خود را برای افزایش مسکن اجتماعی، مکان‌های عمومی و فضاهای سبز افزایش خواهند داد که تمام این اقدامات افزایش اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی شهروندان را به‌دنبال خواهد داشت.

**نوسازی مسافرخانه‌های متروکه در لس‌آنجلس

لس‌آنجلس در ایالات متحده آمریکا میزبان مسافرخانه‌های بی‌شماری است که سال‌ها فعالیت در آن‌ها متوقف شده و به متروکه‌هایی تبدیل شده است. برنامه‌ریزان به‌منظور حل بحران مسکن به مدیران محلی اجازه بهره‌گیری از این سازه‌ها را داده‌اند که به‌دنبال آن، همکاری میان این افراد و توسعه‌دهندگان مسکن به احداث خانه‌های مسکونی اجتماعی متعددی منجر شده است. این واحدهای مسکونی در مقایسه با سایر خانه‌های شهر با قیمت بسیار پایین‌تر به فروش می‌رود و در نتیجه کاهش چشمگیر بی‌خانمانی را در شهر رقم زده است.

**اشتراک سازه‌های عمومی در هامبورگ و کپنهاگ

مدیران هامبورگ در آلمان و کپنهاگ، پایتخت دانمارک، طی یک دهه گذشته تلاش کرده‌اند از سازه‌های عمومی شهر برای حل بحران مسکن بهره بگیرند که برای این کار به همکاری با نهادهای خصوصی پرداخته‌اند. در واقع نهادهای خصوصی اجرای پروژه‌ها را در املاک عمومی به عهده دارند که مزایا و حتی ضررهای مالی ناشی از آن بین دو طرف تقسیم می‌شود و همین امر، تعداد نهادهای داوطلب برای اجرای پروژه را در دو شهر نام‌برده افزایش و نرخ بی‌خانمانی را در آن‌ها کاهش داده است.

**بهبود مهارت‌های ساخت‌وساز در لندن

بدیهی است که نبود مهارت کافی برای ساخت و ساز می‌تواند افزایش هزینه‌ها و کار را به دنبال داشته باشد که این امر به سهم خود بالا رفتن هزینه اجاره یا خرید مسکن را به دنبال خواهد داشت. مدیران لندن طرحی تحت عنوان «آکادمی ساخت و ساز شهردار» را ارائه داده‌اند که بر اساس آن، توسعه‌دهندگان مسکن قبل از اجرای پروژه‌های خود مورد آموزش قرار می‌گیرند و ارتباط میان آموزش‌دهندگان و معماران ساختمانی تقویت می‌شود که به دنبال آن سرمایه‌گذاری برای احداث سازه‌هایی باکیفیت بالا و صرف هزینه پایین رو به افزایش گذاشته است.

**بهره‌گیری پایدار از بام آسمان‌خراش‌ها در دنور

برنامه‌ریزان دنور در آمریکا به‌منظور حل بحران مسکن «طرح بام‌های سبز» را ارائه داده‌اند که بر اساس آن، احداث باغ‌های سبز بر بام سازه‌هایی با ارتفاع بیش از 25 هزار فوت و توسعه پنل‌های خورشیدی بر فراز آن‌ها ضروری شده است. اگرچه اجرای این طرح مستلزم هزینه‌های بسیار بالایی است، با این حال مزایای درازمدت آن برای خانواده‌های کم‌درآمد می‌تواند هزینه مصرف شده را جبران کند و بهبود کیفیت زندگی را برای آن‌ها از طریق کاهش هزینه مسکن، افزایش کیفیت هوا و آب و در نهایت، به حداقل رساندن هزینه انرژی به دنبال داشته باشد.

**بهبود مصالح ساختمانی در هند

گروهی از محققان اهل هندوستان پس از یک دهه انجام پژوهش‌های مختلف به این نتیجه رسیده‌اند که بهبود مصالح ساختمانی در احداث سازه‌های جدید نه‌تنها هزینه مربوطه را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند افزایش کارآمدی انرژی را به دنبال داشته باشد. این افراد توسعه یک سیستم جدید را با استفاده از پنل‌های گچی تقویت شده با بافت شیشه‌ای برای حل بحران پیشنهاد کرده‌اند امکان تهیه گچ از پسماندهای حاصل از نیروگاه‌های بازیافت و ترکیب آن با مقدار بسیار کمی بتن و فلز فراهم می‌آید و ساخت سازه‌های جدید را بدون نیاز به آجر ممکن می‌کند. دولت هند استانداردهای جدیدی را برای ساخت سازه‌هایی تا 10 طبقه اعمال کرده است که بهبود استفاده از مصالح و افزایش مقاومت گرمایی به منظور کاهش نیاز به بهره‌گیری از سیستم‌های تهویه هوا در رأس آن‌ها قرار دارد.

**اولویت‌بندی اعطای مسکن در دوپنیتسا

دوپنیتسا در بلغارستان به‌تازگی میزبان 150 واحد مسکن اجتماعی جدید بوده که بر اساس اولویت در اختیار شهروندان قرار گرفته است. خانواده‌های کم‌درآمد و بدون هیچ مالکیت دارایی قبلی مشمول دریافت این خانه‌ها شده‌اند که در بررسی وضعیت آن‌ها اشتغال، تعداد فرزندان و حتی میزان تحصیلات نیز مورد توجه مدیران شهر قرار گرفته است.