موضوع خالکوبی و تتو در کشور ما با چالشهای پیچیدهای مواجه است که در یک تقابل میان جامعه، فرهنگ، بهداشت و قوانین قرار دارد.
از یکسو، شواهد حاکی از آن است که در حال حاضر انجام این فعالیتها بهصورت زیرزمینی رواج یافته و ازسوی دیگر، نبود نظارت کافی و استانداردهای بهداشتی موجب نگرانیهای جدی در حوزه بهداشت عمومی شده است.
همچنانکه بر اساس گزارش اخیر رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت تنها در 6 ماهه نخست امسال، 24.760 بیمار مبتلا به HIV در کشور شناسایی شدهاند که 24.1 درصد از این افراد دلیل ابتلای خود را اعلام نکردهاند و به گفته کارشناسان بهداشت، یکی از دلایل احتمالی، ارتباط این بیماری با فعالیتهای پرخطر مانند تتوهای غیربهداشتی است.
رشد قارچگونه تتوکاران زیرزمینی و غیرمجاز و افزایش گرایش افراد جامعه بهویژه جوانان و نوجوانان، این موضوع رابه تهدیدی جدی برای بهداشت عمومی کشور تبدیل کرده است تا جایی که حالا مدیرکل فرآوردههای بهداشتی و آرایشی سازمان غذا و دارو از تدوین دستورالعمل نظارت بر فرآوردههای نانو و تتو بهمنظور تضمین سلامت مصرفکنندگان و جلوگیری از عوارض جانبی خبر داده است.
اگرچه قدمت تتو و خالکوبی به سالیان گذشته و نمادی از هویت گروه خاصی از جوامع بازمیگردد اما این موضوع امروزه تحت تأثیر فضای مجازی و تبلیغات در کشور ما نیز به یکی از موضوعات پرطرفدار در میان افراد بهویژه جوانان و نوجوانان تبدیل شده است. بر همین اساس چند سالی است که تبلیغات در فضای مجازی به سمت افزایش طرفداران تتو و خالکوبی و رونق این بازار در حرکت است و روز بهروز بر تعداد تتوکاران و مشتریان این صنعت اضافه میشود.
با این حال اما در کشور ما بهدلیل وجود قوانین و محدودیتها فعالیتهایی نظیر تتو و خالکوبی بدن جزو مشاغل غیررسمی و غیرمجاز است و بههمیندلیل غالباً در فضای زیرزمینی انجام میشود.
گسترش این مسئله تا جایی پیش رفته که پا را از یک چالش فرهنگی فراتر گذاشته و آن را به یک تهدید جدی برای بهداشت عمومی کشور تبدیل کرده است، چون در شرایطی که هنوز بسیاری افراد از امکانات بهداشتی استاندارد برخوردار نیستند، انجام تتو در محیطهای غیرمجاز میتواند بهراحتی به انتقال بیماریهایی چون HIV و هپاتیت منجر شود.
*دوگانه تتو و HIV
هرچند که نمیتوان آمار دقیقی از ابتلا به بیماریهای خاص از طریق تتو در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر ارائه داد، اما گزارشها و تحقیقات موجود نشان میدهند که عدم رعایت اصول بهداشتی در این فرآیند میتواند به ابتلا به بیماریهایی مانند HIV و هپاتیت منجر شود. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سالانه بیش از دومیلیون نفر در سراسر جهان بهدلیل انتقال بیماریهای ویروسی از طریق تزریق غیربهداشتی (که میتواند شامل تتو و خالکوبی نیز باشد) به این بیماریها مبتلا میشوند.
همچنین در برخی کشورها که تتو در آنها غیرقانونی یا کنترلنشده است، موارد ابتلا به بیماریهایی مانند هپاتیت C و HIV در بین افرادی که تتو کردهاند، بیشتر گزارش شده است. مثلاً تحقیقی در آلمان نشان داده که 26 درصد از کسانی که تتو کردهاند، در معرض ابتلا به هپاتیت C قرار دارند. متأسفانه در ایران آمار دقیقی از ارتباط بین بیماریها و تتو یا خالکوبی وجود ندارد، اما بااینحال آنچه غیرقابل انکار است رشد تقاضا و مراکز زیرزمینی و رونق کنونی این صنعت در کشور و بهدنبالآن بهمخاطرهافتادن سلامت عمومی جامعه است.
*زهر سوزنهای غیراستریل در بدن
متخصص پوست و مو و کارشناس پزشکیقانونی با بیان اینکه تتو یکی از روشهایی است که با سوراخکردن پوست رنگها را داخل آن جا میدهند، میگوید: در دنیا افرادی هستند که این کار را با شناخت کامل لایههای پوست و نوع مواد مورد استفاده انجام میدهند، اما در برخی جوامع ازجمله کشور ما این کار بهصورت تجربی انجام میشود و بههمیندلیل اطلاعی زیادی از استریل بودن ابزارها ندارند.
دکتر خلیل صداقتپیشه، با بیان اینکه اصولا هرکاری که با سوراخکردن پوست همراه باشد، باید توسط پزشک یا پرستار صورت گیرد، میافزاید: اگرچه برخی میکروبهای شایع ممکن است با الکل تمیز و ضدعفونی شوند اما برخی ویروسها با شستوشو و الکل هم تمیز نمیشوند و نیاز به دستگاههای استریلکننده دارند. متأسفانه برخی از افراد گمان میکنند اگر این نکات بهداشتی رعایت نشود، نهایتاً به یک عفونت منجر میشود که با مصرف چند دارو میتوان آن را برطرف کرد؛ درصورتیکه همیشه اینطور نیست.
وی ادامه میدهد: انتقال ویروس هپاتیت و زگیل بیماریای نیست که صرفا چند روز بعد خودش را نشان دهد، چراکه علائم برخی بیماریها سالها بعد نمایان میشود، به گونهای که دیگر حتی فرد نمیتواند تشخیص دهد بیماریاش از کجا آمده است.
* زهرا حامدی
شناسه خبر 90805