شناسه خبر:62323
1401/8/18 00:11:53

سپهرغرب، گروه شهر - طاهره ترابی‌مهوش: با توجه به حجم بالا و وجود خودرو در سطح معابر شهری همدان درعین‌حال نقص در ناوگان حمل‌ونقل عمومی امروز ترافیک این شهر تشنه پارکینگ است.

گره کور ترافیک، پدیده اجتماعی ناخوشایندی است که کلان‌شهرهای ایران ازجمله همدان در دهه‌های اخیر با آن دست‌به‌گریبان بوده‌اند و ردپای آن در زندگی شهری با کمبود پارکینگ‌های عمومی پررنگ‌تر می‌شود.

به دیگر سخن، افزایش تولید خودرو در سال‌های اخیر، خیابان‌ها و معابر شهری را در نبود حمل‌ونقل عمومی مؤثر و کارآمد، با معضل ترافیک و کمبود پارکینگ مواجه کرده؛ کلان‌شهر همدان نیز از این امر مستثنا نبوده و این معضل گریبانگیر شهروندان این شهر شده است.

در این میان پارک خودروها به‌ویژه به‌صورت دوبل در حاشیه خیابان‌ها و کوچه و پس‌کوچه‌ها عامل مهمی در ایجاد ترافیک کلافه‌کننده در کلان‌شهرها است که در صورت وجود پارکینگ‌های عمومی در خیابان‌های پرتردد و فرهنگ‌سازی در بین مردم برای پارک خودروها در پارکینگ‌ها این معضل تا حدودی برطرف می‌شود زیرا کمبود پارکینگ در مراکز پرتردد همدان موجب شده علاوه بر حاشیه خیابان‌ها، داخل کوچه‌ها نیز به محلی برای پارک خودروها بدل شود.

این مسئله موجب بروز مشکل برای ساکنان و ایجاد نارضایتی در آنان شده به‌نحوی‌که این روز‌ها هدررفت زمان برای پیدا کردن جای پارک، درگیری رانندگان با یکدیگر و ساکنان محله‌های هسته مرکزی شهری همچون محله حاجی، کوچه‌پس‌کوچه‌های منتهی به خیابان باباطاهر، شریعتی، پاستور، میرزاده عشقی و غیره به موضوعی تکراری بدل شده به‌نحوی‌که در ساعتی از روز در بسیاری از این محلات بنا به تعداد خودروهای پارک‌شده امکان تردد نیز فراهم نیست.

حتی این معضل باعث شده که بسیاری از مغازه‌داران و کسبه خودروهایشان را جلوی مغازه‌های خود و یا خانه‌های افراد دیگر پارک کنند که نارضایتی اهالی را به‌دنبال داشته و باعث شده که خانواده‌هایی که در مکان‌های شلوغ زندگی می‌کنند خودروهای خود را بیرون از خانه و روی پل پارک کنند تا بلکه از آسیب این خودرو‌ها و عدم توانایی در ورود و خروج خودروی خود در امان بمانند.

از طرفی در برخی خیابان‌های شهر همدان شاهد هستیم که حاشیه خیابان‌ها به پارکینگی برای خودروهای گوناگون تبدیل شده که این موضوع بار ترافیکی خیابان‌ها را افزایش داده و با به‌هم‌ریختگی این نظام، نظم رانندگی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده و منجر شده که گره‌های کور ترافیکی در شهر ایجاد کنند که این امر بر روان شهروندان و رانندگان تأثیر درازمدت دارد.

همچنین پارک طولانی در حاشیه خیابان باعث می‌شود که بسیاری از افرادی که مدت کوتاهی در آن خیابان و بازارچه کار دارند به دلیل عدم پیدا کردن جای پارک، به‌صورت دوبله پارک کنند و عرض خیابان را برای عبور خودروها کاهش دهند.

تأسف‌بارتر اینکه نداشتن پارکینگ ایمن در شهر باعث می‌شود بسیاری از افراد، نقاط دور و خارج از محدوده شلوغی شهر را برای پارک انتخاب کنند که در برخی مواقع نیز این مکان‌ها مورد سرقت سارقان قرار می‌گیرد و هزینه‌هایی را بر شهروندان تحمیل می‌کند زیرا نبود نگهبان در این نقاط باعث شده که شهروندان با اینکه خودروی خود را پارک کرده‌اند ولی از لحاظ روانی آسودگی خاطر را نسبت به این موضوع نداشته باشند.

در بسیاری از موارد شهروندان به‌دلیل پیدا نکردن جای پارک مناسب مجبور به پارک در محل‌هایی می‌شوند که خارج از عرف و قوانین حوزه رانندگی است و این‌گونه پارک کردن که معمولاً به صورت پارک دوبله، جلوی تابلوهای توقف ممنوع، جلوی پل‌ها، در حاشیه خیابان و غیره رخ می‌دهد، جریمه رانندگی به همراه دارد که باعث گلایه شهروندان از این بُعد نیز شده است.

