تبلیغات در گردشگری به‌ویژه برای جذب گردشگر نقش بسزایی دارد، باید توجه داشت که گردشگری یک محصول یا ویژند نیست و تبلیغات در آن بسیار حساس است. یکی از عوامل آشنا شدن گردشگران و بازدیدکنندگان با مقاصد گردشگری و ترغیب آن‌ها برای سفر، تبلیغات است که اگر به‌درستی انجام شود، رونق این عرصه را در پی خواهد داشت.
اصلی‌ترین مسئله در تبلیغات گردشگری اطلاع‌رسانی است که می‌تواند شامل همه مواردی باشد که یک گردشگر باید از آن اطلاع پیدا کند، مانند موضوعات جغرافیایی، آب و هوا، فرهنگی، نوع پوشش، آثار تاریخی و طبیعی و غذاهای محلی.
تبلیغات باید به‌گونه‌ای باشد که گردشگر را ترغیب به سفر کرده و کمک کند تا افراد بتوانند به بهترین شکل ممکن از امکانات و خدمات مقصد بهره ببرند. صنعت جهانی گردشگری و بازار جهانی سفر هر روز در حال گسترش و پیشرفت است. امروزه نباید نقش پویش‌های تبلیغاتی را در این پیشرفت و رشد نادیده گرفت.
در دنیای امروز بسیاری از کشورها به اهمیت تبلیغات پی ‌برده‌اند و با استفاده از به‌روزترین ابزارها و فنون موجود، داشته‌های خود را دوچندان نمایش می‌دهند و از این طریق برای کشور خود ارزآوری داشته و بهره ویژه از این صنعت می‌برند و علاوه‌بر ایجاد اشتغال، اقتصاد کشور خود را پویا کرده و هم‌اکنون به مقاصد اصلی گردشگران تبدیل شده‌اند.
با توجه به اهمیت تبلیغات در این حوزه با کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری، گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
مرتضی خاکسار با بیان اینکه در دنیای امروز نه‌تنها در صنعت گردشگری بلکه در کلیه صنایع مهم مثل خودروسازی نیز رونق در گرو تبلیغات است، اظهار کرد: تبلیغات می‌تواند جنس شما را در بازار عرضه به مردم بشناساند، مشخصات و جزئیات هر حوزه را معرفی کند و شرایط را فراهم سازد تا خریدار ترغیب به خرید هر کالا شود.
*شبکه‌های سراسری صداوسیما، محتوای گردشگری تولید کنند
وی با اشاره به اینکه تبلیغات در هر امری به‌خصوص گردشگری ضروری و نخستین موضوعی است که بارها در رسانه‌ها و سایر محافل مرتبط بیان کرده‌ام، گفت: سازمان صدا و سیما باید در شبکه‌های پرمخاطب یک، دو و سه به طور سراسری به این موضوع بپردازد، در استان‌ها نیز لازم است مجوز تأسیس کانال‌های گردشگری به نمایندگان استانی داده شود تا در این خصوص تولید محتوا کنند.
وی تأکید کرد: ما باید با خودمان روراست باشیم؛ اگر می‌خواهیم از بازار ملتهب و وابسته به نفت رهایی یابیم و در راستای گردشگری قدم برداریم، باید کار خود را آغاز کنیم چراکه هم‌اکنون نیز دیر است.
* ایران جزو 5 کشور نخست دارای تنوع‌ اقلیم و آب و هوا در دنیا
کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری مطرح کرد: ایران دارای موهبت‌های الهی در حوزه گردشگری است که باعث شده تا ایران جزو پنج کشور نخست دارای تنوع‌ اقلیم و آب و هوا در دنیا باشد، یعنی کوه‌ها، دریاها، دشت و کویر همه در کشور ما وجود دارد و جغرافیای ایران پهنه آماده‌ای است برای حضور گردشگران از سراسر دنیا.
