استان مرکزی علاوه‌بر اینکه دومین قطب صنایع مادرتخصصی بوده، چهارمین قطب صنعت کشور و در زمره 10 استان نخست کشور در بخش کشاورزی است که 90 هزار بهره‌بردار معادل 20 درصد شاغلان این خطه در عرصه کشاورزی فعالیت می‌کنند.

670 هزار هکتار اراضی باغی و کشاورزی در استان مرکزی وجود دارد که یک و 2 دهم درصد تولیدات مازاد حاصل از آن‌ها به سایر مناطق ارسال می‌شود و در این میان، یک‌هزار و 115 هکتار از این اراضی استان زیر کشت گلخانه‌ای شامل 495 هکتار فضای گلخانه‌ای و 620 هکتار در فضای باز است.

کشت گل و گیاه‌های زینتی و سبزی و صیفی در اراضی گلخانه‌ای این استان برای پنج هزار و 600 نفر اشتغال ایجاد کرده‌ است.

150 میلیون بوته گیاهان فصلی و نشایی، 270 میلیون شاخه گل شاخه‌بریده، 52 میلیون گلدان گل گلدانی و 88 میلیون اصله درخت و درختچه زینتی سالانه در استان مرکزی تولید می‌شود و استان مرکزی در زمینه تولید گل‌های فصلی و نشایی مقام نخست، گل شاخه‌بریده مقام دوم، گل گلدانی و درخت و درختچه‌های زینتی مقام سوم را دارد که نشان از جایگاه قدرتمند کشاورزی این خطه به‌ویژه کشت و کار گلخانه‌ای است.

با وجود همه این ظرفیت‌ها، تولیدکنندگان محصولات گلخانه‌ای استان مرکزی با چالش‌های مختلفی همچون قیمت بالای تجهیزات، سازه‌های گلخانه‌ها، نهاده‌ها و مواد اولیه تولید دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

زمین اجاره‌ای واحدهای گلخانه‌ای از مشکلات جدی گلخانه‌داران استان مرکزی است که امنیت شغلی فعالان این بخش را تهدید می‌کند، چراکه این طیف با خرید تجهیزات و صرف هزینه‌های بالا همواره نگرانی اتمام قرارداد و انتقال تجهیزات را در سر دارند و این مهم در تمرکز بر تولید، اثر منفی دارد.

   زمین‌های اجاره‌ای و نبود امنیت شغلی گلخانه‌‌داران

مدیرعامل مجموعه تعاونی الهام‌باران کویر که در حوزه گلخانه‌داری استان مرکزی فعالیت دارد، معتقد است: زمین اجاره‌ای گلخانه‌داران ازجمله مهم‌ترین مشکلات فعالان این حوزه محسوب می‌شود و فعالان این بخش با وجود خرید تجهیزات گران و صرف هزینه‌های بسیار، پس از اتمام قرارداد باید نسبت به جمع‌آوری و تحویل زمین اقدام کنند.

«آناهیتا حق‌بین» افزود: با وجود اینکه دو سال اخیر در حوزه تولید محصولات گلخانه‌ای کارآفرین نمونه استان مرکزی شده‌ام، اما چالش زمین اجاره‌ای به‌شدت آزاردهنده است و اقداماتی که در جهاد کشاورزی برای تقاضای زمین انجام داده‌ام، هنوز نتیجه‌ای نداشته است.

وی ادامه داد: نیاز است برای افزایش تولید و توسعه گلخانه‌های استان برخی از زمین‌های ملی را در اختیار فعالان این بخش قرار دهند و تعطیلی واحدهای گلخانه‌ای به‌دلیل نبود زمین و استقرار این واحدها در زمین‌های اجاره‌ای علاوه‌بر کاهش تولید محصولات گلخانه‌ای، بیکاری و کاهش اشتغال در استان را به همراه دارد.

این گلخانه‌دار اراکی ادامه داد: افزایش قیمت محصولات اولیه تولید و نهاده‌ها در کنار مخاطرات شیوع کرونا، تولیدکننده گلخانه‌ای را در بین مشکلات احاطه می‌کند و اگر در چنین شرایطی حمایت برای تأمین زمین نباشد و هرسال تولیدکننده استرس جابه‌جایی را در سر بپروراند، از پا درمی‌آید و توان جبران ضرر و زیان‌های مذکور و غلبه بر مشکلات سنگین کنونی را ندارد.

   ایجاد 21 هکتار عرصه گلخانه‌ای در استان مرکزی

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز گفت: هدف‌گذاری امسال جهاد کشاورزی استان برای ایجاد 25 هکتار فضای گلخانه‌ای بود که تاکنون 21 هکتار این فضاهای تولید کشاورزی محقق شده‌ است.

