سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: با توجه به لزوم حمایت از طرح اقتصاد مقاومتی در حوزه کشاورزی، عنایت به کشت و توسعه گیاهان دارویی به‌ویژه گل محمدی، یکی از ملزومات رسیدن به هدف غایی در جهش تولید است که متأسفانه به نظر می‌رسد در این باب برنامه مدونی وجود ندارد.

همدان از قدیم در حوزه‌های مختلف کشاورزی قابلیت و ظرفیت خوبی داشته و اکنون نیز در کشور جایگاه و رتبه خوبی برای خود کسب کرده؛ اما در برخی حوزه‌ها آن‌طور که باید، از ظرفیت‌های موجود استفاده و بهره‌برداری مناسب نشده است. دراین‌بین کشت گل محمدی یکی از این قابلیت‌هاست که به گفته کارشناسان کشاورزی می‌تواند برای رونق اشتغال‌زایی و به‌ویژه صادرات محصولات متنوع در استان، مورد توجه بیشتری قرار گیرد. این گیاه دارویی به‌دلیل قابلیت رشد با آبیاری کم و سازگاری با شرایط آب‌وهوایی بسیاری از مناطق همدان، می‌تواند به‌عنوان یک محصول مورد استفاده قرار گیرد، اما پرورش آن از قدیم تاکنون به‌صورت محدود انجام شده است. درحالی‌ که به‌دلیل بی‌نیازی آن از آب زیاد برای پرورش، می‌تواند در اغلب نقاط استان به‌وسیله بهره‌مندی از ظرفیت زیرساخت‌های موجود، در بخش آبیاری‌های نوین انجام شود.

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا با مهرداد میرزائی، مدیرعامل شرکت کشت و صنعت گیاهنوش فاخر هگمتان، یکی از کشاورزان روستای خردمند ملایری و فعال در عرصه کشت و صنعت گل محمدی و نیز محمدشهرام پرورش، معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان همدان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

مدیرعامل شرکت کشت و صنعت گیاهنوش فاخر هگمتان با بیان اینکه بنده هم در عرصه کشت و هم در حوزه صنعت این گیاه فعالیت دارم، گفت: این شرکت فعالیت خود در حوزه کشت گل محمدی را از سال 93 با کشت چهار هکتار آغاز کرد.

مهرداد میرزائی با بیان اینکه درحال حاضر سطح زیر کشت ما در گیاه گل محمدی به 15 هکتار رسیده است، اذعان کرد: البته فعالیت ما تنها مختص گل محمدی نیست، بلکه در حوزه کشت دیگر گیاهان دارویی نیز به‌صورت میانگین 20 هکتار سطح زیر کشت داریم.

وی با تأکید بر اینکه در حوزه کشت گیاه زعفران نیز چیزی حدود دو هکتار سطح زیر کشت داریم، اظهار کرد: ورود ما در عرصه کشت گیاهان دارویی از آنجا نشأت گرفت که به دنبال جایگزینی برای محصولات پُرآب‌بر و درعین‌حال محصولی با بهره‌وری بالا بودیم.

میرزایی با بیان اینکه علاوه‌بر مزیت‌های فوق برای کشت گیاهان دارویی خوشبختانه ورود به این عرصه اشتغال‌زایی مطلوبی را نیز در پی داشت و درواقع از مهاجرت جوانان مناطق روستایی جلوگیری کرده است، افزود: به‌گونه‌ای که درحال حاضر توانسته‌ایم برای 300 نفر از اهالی روستا و روستاهای اطراف شغل ایجاد کنیم؛ خوشبختانه طبق برنامه‌ریزی که داشتیم، تاکنون به اهداف تعیین‌شده در عرصه کشت دست یافته‌ایم.

وی با انتقاد از عدم همکاری برای پا گرفتن صنایع تبدیلی و فرآوری در عرصه گیاهان دارویی توسط متولیان امر، گفت: از سال 95 با رسیدن به میزان مطلوبی از محصول گل محمدی و درعین‌حال وجود ظرفیت کشت محصول در روستاهای اطراف خردمند، بر آن شدیم تا از به عرصه ایجاد صنایع فرآوری محصول ورود کنیم.

مدیرعامل شرکت کشت و صنعت گیاه‌نوش فاخر هگمتان با تأکید بر اینکه حتی ما به عرصه تولید نهال گل محمدی نیز ورود کرده و سالانه با تولید بیش از 20 هزار نهال این گیاه نیاز کشاورزان و باغ‌داران شهرستان ملایر را تأمین می‌کنیم، اذعان کرد: درواقع هدف ما از استقرار این صنعت در شهرستان جلوگیری از خام‌فروشی محصول بود، زیرا هرساله به‌دلیل نبود صنایع تبدیلی، مجبور بودیم گیاهان تولیدشده را با طی مسافتی طولانی، به کارخانه‌های مستقر در استان کرمانشاه ارسال کنیم.

وی ادامه داد: حال آنکه این صنایع به هنگام دریافت محصول به‌دلیل ایجاد پژمردگی در گیاه ارسال‌شده، اُفت قابل توجهی را لحاظ می‌کرد که این امر نتیجه‌ای جز متضرر شدن کشاورز ملایری و یا همدانی را در پی نداشت.

میرزایی با بیان اینکه از طرفی هم ارسال محصول با وسایل نقلیه یخچال‌دار هزینه بالایی را از کشاورز طلب می‌کرد، خاطرنشان کرد: از طرفی یقیناً استقرار صنایع تبدیلی و فرآوری ارزآوری قابل توجهی را برای استان و شهرستان در پی داشت.

