طرح جامع شهر همدان از سال 96 در گیرودار مداخلات سیاسی است؛ تا آنجا که دوبار اساتید شهرسازی همدان در واکنش به خارج شدن فرایند طرح از رویه‌های فنی و تخصصی، در نامه‌هایی به وزیر راه و شهرسازی وقت، خواستار اصلاح فرایند و جلوگیری از مداخلات سیاسی شده‌اند.
درنهایت دی‌ماه 1402 طرح در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب رسید. با این وجود با فشار نمایندگان، پس از حدود یک‌سال، هنوز ابلاغ نشده است؛ موضوعی که بدعتی خطرناک در تهیه طرح‌های توسعه شهری محسوب می‌شود.
این مسئله موجب اعتراض بیش از 100 استاد برجسته شهرسازی کشور به وزیر راه و شهرسازی شده و ایشان خواهان ترجیح اصول شهرسازی بر فشارهای سیاسی شده‌اند.
متن بیانیه ملی اساتید کشور به شرح ذیل است:
بسمه تعالی
وزیر محترم راه و شهرسازی
سرکار خانم دکتر صادق مالواجرد
سلام علیکم
احتراماً همان‌طور که مستحضرید، برنامه‌ریزی شهری به‌عنوان یک سیاست، وظیفه خطیری در تأمین منفعت جامعه دارد. اگرچه منتفع کردن تمام آحاد جامعه از یک برنامه شهری غیر ممکن است، اما آرمان برنامه‌ریزی، منتفع کردن بخش زیادی از یک جامعه است. نقدهای موجود در مطالعات و پژوهش‌های کشور حاکی از آن بوده که سیاست برنامه‌ریزی با گرایش‌های خاصی از جریان‌های سیاسی درگیر و دچار نوعی سلیقه‌محوری در جهت تأمین منافع گروه‌های خاص اقتصادی و سیاسی شده است. هرچند اعمال نفوذهای غیر کارشناسی همواره گریبان‌گیر مسائل فنی و تخصصی حوزه معماری و شهرسازی کشور بوده، اما اخیراً ابعاد تازه و بزرگ‌تری به خود گرفته است که با نهادینه کردن بدعتی بحران‌زا، جریان توسعه شهرهای کشور را بیش‌ازپیش در شرایطی ضد توسعه قرار خواهد داد. نفوذ به برنامه جامع شهر و تغییرات شبانه در آن بدون کمترین توجیهات علمی و شهرسازی، می‌تواند تا مدت‌ها منافع عام را در جهت تأمین منافع گروه‌های خاص سیاسی و اقتصادی در شهر، قربانی کند.
برای نمونه می‌توان به برنامه جامع شهر همدان و جریان غیر کارشناسی که در روند تصویب آن ایجاد شد، نظر کرد؛ برنامه‌ای که در عین ناباوری به اندازه افق زمانی آن در دستیابی به اهدافش، زمان صرف تصویبش شد! شاید روایت پیچیده برنامه جامع شهر همدان به استحضار سرکار عالی رسیده باشد. برنامه‌ای که در سال 1396 شروع به تدوین شد و طی این سال‌ها با دخالت‌های غیر کارشناسی، با تغییرات پُرخطری ازنظر کارشناسی مواجه شده است. بااین‌حال، برخلاف اصلاح طرح جامع در کمیته فنی همدان، متأسفانه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان با کنار گذاشتن کار کارشناسی صورت‌گرفته در جهت اصلاح این طرح، به‌یک‌باره الحاق سه هزار هکتار از اراضی پیرامونی به محدوده قانونی شهر را بدون کمترین تحلیل و ارزیابی علمی، بدون توافق با مالکین و بدون لحاظ نوعیت اراضی، به شهر تحمیل کرد. اگرچه این تصمیم شورای برنامه‌ریزی استان در کمیته فنی شورای عالی و همچنین شورای عالی شهرسازی و معماری کنار گذاشته شد، اما اکنون پس از گذشت حدود یک‌سال از اعلام این مصوبه، همچنان مسکوت مانده و جهت اجرا ابلاغ نشده است.
مستحضر هستید که این‌گونه تأمین زمین برای تولید مسکن بدون طی کردن روند تخصصی و حتی بدون توافق با مالکین، ضمن فشار برخی سیاسیون، نه‌تنها شائبه موقعیت‌های تعارض منافع و بورس‌بازی زمین را در افکار عمومی و تخصصی برجسته می‌کند، بلکه عملاً باعث توسعه سکونت‌گاه‌های غیر رسمی خواهد شد و درنهایت هم به تولید زمین مؤثر منجر نخواهد شد. ظرفیت‌های زیست‌پذیری شهر، ظرفیت‌های اقتصادی و جمعیتی و حتی ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی شهر ازجمله ابعادی است که باید در هرگونه تغییرات عمده شهری مورد بررسی دقیق قرار گیرد. ازنظر بدنه علمی، تغییرات عمده بدون بررسی ابعاد گوناگون آن، جریانی ضد توسعه است. ایجاد چنین فرآیند سیاست‌زده و نه علمی، هشدار جدی بدنه کارشناسی کشور به وزیر محترم راه و شهرسازی در جهت ممانعت از گسترش چنین جریانی در برنامه توسعه دیگر شهرهای کشور است.
با توجه به شرایطی که شهر همدان در روند تصویب برنامه جامع طی کرده است، باید به این نکته صحه گذاشت که این یک اتفاق ناحیه‌ای و صرفاً مربوط به شهر همدان نیست، بلکه این جریانی است که همین حالا ممکن بوده در شهرهای دیگر کشور نیز درحال رقم خوردن باشد. دخالت‌های سیاسی و بدون پشتوانه علمی در برنامه جامع شهر پیرو حاکمیت عقلانیتِ قدرت بر قدرتِ عقلانیت است که سعی دارد منافع گروهی خاص را بر منافع عموم مسلط کند. از این جهت این متن نه یک مطالبه صرفاً علمی و اجرایی در سطح شهری، بلکه یک مطالبه عمومی و در سطح ملی است تا چنین جریان سیاست‌زده‌ای تبدیل به بدعتی پاک‌نشدنی نشود.
انتخاب شایسته شما به‌عنوان وزیر راه و شهرسازی امید به برگرداندن رویه‌های فنی را در دل جامعه تخصصی شهرسازی ایجاد کرد؛ بنابراین با توجه به سابقه درخشان شما در ترجیح کار کارشناسی، درخواست داریم تا با توجه به مطالبه بدنه علمی و تخصصی کشور با رد هرگونه مطالبات غیر فنی قدرت‌های سیاسی، به این بدعت نامبارک و سیاست‌زده که دامن شهرهای دیگر کشور را هم گرفته است، پایان دهید.