«علی‌اصغر زارعی» افزود: این فضاهای گلخانه‌ای بیشتر در شهرستان محلات، ساوه و اراک است.

وی یادآور شد: 270 میلیون گل شاخه‌بریده و 52 هزار تُن محصولات سبزی و صیفی سالانه در گلخانه‌های استان مرکزی تولید می‌شود که ظرفیتی قابل ملاحظه است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی پرداخت تسهیلات به گلخانه‌داران را ازجمله برنامه‌های حمایتی سازمان جهاد کشاورزی برای افزایش سطح زیر کشت گلخانه در استان مرکزی عنوان کرد و گفت: 80 درصد منابع مورد نیاز برای ایجاد طرح‌های این حوزه در استان به‌صورت تسهیلات در اختیار متقاضایان قرار گرفته و بقیه توسط فعالان این بخش تأمین می‌شود.

زارعی خاطرنشان کرد: قیمت بالای تجهیزات و قطعات سازه‌های گلخانه، نهاده‌ها و مواد اولیه تولید، سود بالای تسهیلات و نبود تشکل منسجم ازجمله مهم‌ترین مشکلات گلخانه‌داران استان مرکزی است.

وی با یادآوری زمین اجاره‌ای برخی واحدهای گلخانه‌ای استان مرکزی، گفت: گلخانه‌هایی که قبل از سال 89 و تصویب قانون بهره‌وری در شهرک‌های گلخانه‌ای استان ایجاد شد، سند آن‌ها به‌نام متقاضیان صادر شده و واحدهایی که بعد از این قانون در استان استقرار می‌یابند، امکان صدور سند برایشان نیست و این مهم برای تولیدکنندگان دغدغه‌ای جدی شده است که درصورت اصلاح این قانون می‌تواند آرامش و پشتوانه مطلوبی برای بهره‌برداران به‌حساب آید.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: توسعه و بازسازی 70 هکتار عرصه گلخانه‌ای امسال با هدف بهبود الگوی کشت و تولید محصولات کیفی در این استان آغاز و 40 هکتار فضای گلخانه‌ای به اراضی گلخانه‌ای استان مرکزی افزوده شد و اصلاح و بازسازی 30 هکتار از عرصه‌های کشت گلخانه‌ای نیز در دستور کار است.

زارعی ادامه داد: سال گذشته نیز 30 هکتار اراضی گلخانه‌ای در این استان ایجاد و 38 هکتار از اراضی گلخانه‌ای این خطه هم در این مدت اصلاح و بازسازی شد.

وی خاطرنشان کرد: ایجاد 20 هکتار فضای گلخانه‌ای و بازسازی 18 هکتار از این فضاها سال گذشته برای سازمان جهاد کشاورزی استان تعهد شده‌ بود که عملکرد این حوزه در استان بیشتر از تعهدات محقق شد.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی یادآور شد: 150 میلیارد ریال منابع مالی سال گذشته به‌صورت تسهیلات برای ایجاد، اصلاح و بازسازی گلخانه‌های استان مرکزی پرداخت شد و اکنون نیز محدودیتی برای پرداخت تسهیلات جهت ایجاد گلخانه در استان وجود ندارد.

زارعی ادامه داد: یک‌هزار و 115 هکتار اراضی گلخانه‌ای در استان مرکزی وجود دارد که 495 هکتار این اراضی در فضای گلخانه‌ای و 620 هکتار در فضای باز ایجاد شده‌ و کشت گل و گیاه‌های زینتی و سبزی و صیفی در اراضی گلخانه‌ای این استان نیز برای پنج هزار و 600 نفر اشتغال ایجاد کرده‌ است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی بیان کرد: این استان تنها صادرکننده بید قرمز در کشور است و 17 میلیون دلار انواع گل و گیاهان زینتی سال گذشته از این خطه به خارج از کشور صادر شد و یکی از فعالان حوزه تولید گل و گیاهان زینتی استان رتبه نخست تولید این محصولات را از آنِ خود کرد.

زارعی معتقد است: بالا بودن هزینه تولید به‌دلیل کوچک بودن واحدهای تولیدی استان مرکزی، نوسانات ارزی و وجود مشکلات بانکی ازجمله مهم‌ترین مشکلات فعالان بخش گلخانه‌ای استان مرکزی است و وجود مشکلات بانکی موجب شده صادرکنندگان این محصولات نتوانند برای فروش محصولات خود نسبت به باز کردن اعتبارنامه (ال‌سی) اقدام کنند.

