سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: هزینه بالای تولید، عدم حمایت درست و همچنین معرفی نکردن کاشت جایگزین به چغندرکاران همدانی در کنار تصمیم‌سازی بخش خصوصی درباره میزان تولید و قیمت، چیزی جز تلخ‌کامی برای کشاورزان در سال رونق تولید را در پی نداشته‌است.

بخش‌ کشاورزی به دلیل برخورداری از نقش حیاتی در تأمین امنیت غذایی کشور، ایجاد اشتغال، حفظ منابع طبیعی تجدیدشونده، توسعه پایدار و دارا بودن سهم قابل توجهی از صادرات غیرنفتی، یکی از بخش‌های مهم اقتصاد کشور و به‌تبع آن هر منطقه محسوب می‌شود. رونق تولید در بخش کشاورزی می‌تواند علاوه‌بر کاهش وابستگی در زمینه غذا و کالاهای اساسی، نقش قابل توجهی در توسعه اشتغال داشته باشد؛ ازاین‌رو می‌توان توسعه و فعالیت در این بخش را به نوعی پاسداشت سیاست‌گذاری‌های نظام به‌ویژه تحقق شعار سال یعنی رونق تولید قلمداد کرد.

دراین‌بین استان همدان همواره به‌عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی در محصولات مختلف ازجمله محصول راهبردی چغندرقند شناخته می‌شود؛ چنانکه به گفته امیر لاهوتیان، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی همدان در گفت‌وگو با ایرنا در 25 آبان‌ماه 98، متوسط عملکرد چغندرقند در کشور 38 هزار و 800 کیلوگرم اما عملکرد این محصول در استان بیش از 48 تن بوده که این میزان نیز در مقایسه با عملکرد سال‌های قبل رشد قابل توجهی داشته‌است.

وی تصریح کرد: همدان یکی از قطب‌های مهم تولید چغندرقند و نیز اصلاح بذر این محصول در کشور شناخته می‌شود.

لاهوتیان ادامه داد: در سال 98 حدود هفت هزار و 207 هکتار از اراضی کشاورزی استان به کشت این محصول اختصاص داشته‌است؛ خبرنگار سپهرغرب با توجه به ظرفیت تولد این محصول در استان در خصوص وضعیت چغندرکاران در سال رونق تولید گفت‌و‌گویی را با دو تن از چغندرکاران اسدآبادی و تویسرکانی ترتیب داده که در ادامه می‌خوانید:

دهیار روستای قاسم‌آباد لک‌لک شهرستان اسدآباد با اشاره به اینکه حدود 250 هکتار از اراضی این روستا به کشت چغندر قند اختصاص‌یافته، گفت: خوشبختانه نوع برداشت محصول طی سال‌های اخیر به‌صورت مکانیزه بوده‌است.

محمود سمائی‌فلاحی با بیان اینکه متأسفانه اگر اجباری از سر ناچاری برای کشت چغندر نداشتیم به‌هیچ‌عنوان این کشت را ادامه نمی‌دادیم، تصریح کرد: این محصول علاوه بر نداشتن صرفه اقتصادی برای کشاورز به دلیل بالا بودن مصرف آب نیز باعث پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی شده‌است.

وی با تأکید بر اینکه قیمت خرید محصول از چغندرکار با قیمت پنج سال پیش تغییر نداشته‌است، اذعان کرد: علاوه بر این عدم حمایت، حتی سهمیه‌های قند و تفاله را نیز حذف کرده‌اند.

سمائی‌فلاحی با اشاره به اینکه چند روز پیش کارخانه قند به‌عنوان بخش خصوصی برای قرارداد کاشت محصول به روستا مراجعه کرده بود، ادامه داد: همه کشاورزان بر این امر اذعان داشتند که از روی اجبار با این کارخانه قرارداد می‌بندند و قصد آن‌ها تنها بلاتکلیف نماندن زمینشان است.

وی تأکید کرد: اگر کشت جایگزینی به‌صورت تخصصی به‌ ما معرفی می‌شد حتماً اقدام به آن محصول را می‌کردیم.

دهیار روستای قاسم‌آباد لک‌لک شهرستان اسدآباد با بیان اینکه قیمت 300 تومانی برای خرید هر کیلو چغندر به‌هیچ‌وجه با توجه به هزینه تولید قابل قبول نیست، عنوان کرد: این در حالی است در قیمت اقلامی همچون بذر، سم و هزینه کارگر و حمل‌ونقل شاهد افزایش قیمت چندین برابری هستیم.

سمائی‌فلاحی افزود: پیش‌فروش محصول به بخش خصوصی تنها به این امید انجام می‌شود که این شرکت‌ها اغلب با جهاد کشاورزی در ارتباط هستند و می‌توان تصور کرد که بالاخره پول چغندر با ماه‌ها تأخیر پرداخت خواهد شد.

