سپهرغرب، گروه کشاورزی: دفع ضایعات مواد غذایی و انتقال آن به دفنگاههای زباله با آلوده شدن هوا، آب و خاک همراه است و به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی کمک میکند، با این حال میتوان از این روند با ابتکارهایی جلوگیری کرد.
ضایعات مواد غذایی یکی از بزرگترین عوامل تغییر اقلیم بهشمار میرود، چراکه ضمن آزادسازی متان بهعنوان یکی از قویترین گازهای گلخانهای موجود هنگام پوسیده شدن، کل فرآیند تولید غذا تا دفع پسماندهای آن با صرف میزان بالایی از انرژی و هدررفت منابع همراه است. از سوی دیگر پوسیده شدن زبالهها در دفنگاهها در کنار آلوده کردن هوا با تولید متان، آب و خاک نیز را آلوده میکند. با این وجود سالانه بیشتر از 1.4 میلیارد تن مواد غذایی در سرتاسر جهان دور ریخته و راهی محلهای دفن زباله میشود.
کرهجنوبی به مقابله با چنین مشکلاتی اقدام کرده است. در این کشور انتقال پسماندهای غذایی به دفنگاههای زباله 20 سال پیش ممنوع شد و تقریباً همه ضایعات مواد غذایی به خوراک دام، کود و سوخت برای گرم کردن خانهها تبدیل میشود. به این ترتیب 90 درصد از مواد غذایی دور ریختهشده به جای سوزانده شدن در کورهها یا دفن شدن زیر خاک، مورد استفاده مجدد قرار میگیرد.
شیوه و تأسیسات مدیریت زبالههای غذایی کرهجنوبی، سالها مورد بررسی مقامات چین، دانمارک، نیویورک و دیگر کشورهای جهان قرار داشت تا جایی که نیویورک اعلام کرد به تقلید از این کشور در نظر دارد ضایعات غذایی خود را تا پاییز آینده از زبالههای دیگر جدا کند و راهکارهای این کشور را پیش بگیرد.
شیوههای مدیریت پسماند مواد غذایی در کره چندان موردپسند کشورهای سراسر جهان نیست، چراکه هزینه بالایی دارد. این هزینه برای کرهجنوبی سالانه به حدود 600 میلیون دلار میرسد. با این وجود راهکار این کشور برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای در مقیاس بزرگ بسیار موردتوجه قرار دارد و امکانپذیر بودن این اقدام را نشان میدهد.
مدیریت زبالههای غذایی در کرهجنوبی
سنتهای آشپزی کرهجنوبی به تولید مقدار زیادی غذاهای دستنخورده منجر میشود، زیرا هر وعده غذایی در این کشور با تهیه غذاهای جانبی کوچک همراه است که گاهی میزان آنها تا بیش از یک دوجین میرسد. برای سالها تمام این حجم از پسماند زیر زمین دفن میشد، اما موقعیت کوهستانی کره، تعداد محلهای دفن زباله را محدود میکند. در سال 1995، دولت بازیافت اجباری کاغذ و پلاستیک را معرفی کرد، اما ضایعات مواد غذایی همچنان راهی دفنگاهها میشد. ماهیت آبکی بودن بیشتر غذاهای کرهای باعث میشد که بوی ناشی از پوسیدگی این زبالهها بیشتر از حد تصور ناخوشایند باشد.
به این ترتیب کره از سال 2005 اعلام کرد که ارسال ضایعات مواد غذایی به محلهای دفن زباله غیرقانونی است. پس از آن دولتهای محلی به تدوین سیاستها، اختصاص تسهیلات و تأسیس مؤسسات بسیاری در این زمینه پرداختند که مصرفکنندگان مواد غذایی، صاحبان رستورانها، رانندگان کامیونها و سایرین را به بخشی از شبکه جمعآوری و تبدیل ضایعات مواد غذایی به مواد مفید قابل استفاده تبدیل میکند.
پردازش ضایعات مواد غذایی در کرهجنوبی
پردازش ضایعات مواد غذایی در هر یک از تأسیسات دفع زباله کره بهنحوی متفاوت انجام میگیرد. در بعضی از تأسیسات، کامیونهای جمعآوری زباله در سیستم مدیریت پسماند مواد غذایی با دریافت هزینهای پایین از تولیدکنندگان پسماند مواد غذایی (دو دلار برای هر 20 لیتر مواد غذایی دورریز)، هر صبح (به جز یکشنبهها) برای تخلیه سطلهای مملو از پسماندهای غذایی به خیابانهای سراسر کشور مراجعه میکنند. پس از جمعآوری پسماندها را به مراکز پردازش زباله میرسانند که در آن پس از تفکیک زباله، اقلام آسیاب و به قطعات ریزتر تبدیل میشود. بخشهای غیر قابل آسیاب همچون کیسههای پلاستیکی در این میان فیلتر و سوزانده میشود.
ضایعات پس از آن پخته و آبگیری میشوند و رطوبت تولیدی آن وارد لولههای منتهی به تصفیهخانه آب میشود تا برای تولید بیوگاز مورد استفاده قرار بگیرد.
بقایای زبالهها پس از فرآوری آسیاب میشود و از آن پودری خشک و قهوهایرنگ با بوی خاک باقی میماند. این پودر سرشار از پروتئین و فیبر است و بهعنوان مکمل غذایی برای جوجهها و اردکها، در اختیار مزرعهداران قرار میگیرد.
تأسیسات بیوگاز متفاوت عمل میکنند. ضایعات مواد غذایی (سالانه تقریباً 70 هزار تن) در این تأسیسات تحت هضم بیهوازی قرار میگیرند. این ضایعات تا 35 روز در مخازن بزرگ تحت فعالیت باکتریها باقی میماند تا مواد آلی را تجزیه و بیوگازی تولید کنند که بهطور عمده از متان و دیاکسیدکربن تشکیل شده است. بیوگاز به شرکتهای محلی فروخته میشود که از آن برای گرم کردن خانهها بهره میگیرند و بخش جامد باقی مانده پس از مخلوط شدن با تراشههای چوب به کود تبدیل میشود.
هر تن ضایعات غذایی در محل دفن زباله، گازهای گلخانهای معادل 800 پوند دیاکسیدکربن منتشر میکند، اما تبدیل آن به بیوگاز باعث کاهش این میزان به نصف میشود.
محدودیت مدیریت پسماند مواد غذایی در کرهجنوبی
برنامه مدیریت پسماند مواد غذایی در کرهجنوبی بهرغم تمام مزایایی که دارد، هنوز نتوانسته است مردم را به سمت اتلاف کمتر مواد غذایی سوق دهد و میزان مواد غذایی دور ریخته شده در سراسر کشور طی سالهای طولانی کم و بیش ثابت مانده است.
علاوه بر این بوی تولیدشده از تأسیسات پردازش زباله بسیار ناخوشایند است که البته بهبود مداوم فناوری به عملیات تمیزتر و کارآمدتر منجر شده است و بسیاری از کارخانهها در سراسر کشور این مشکل را برطرف کردهاند.
شناسه خبر 75189