خاکسار با بیان اینکه این تنوع آب و هوایی باعث شده تا شاهد همه اقلیم‌ها در کشور باشیم که خود ظرفیت مطلوبی در حوزه گردشگری است یادآور شد: در گذشته همه اقوام تمایل داشتند که در بهترین موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئوفیزیکی قرار بگیرند، ایران به‌دلیل دارا بودن این ویژگی‌ها مقصدی برای اقوام مختلف بوده است.
وی خاطرنشان کرد: کشفیات جدید در استان لرستان نشان می‌دهد که ما از قدمت بالای هشت تا 9 هزار سال صحبت می‌کنیم که برخی آن را تا 13 هزار سال نیز می‌دانند و این یعنی تاریخ بشریت و حتی اروپا از ایران شروع شده است.
*ظرفیت‌های گردشگری کشور ما نیازمند معرفی است
کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری در ادامه با تأکید بر اینکه بسترهایی که ذکر شد، باعث شده تا ما جاذبه‌های گردشگری خوبی داشته باشیم، گفت: حال داشتن این استعدادها و معرفی نکردن آن مانند این است که شما لوازم برای آسایش زندگی مردم داشته باشید که در فروشگاهی قرار گرفته اما درب آن بسته شده و از آن استفاده نکنید.
* بازاریابی و تبلیغات لازمه حوزه گردشگری
خاکسار با عنوان اینکه زمانی که شما چیزی در خصوص داشته‎هایتان بیان نکنید، گویا چیزی ندارید؛ بنابراین بازاریابی و تبلیغات لازمه این صنعت است، گفت: باید پرسید آیا یک شبکه بین‌المللی وجود دارد تا استعدادهای ایران و استان‌های آن را بیان کند؟
* ایران کشور نیست بلکه قاره است
وی خاطرنشان کرد: هر شهر ایران عزیز ما مانند یک ایالت است، هر یک کشورهای کوچکی هستند که اگر بخواهیم با کشورهای غربی مقایسه کنیم ما نیز یک قاره گردشگری مثل اروپا هستیم.
وی با بیان اینکه دنیا هم‌اکنون به درآمد ناخالص ارزی گردشگری روی آورده و کشورهایی مثل سنگاپور پویایی خود را از گردشگری دارند، تصریح کرد: این در حالی است که موهب‌های الهی بی‌شمار در این کشور داریم اما از صنعت گردشگری قافل شده‌ایم.
* مقاصد موفق در گردشگری دائم در حال تیزرسازی و تبلغیات در سایر کشورها هستند
کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری با اشاره به اینکه کشورهای موفق در این حوزه دائم در حال تیزرسازی و تبلغیات در داخل و خارج از کشور خود هستند، اظهار کرد: در صورتی که نخواهیم تنها به بازارهای داخلی اکتفا کنیم نخستین نکته این است که باید تبلیغات جهان‌شمول داشته باشیم تا همه کشورها درخصوص ظرفیت‌های ما آگاه باشند.
خاکسار با اشاره به شبکه تلویزیونی برون‌مرزی سحر گفت: لازم است شبکه‌های استانی در خصوص ظرفیت‌های گردشگری تولید محتوا کنند تا در شبکه‌های برون‌مرزی ما بازبینی و پخش شود، در این صورت قطعاً در این حوزه اتفاقات بسیار خوبی خواهد افتاد.
* ما باید سایت گردشگری استانی داشته باشیم
وی افزود: ما باید سایت گردشگری استانی داشته باشیم بازار الکترونیک و یا گردشگری الکترونیکی هم‌اکنون به کمک این صنعت آمده است.
* میراث فرهنگی همدان باید یک سایت خارجی برای تبلیغات خارجی راه بیندازد
وی ادامه داد: مثلاً اداره کل میراث فرهنگی همدان باید یک سایت خارجی برای تبلیغات خارجی به زبان‌های مختلف مانند ترکی و انگلیسی راه بیندازد و یک برنامه به چند زبان ترجمه و پخش شود؛ البته باید پرسید آیا تاکنون چنین موضوعی را پیگیری کرده است؟
کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری ادامه داد: مثلاً برای آلمانی‌ها اگر به زبان خودشان فیلم ساخته و پخش شود برای آن‌ها بسیار جذاب و دلنشین خواهد بود و آن‌ها را به سفر به ایران ترغیب خواهد کرد.
