رخدادهای طبیعی مانند سیل، زلزله، طوفان و رعد و برق که به‌غلط از آن‌ها به‌عنوان بلایای طبیعی یاد می‌کنند، همواره موجب نگرانی انسان‌ها و مدیران جامعه بوده‌اند؛ چراکه حداقل عارضه‌ای که به‌وجود می‌آورد، رعب و وحشت در بین مردم بوده و در بسیاری از موارد موجب بروز خسارت‌های جانی و مالی می‌شود.
این رویدادهای طبیعی بر شهرها، روستاها و عناصر کالبدی آن‌ها مانند ساختمان‌ها، خیابان‌ها و اماکن عمومی مانند پارک‌ها، مساجد، بیمارستان‌ها، مدارس و غیره و ساکنین آن‌ها شامل انسان‌ها، حیوانات اهلی، جنگل‌ها و درختان، تأثیر می‌گذارند. همچنین این رویدادها می‌توانند تا مدت‌ها بر آینده شهرها و ساکنینش تأثیرگذار باشند و رفاه، اقتصاد، بهداشت و آرامش شهروندان را متأثر کنند.
بنابراین آینده‌نگری و تصویرسازی از آنچه که ممکن است رخ دهد، از ضروریات برای مدیران شهری و مدیران ارشد شهرها و روستاها است؛ البته برخی مدیران و دستگاه‌های دولتی نقشی کوتاه‌مدت در این رخدادها دارند، مانند مدیران و عوامل بهداشت و درمان و برخی هم در کوتاه‌مدت و هم بلندمدت، مؤثر بر این رخدادها و اثرات آن هستند؛ مانند مدیران مدیریت شهری.
مدیریت شهری در مواجه با رخدادهای طبیعی در سه مقطع زمانی دارای نقش و وظیفه است؛ مقطع زمانی اول قبل از رخداد، مقطع زمانی دوم حین رخداد و مقطع سوم، بعد از رخداد طبیعی است و اگر بنا باشد به تشریح این وظایف بپردازیم، لازم است به‌طور مطول، مطالبی ارائه کنیم.
آنچه قبل از رخدادهای طبیعی باید توسط مدیریت شهری تدبیر شود تا تبدیل به بلایا نشود، نظارت بر ساخت‌وسازها و رعایت اصول و قوانین است. مدیریت شهری لازم است با نظارت جدی از تخلفات ساختمانی جلوگیری کند تا در کیفیت ساخت‌وسازها خللی ایجاد نشده و ساختمان‌ها اعم از مسکونی و تجاری، عمومی و خصوصی، در مقابل رخدادهای طبیعی دچار آسیب نشوند و سهل‌انگاری‌های سهوی یا عمدی برطرف شوند.
همچنین پیش‌بینی و ایجاد معابر اصولی و استاندارد شامل کوچه‌ها، خیابان‌ها، بزرگراه‌ها، پُل‌های عابر پیاده و سواره با علائم هشداردهنده و مشخصه و تعیین مسیرهای امن برای فرار تا رسیدن به مکان امن، می‌تواند در مدیریت بحران‌ها قبل از بحران، اقدام مفید و مؤثری باشد.
پیش‌بینی زمین‌های فراخ و اماکن عمومی برای اسکان موقت آوارگان، از اقداماتی است که در قبل از بروز رخدادهای طبیعی باید پیش‌بینی شوند؛ تجهیز آتش‌نشانی‌ها، خودروهای اطفای حریق و امدادرسان و آماده‌باش دائمی و برنامه‌ریزی‌شده آن‌ها، می‌تواند در تسریع در امدادرسانی به مصدومین، بسیار مؤثر باشد. آموزش شهروندان در راستای نحوه مواجهه با رخدادهای طبیعی، صدور هشدارهای به‌موقع و نحوه دسترسی به اماکن امدادی و نجات و غیره، در کاهش اثرات این رخدادها بسیار مؤثر است.
همچنین نصب علائم راهنما به سمت اماکن مهم و حیاتی مانند پناه‌گاه‌ها، آب شرب و یا اماکن در معرض انفجار و آتش‌سوزی، از ضروریات اقدامات قبل از رخداد طبیعی است؛ همچنین تعیین ساختاری که متولی اصلی و مسئول ایجاد و تعیین سیاست‌های اصولی و راهبردی مدیریت شهری برای مواجهه با رخدادهای طبیعی باشد، از ضروریات مدیریت شهری است. این‌ها بخشی از تمهیدات ضروری قبل از وقوع رخداد طبیعی و در ایام عادی سال است که می‌تواند بسیار مفصل‌تر و توسعه داده‌شده‌تر شود؛ در بخش بعدی به تدابیر لازم در حین وقوع رخداد طبیعی خواهیم پرداخت.
شناسه خبر 90252