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا دراین‌باره با مهران گومه؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه و همچنین وحید علی‌ضمیر؛ معاون امور زیربنایی و حمل‌ونقل شهری شهرداری همدان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

دکتری تخصصی شهرسازی با بیان اینکه اگر بخواهیم در حوزه شهرسازی به پارکینگ‌های عمومی به‌صورت جزئی بپردازیم باید بگویم در این فضا نیازمند تغییر نگاه هستیم، گفت: می‌بایست در شهر از خودرومحوری آهسته، آهسته دور شده و به سمت پیاده‌محور بودن شهر حرکت برویم.

مهران گومه با تأکید بر اینکه با این تغییر دیدگاه مشکل کمبود و نیاز به پارکینگ نیز حل خواهد شد، اظهار کرد: متأسفانه این فضای ترافیکی و کمبود را در کل شهرهای ایران شاهد هستیم نه‌فقط همدان.

وی با بیان اینکه متأسفانه این روزها با خودرومحور بودن شهر تقاضای سفر به نقاط مرکزی شهر را ایجاد کرده‌ایم افزود: دراین‌بین آنچه مسلم است اینکه شیوه حمل‌ونقل عمدتاً مبتنی بر حمل‌ونقل شخصی و خصوصی است.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه با نگاه غلط در حال حاضر شهر را برای خودرو مهیا می‌کنیم این در حالی است که شهر باید برای ساکنان مهیا شود، تشریح کرد: جالب‌تر اینکه با تعریض خیابان‌ها فضا برای تردد و حرکت سهل‌تر خورودهای شخصی نیز فراهم می‌شود.

این کارشناس شهرسازی با بیان اینکه در حال حاضر همه خیابان و محلات شهر در خدمت سواره هستند تشریح کرد: مدیریت شهر می‌بایست به نحوی در خدمت ساکنان شهر باشد تا بتوانند از فضای شهری استفاده کنند اما در همدان باوجود داشتن فضای شهری مناسب این فرصت به دلیل تشویق مردم برای استفاده سواره از این فضاها سوخت می‌شود.

گومه با بیان اینکه متأسفانه مردم ما عادت به پیاده‌روی ندارند در حالی که در طراحی شهری نوین، این مهم یک اصل پذیرفته‌شده است تصریح کرد: در نگاه پیاده‌محور پارکینگ‌ها به نحو دیگر در شهر استقرار می‌یابند؛ بنابراین در گام نخست، تقاضای سفر بر روی حمل‌ونقل عموم متمرکز می‌شود به‌نحوی‌که طبق این نگاه، برای شهروندان یک حمل‌ونقل عمومی و منظم پیش‌بینی می‌شود تا بتوانند مسیر حرکتی خود را از این طریق طی کنند؛ در پی آن در هسته شهرها ما شاهد پیاده‌راه‌سازی هستیم که این مهم در همدان به‌صورت ناقص اجرا شده است.

وی ادامه داد: در نگاه پیاده‌محور هزینه پارک در پارکینگ‌های عمومی بسته به طولانی‌تر شدن زمان پارک، تصاعدی بالا می‌رود اما در کشور متأسفانه برعکس عمل می‌کنیم.

وی با بیان اینکه حتی ساخت دو پارکینگ در بافت تاریخی همدان که خود بنا به شرایط بافتی، فشار فضایی بالایی را تحمل می‌کند به‌نوعی که خود مشوق حضور شهروندان در رینگ مرکزی شهر با خودروی شخصی است و درعین‌حال حذف بازوان اقتصادی پیاده‌راه بوعلی و اکباتان به‌حساب می‌آید گفت: این پارکینگ‌ها منجر به حذف بخشی از بافت قدیم شهر شده که می‌توانست منجر به توسعه اقتصادی رینگ مرکزی شهر شود.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه این پارکینگ‌ها می‌بایست در خارج از محدوده بافت قدیمی شهر ساخته می‌شد تشریح کرد: متأسفانه‌ در حال حاضر مدیریت شهری به‌جای ارتقای حمل‌ونقل عمومی، فرصت و بستر را برای خودروهای شخصی فراهم کرده است.

معاون امور زیربنایی ‌و حمل‌ونقل شهری شهرداری نیز با بیان اینکه برای تأمین پارکینگ عمومی در شهر یکسری لکه‌ها در طرح تفضیلی شهر مشخص شده، گفت: در حوزه پارکینگ‌های شخصی نیز سال‌ها است که شهرداری مجوز حذف پارکینگ را نمی‌دهد یعنی هر ساختمانی بنا به نیاز تعریف‌شده باید پارکینگ مورد نیاز را تأمین کند.