* تبلیغاتی خوب است که به زبان‌های بین‌المللی باشد
خاکسار با بیان اینکه تبلیغاتی خوب است که به زبان‌های بین‌المللی باشد، ابراز کرد: این یعنی تبلیغات ما در کل دنیا فراگیر خواهد شد؛ البته این امر باید بوده و مقطعی نباشد. اگر این گونه عمل کنیم در همه حوزه‌های گردشگری موفق به جذب گردشگر خواهیم شد.
وی با اشاره به اینکه در گردشگری سلامت، شهر شیراز با پیوند کبد و قلب در بیمارستان نمازی شناخته شده، جالب است که برخی از بیمارستان‌های ما از مراکز متولی گردشگری پویاتر بوده و موفق به جذب گردشگر شده‌اند.، ابراز کرد: حضور هر گردشگر برای کشور ارزآوری داشته و توسط این امر ما غیر مستقیم تحریم‌ها را نیز دور خواهیم زد.
* شبکه بهداشت و درمان در برخی شهرها از مراکز متولی گردشگری بهتر کار می‌کنند
این کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری با اشاره به اینکه در حال حاضر عملکرد شبکه بهداشت و درمان کشور خوب بوده و در گردشگری درمان و سلامت موفق بوده‎اند، گفت: مسئولان ما در برخی مراکز درمانی به‌دلیل گرانی دلار و ارزانی ریال باعث به‌وجود آمدن این بازار خوب شده‌اند.
* در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری سال جاری حضور نداشتیم
خاکسار افزود: متأسفانه در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری که اخیراً برگزار شد، حضور نداشتیم، چراکه ما به فکر این حوزه نبوده و آن را مهم نمی‌دانیم، این در حالی است که عربستان که آنچنان ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی ندارد، در غرفه‌هایی با متراژ بالا تبلیغات بسیار خوبی داشت.
وی در ادامه عنوان کرد: ماکت‌های تخت جمشید و پاسارگاد در بازارهای کشورهای عربی همچون مسقط، دبی، امارات وجود دارد و آن‌ها از آن‌ها درآمدزایی می‌کنند.
*گردشگری؛ نیارمند ایده نو
کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری با اشاره به اینکه وزراتخانه گردشگری در دو دوره پیش دو وزیر به خود دیده و وارد دوره سوم شده، ابراز کرد: تکرار الگوهای قدیمی درست نیست، چراکه گردشگری باید به‌روز باشد و آخرین یافته‌های علمی برای ارتقای آن مدنظر قرار گیرد.
خاکسار با بیان اینکه متولی این امر باید جدیدترین موضوعات این حوزه را بداند و با اقتصاد گردشگری آشنا باشد، اظهار کرد: متولی این حوزه باید پیشنهادهای خوب برای کسب درآمدهای ناخالص گردشگری بدهد، چراکه اگر می‎خواستیم به همین روال قدیمی اکتفا کنیم، نیازی به تشکیلات جدید نبود.
وی در ادامه افزود: ما نیاز به یک استهاله فکری و فرهنگی در سازوکار وزارت گردشگری و ابلاغ آن به استان‌ها داریم.
* در حوزه گردشگری نیازمند آمایش سرزمینی هستیم
کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری تصریح کرد: ما در حوزه گردشگری نیازمند آمایش سرزمینی هستیم که در آن به همه موارد مثل تبلیغات، بازاریابی، بسترسازی، جذب بودجه، جذب سرمایه‌گذاران خارجی پرداخته شده باشد‌.