وی با بیان اینکه برای استقرار صنعت مذکور در بدو امر چیزی حدود سه میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کردم، عنوان کرد: پس از گرفتن مجوز‌های لازم درحال حاضر شرکت فرآورده‌های نفتی و درعین‌حال اداره گاز به بهانه لزوم تأمین سوخت از طریق گازکشی، با قطع سهمیه مانع از فعالیت ما در این عرصه شده‌اند.

مدیرعامل شرکت کشت و صنعت گیاهنوش فاخر هگمتان با تأکید بر اینکه مجوز اولیه گرفته‌شده برای این صنعت بر مبنای سوخت گازوئیلی بوده است، خاطرنشان کرد: متأسفانه این مانع‌تراشی‌ها راه موفقیت ما در عرصه فرآوری گیاهان دارویی را سد می‌کند.

وی با بیان اینکه درصورت حل مشکلات (تأمین سوخت گازوئیلی) امکان فرآوری بیش از 300 تُن گیاه دارویی در این کارخانه وجود دارد، گفت: درحال حاضر تنها در بحث کشت گل محمدی سالانه بیش از 50 تُن محصول تولید می‌کنیم که این رقم در سال آتی با گل‌دهی این گیاه در اراضی جدید که زیر کشت رفته، به 150 تُن خواهد رسید.

میرزایی با بیان اینکه درحال حاضر این صنعت را تجهیز کرده‌ایم و آماده خدمت‌رسانی به کشاورزان است، افزود: متأسفانه به‌دلیل عدم تأمین سوخت، امکان خرید گل از باغ‌داران و کشاورزان فراهم نیست.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان همدان نیز در ادامه با تأکید بر اینکه همدان در سطح کشور درخصوص تولید گیاهان دارویی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، اظهار کرد: بخشی از گیاهان دارویی در همدان زراعی شده و کشت می‌شود.

محمدشهرام پرورش با اشاره به اینکه درحال حاضر 250 هکتار از اراضی کشاورزی استان زیر کشت گل محمدی است، اذعان کرد: 149 هکتار از این اراضی در شهرستان ملایر قرار دارد.

وی با تأکید بر اینکه در سال 99 نیز طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قرار است 40 هکتار دیگر زیر کشت این محصول در استان برود، خاطرنشان کرد: معمولاً تحقق این مهم بیشتر از پیش‌بینی‌ها خواهد بود.

پرورش در پاسخ به این سؤال که آیا ظرفیت‌های شهرستانی به فراخور اراضی کشاورزی مطلوب برای کشت این نوع گیاه شناسایی شده است؟ گفت: سهمیه خاصی در این عرصه وجود ندارد و هریک از شهرستان‌ها می‌توانند به‌صورت جدی خواهان فعالیت در بخش کشت گیاه گل محمدی باشند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان همدان درخصوص رفع موانع پیش روی کشاورزان گل محمدی‌ نیز گفت: مسئله این است که سطح زیر کشت محصول گل محمدی در استان همدان همچون کاشان و اطراف آن زیاد نیست، پس می‌بایست در بدو امر برای افزایش سطح زیر کشت و رسیدن به حد مطلوبی در این بخش، تلاش کنیم که در پی آن یقیناً زنجیره مورد نیاز در عرصه تولید و فرآوری نیز ایجاد شود.

پرورش با بیان اینکه از کشاورزان که در این فضا ورود کرده و خواهان توسعه کشت گیاه گل محمدی باشند حمایت می‌کنیم، خاطرنشان کرد: ارائه مشاوره برای تهیه نهال مناسب و همراهی در مباحثی همچون تأمین سرمایه در گردش ازجمله این حمایت‌ها است.

وی در پاسخ به مشکل مطرح‌شده درخصوص مشکل شرکت کشت و صنعت گیاه‌نوش فاخر هگمتان نیز گفت: مسئله تأمین سوخت این شرکت در دست پیگیری است.

پرورش در پاسخ به این سؤال که رویکرد حمایتی از توسعه کشت این گیاه به‌صورت ویژه از آنجایی که به‌عنوان یکی از طرح‌های اقتصاد مقاومتی مطرح است، چیست؟ اظهار کرد: این طرح جزء طرح‌های اقتصاد مقاومتی نیست.

مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد متأسفانه معاونت بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان همدان با وجود اینکه تقویت کشت گیاهان (زعفران، گل محمدی و غیره) در بند 20 طرح‌های اقتصاد مقاومتی منتشرشده از سوی سازمان برنامه‌وبودجه استان در حوزه کشاورزی قید شده، گویی برنامه خاص و مدونی در عرصه توسعه کشت این گیاه و حمایت از فعالان این عرصه ندارد و کلیه برنامه‌ریزی‌ها در این بخش را منوط به توسعه سطح زیر کشت کرده؛ این درحالی است که توسعه در قالب حمایت از فعالیت‌های فعلی کشاورزان فعال در این بخش محقق می‌شود و یقیناً درصورت وجود موانع، این فعالیت محدود فعلی نیز زیر سؤال خواهد رفت و نتیجه‌ای جز بی‌انگیزگی برای ادامه کار کشاورزان و صنعتگران این بخش را در پی نخواهد داشت. بنابراین اینکه هنوز سطح زیر کشت ما در محصول مذکور به اندازه شهرهایی همچون کاشان نیست، دلیل قانع‌کننده‌ای برای نداشتن برنامه نیست، این درحالی بوده که توجه به این مقوله یقیناً مصداق بارزی از تلاش برای تحقق شعار سال در عرصه جهش تولید است.