وی ادامه داد: تکمیل و تجهیز پایانه صادراتی گل و گیاه محلات، ایجاد نمایشگاه محلات برای معرفی محصولات گلخانه‌های گل و گیاهان زینتی تولیدی استان مرکزی، جذب سرمایه‌گذار خارجی برای ورود فناوری‌های جدید به کشور و ایجاد گلخانه‌های روزآمد ازجمله راهکارهای افزایش صادرات این محصولات به خارج از کشور است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی با یادآوری وجود هشت هزار و 500 هکتار اراضی گلخانه‌ای در کشور، گفت: پنج هزار هکتار این اراضی در فضای باز و سه هزار و 500 هکتار در فضای بسته ایجاد شده‌ است.

وی ادامه داد: ایران در زمینه تولید گل و گیاهان زینتی رتبه پانزدهم را در سطح جهان و پنجم را در آسیا به خود اختصاص داده و برخی گل‌ها ازجمله گونه پامچال و برخی ارقام پیازی تنها در این کشور تولید می‌شود.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی خاطرنشان کرد: سرانه مصرف گل و گیاه در کشورهای اروپایی 200 شاخه و این رقم در کشور 15 شاخه در سال است.

زارعی ارزش صادرات گل و گیاهان زینتی از کشور در سال گذشته را 25 میلیون دلار عنوان کرد و گفت: توان صادرات این محصولات در کشور 800 میلیون دلار در سال است.

وی ادامه داد: ایران رتبه 107 صادرات گل و گیاهان زینتی را در جهان به خود اختصاص داده و روسیه، عراق، کشورهای اوراسیا، ارمنستان و تاجیکستان ازجمله عمده کشورهای مقصد صادرات این محصولات از کشور است.

   تقویت صنایع تبدیلی نیاز پایه مجتمع گلخانه‌ای امان‌آباد اراک

استاندار مرکزی معتقد است: ایجاد واحد صنایع تبدیلی برای افزایش صادرات و درآمدزایی در این استان در مجتمع گلخانه‌ای امان‌آباد اراک ضروری است.

سیدعلی آقازاده افزود: نبود واحد بسته‌بندی و صنایع تبدیلی ازجمله مهم‌ترین مشکلات مجتمع گلخانه‌ای امان‌آباد این شهرستان به‌شمار می‌رود.

وی ادامه داد: ایجاد واحد بسته‌بندی و صنایع تبدیلی در مجتمع گلخانه‌ای امان‌آباد اراک علاوه‌بر ایجاد اشتغال در این مجتمع، افزایش صادرات، ارزآوری و درآمدزایی برای استان و کشور را به همراه دارد.

استاندار مرکزی خاطرنشان کرد: می‌طلبد که با جذب سرمایه‌گذار و ایجاد واحد بسته‌بندی، پایانه صادراتی محصولات کشاورزی از مجتمع گلخانه‌ای امان‌آباد اراک به سایر نقاط کشور و بازارهای خارجی فراهم شود.

آقازاده با یادآوری رفع مشکل آب مجتمع گلخانه‌ای امان‌آباد اراک، افزود: رفع مشکل کم‌آبی این مجتمع در کنار حمایت دولت، رونق تولید را در این منطقه به همراه داشته است.

استاندار مرکزی تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش گلخانه‌داران امان‌آباد را به‌عنوان یکی از نیازهای جدی عنوان کرد.

استان مرکزی به‌عنوان دومین قطب صنایع مادرتخصصی، چهارمین قطب صنعت کشور محسوب می‌شود و در زمینه تنوع تولیدات صنعتی رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داده است.

این استان با وجود صنعتی بودن در زمره 10 استان نخست کشور در بخش کشاورزی است که 90 هزار بهره‌بردار شامل 20 درصد شاغلان استان در این حوزه فعال هستند.

670 هزار هکتار اراضی باغی و کشاورزی در استان مرکزی وجود دارد که یک و 2 دهم درصد تولیدات کشاورزی مازاد بر نیاز استان به سایر مناطق ارسال می‌شود.

این استان رتبه چهارم تولید بچه‌ماهی قزل‌آلا، رتبه نخست در تنوع تولید گل و گیاهان زینتی، رتبه دوم تولید گل‌های شاخه‌بریده، رتبه سوم در تولید گل و گیاهان زینتی، رتبه دوم سطح زیر کشت و تولید انار کشور، رتبه ششم تولید پسته، مقام هشتم تولید گل محمدی، مقام نهم در تولید انگور، رتبه سوم در تولید لوبیا و رتبه پنجم در تولید جو را به خود اختصاص داده است.

استقرار ایستگاه انار ساوه، پژوهشکده گل و گیاهان زینتی محلات، ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین، وجود شعبه ششم تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی، وجود ایستگاه تحقیقات ماهیان زینتی و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیز از ظرفیت‌های علمی و تحقیقاتی استان مرکزی است.