وی یادآوری کرد: امسال مشکل تحویل محصول نداشتیم اما افت قیمتی که به هنگام تحویل به محصول توسط بخش خصوصی وارد می‌شد با در نظر گرفتن هزینه‌های جانبی تولید، چیزی جز ضرر مضاعف را برای کشاورز به همراه نداشت.

دهیار روستای قاسم‌آباد لک‌لک شهرستان اسدآباد با اشاره به اینکه وضعیت به گونه‌ای است که اغلب کشاورزان از تولید دل‌سرد شده و بیشتر به دنبال اجاره دادن زمین‌ها به افراد غیربومی از استان‌هایی همچون اصفهان و شیراز هستند، خاطرنشان کرد: سال گذشته زراعی در روستای نجف‌آباد و قاسم‌آباد چندین اکیپ توسط کشاورزان غیربومی استان در اراضی این روستاها در حال کشت سیب‌زمینی و پیاز بودند و این امر چیزی جز بیکاری مضاعف را برای جوانان روستا در پی نخواهد داشت، چراکه کشاورز اصفهانی علاوه بر ادوات و ماشین‌آلات کشاورزی حتی نیروی کارگر را نیز از شهر خود تأمین می‌کند.

وی با بیان اینکه حمایت از کشاورز چغندرکار همدانی از سوی جهاد کشاورزی تنها در حد نظاره‌ کردن است، گفت: ای‌کاش برای کشاورز با ارائه کشت جایگزین مفری ایجاد می‌شد تا این بخش خصوصی نباشد که برای کشاورز در خصوص میزان کشت و قیمت محصول تصمیم می‌گیرد.

کشاورز نمونه چغندرکار تویسرکانی نیز با بیان اینکه از بخش کشاورزی هیچ‌گونه حمایتی نمی‌شود، اذعان کرد: بنده در سال 89-90 رکورد بهره‌وری تولید در واحد سطح را در جهان با تولید 165 تن چغندر در هر هکتار جابه‌جا کردم و حتی این رقم را در سال 96 به 200 تن رساندم اما تاکنون کسی از من به‌عنوان تولیدکننده نپرسیده که چگونه به این موفقیت رسیده‌ام؟

مرتضی قلخانی با تأکید بر اینکه کشاورزی را می‌بایست مدیریت شده دنبال کرد، ادامه داد: مقوله خاک‌ورزی و مدیریت زمان ازجمله این راهکارها بوده که تاکنون کسی دراین‌باره از ما کشاورزان نظرخواهی نکرده‌است.

وی با بیان اینکه کشاورزانی در همسایگی زمین بنده با آب و خاک به مراتب بهتر تولیدشان در هر هکتار نهایتاً به 70 تن می‌رسد، خاطرنشان کرد: درواقع می‌توان گفت که در موضوع ترویج و حمایت از کشاوزر حتی در بخش آموزش نیز با مشکل مواجه هستیم.

این کشاورز نمونه کشوری در روستای چاشتخوره تویسرکان اضافه کرد: هزینه تولید بالا اعم از هزینه‌های بذر، سم و کارگر و حمل‌ونقل در کنار مسائلی همچون قیمت پایین خرید و مشکل تحویل، انگیزه‌ای برای کشاورز چغندرکار باقی نگذاشته‌است.

وی با بیان اینکه همواره تأکید بر تغییر رویکرد در کشاورزی و سوق دادن کشاورزان به کاشت محصولات کم‌آب‌بر بوده و این در حالی است که بالا بردن بهره‌وری و مدیریت کشاورزی در کشت محصولی همچون چغندر می‌تواند تا حدودی راهگشا باشد اما دریغ از کوچکترین حمایت.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد، نقش و جایگاه محصول چغندرقند به‌منظور تولید شکر مورد نیاز کشور همانند دیگر محصولات راهبردی غیرقابل انکار بوده و ارتقای خوداتکایی در تولید چغندرقند با هدف افزایش تولید و پایداری آن با تکیه بر کشاورزی پایدار و محیط ‌زیست موجب تأمین بخشی از امنیت غذایی کشور و کاهش واردات شکر می‌شود؛ بنابراین نخستین سیاست و رویکرد دولت در این بخش می‌بایست این باشد که در برنامه‌‌ریزی برای تولید این محصول، کاهش هزینه‌های تولید و اقتصادی سازی آن را در دستور کار قرار دهند؛ اما شواهد امر در بخش کشاورزی استان همدان به‌ویژه برای چغندرکاران گویا به گونه دیگری رقم خورده، زیرا نه‌تنها راهکاری برای کاهش هزینه تولید برای آن‌ها قابل تصور نیست بلکه عدم حمایت در ورای تصمیم‌سازی بخش خصوصی در عرصه قیمت‌گذاری و میزان تولید برای این بخش از تولیدات کشاورزی، دیگر انگیزه‌ای برای این قشر تولیدکننده باقی نگذاشته‌است.