خاکسار ادامه داد: اگر بخواهیم از اقتصاد وابسته به نفت که متأثر از اتفاقات سیاسی است، به سمت بهره‌مندی از اقتصادی آسان‌تر برویم که خداوند نیز بستر آن را در گردشگری فراهم کرده، باید با دنیا دست دوستی بدهیم.
وی افزود: در حال حاضر اگر تاریخ 20 ساله کشور سنگاپور را مطالعه کنید خواهید دید که بخش بزرگی از درآمد ناخالص ارزی آن از طریق گردشگری است، از مردم مالیات نمی‌گیرند، شاخص تورم صفر است، بهترین فضا را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده‌اند و دومین گذرنامه قدرتمند جهان را در اختیار دارد.
کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری تأکید کرد: تبلیغات جهان‌شمول، مستندسازی دائمی، دعوت از سرمایه‌گذاران، برگزاری جلسات و سمینارهای گردشگری داخلی و خارجی، داشتن یک شبکه برون‌مرزی برای معرفی استان‌ها به چند زبان و ارتباط و تعامل بین مسئولان گردشگری استان‌ها با شهرهای دیگر کشورها ازجمله مواردی است که به موفقیت حوزه گردشگری کمک خواهد کرد.
خاکسار با اشاره به اینکه ما از علم روز دنیا عقب هستیم، اگر قرار است تنها تابلوی سازمان گردشگری و نام آن به جای سازمان به وزارتخانه تغییر کند اما همان روال قبلی طی شود، هیچ اتفاق و تحولی در این حوزه اتفاق نخواهد افتاد، گفت: با توجه به شرایطی که داریم و اتفاق‌هایی که اخیراً رخ داده و به‌دلیل عدم امنیت هیچ پروازی سایر کشورها به ایران ندارند، برنامه‌ریزی برای این حوزه حائز اهمیت است، چراکه آن‌ها در کشور ما حضور ندارند تا واقعیت را بدانند و ببینند که امنیت برقرار است.
وی در ادامه افزود: این موضوعات به صنعت گردشگری ما آسیب می‌رساند و فضای گردشگری و سپس درآمدهای ناخالص ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
این کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری در پایان ابراز کرد: رشد گردشگری ارزآوری، بهبود وضعیت اقتصادی و ایجاد اشتغال به‌دنبال خواهد داشت و رونق‌بخش جامعه خواهد بود.
تبلیغات یکی از اصلی‌ترین دلایل ترغیب افراد جامعه امروز برای سفر، خرید و حتی تغییر است، افزون بر این افزایش بسترهای مختلف و مجازی برای این امر باعث شده تا شاهد انواع ایده‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در این عرصه باشیم.
با آنکه امروزه طبق اذعان کارشناسان گردشگری برخی کشورها از ماکت آثار تاریخی ما نیز درآمدزایی می‌کنند و حتی برخی کشورها که در حال ایجاد ظرفیت‌های گردشگری دست‌ساز بشر هستند نیز با تبلیغات گسترده توانسته‌اند سهم قابل توجهی از اقتصاد خود را با گردشگری پیش ببرند.
با آنکه همدان دارای ظرفیت‌های بالقوه گردشگری است و آثار تاریخی همچون محوطه باستانی هگمتانه که ثبت جهانی شده و شگفت‌انگیزترین غار آبی دنیا یعنی علیصدر را در خود جای داده اما به‌دلیل جای خالی تبلیغات هنوز به آن جایگاه واقعی خود دست نیافته است.
مسئولان و متولیان حوزه گردشگری باید برای معرفی این شهر از ظرفیت همه ذی‌نفعان این عرصه، رسانه‌ها و هنرمندان کمک بگیرند تا بتوانند محتواهای مختلف تولید کرده و در سراسر دنیا منعکس کنند تا پایتخت تاریخ و تمدن ایران‌زمین علاوه‌بر معرفی به دنیا، به مقصد گردشگری جهانی تبدیل شود.

شهره کرمی