وحید علی‌ضمیر افزود: علاوه بر موضوعات عنوان‌شده طی سال‌های اخیر استفاده از ظرفیت پارک حاشیه‌ای در شهر همدان در عرصه تأمین پارکینگ مورد نیاز شهر دنبال شده و حتی مقطعی به اجرا درآمد و همچنان نیز این مهم را دنبال می‌کنیم، تصریح کرد: در حال حاضر با توجه به افزایش خودرو و در پی آن افزایش پارک خودرو در حواشی معابر لازم است پارک حاشیه در سطح معابر شهر همدان ساماندهی شود.

وی با بیان اینکه چندسال قبل شرکتی به نام «الیت» برای مدیریت پارک حاشیه شهر همدان با هماهنگی شهرداری ورود کرده بود که متأسفانه با مشکلاتی برخورد و در پی آن طی دو سه سال گذشته دیگر این شرکت نتوانست به کار خود ادامه دهد، ابراز کرد: بر این اساس با توجه به مؤثر بودن اجرای این طرح طی چند ماه اخیر دنبال آن بودیم که مجدداً چنین طرحی را با مجموعه دیگری به‌صورت الکترونیک و بر پایه نرم‌افزار دنبال کنیم.

وی با بیان اینکه طرح مورد نیاز اجرای این مهم آماده و درعین‌حال گروه لازم برای اجرای آن نیز فراهم شده خاطرنشان کرد: در حال حاضر کارهای مرتبط با فراخوان و تشریفات قانونی در حال انجام است انتظار می‌رود ظرف دوماه آینده بتوانیم بار دیگر پارک حاشیه‌ای را در شهر ساماندهی کنیم.

معاون امور زیربنایی ‌و حمل‌ونقل شهری شهرداری همدان ادامه داد: علاوه بر این در حال حاضر چند پارکینگ فعال همچون سینا، اکباتان، مظفریه و غیره نیز در خدمت مردم هستند.

علی‌ضمیر در واکنش به روند احداث پارکینگ آقاجانی‌بیگ نیز گفت: این پروژه به‌عنوان یکی از سه پروژه اولویت‌دار شهر (دو تقاطع غیر همسطح و این پارکینگ) نیازمند تعیین تکلیف است و در دستور کار قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه در روند اجرای این پارکینگ مدیریت شهری با پیمانکار مجموعه به مسئله و مشکل برخورد کرده که به‌دنبال رفع و رجوع آن هستیم تشریح کرد: کار در مراجع قضائی در حال پیشروی است اما در این پروژه و طولانی شدن آن شهرداری کوتاهی و قصوری نکرده است.

معاون امور زیربنایی ‌و حمل‌ونقل شهری شهرداری همدان در واکنش به روند پروژه پارکینگ پشت هتل مرمر نیز گفت: این مجموعه دارای مباحث اجرایی و تملکی است که بخشی از موضوعات تملکی آن می‌بایست مشخص شود تا بتوانیم نسبت به عملیاتی کردن پروژه اقدام کنیم اما هنوز برنامه‌ای برای پروژه در دستور کار نداریم.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد ضمن احترام به نظرات کارشناسی استاد شهرسازی در مطالب فوق آنچه مسلم است اینکه حرکت به سمت پیاده‌محوری در شهرهای ما به‌ویژه همدان بنا به فراهم نبودن زیرساخت‌ها به‌ویژه حمل‌ونقل عمومی بسیار کند بوده و با فضای ترافیکی و تنگی نفس شهر در حال حاضر بنا به حضور بیش‌شمار خودروهای دعوت‌شده به رینگ مرکزی هماهنگ نیست به طوری که برای درک این مهم کافی است ساعتی بین 17 تا 19 شامگاه، سری به محله آقاجانی‌بیگ، خیابان پاستور، محله حاجی، بازار مظفریه و کوچه‌های منتهی به محوطه سر گذر (آهن‌فروشان) بزنید تا از نزدیک بغرنج بودن کمبود پارکینگ در شهر همدان را درک کنید.

براین اساس می‌بایست ضمن حرکت در این مسیر یعنی پیاده‌محور کردن شهر، در شرایط فعلی بتوان علاوه بر کنترل ورود خودرو به شریان‌های اصلی شهر توسط دستگاه‌های متولی نسبت به ساماندهی خودروها در مکان‌های مشخص همچون پارکینگ‌های عمومی اقدام کرد؛ چراکه امروزه با توجه به گسترش استفاده از خودروی شخصی در میان شهروندان و افزایش سرانه مالکیت خودرو در سطح کشور به‌ویژه کلان‌شهرها، مشکل تأمین جای پارک خودرو به‌عنوان یک معضل بزرگ نمود پیدا کرده و این روزها همدان تشنه پارکینگ است زیرا باوجود اینکه در طراحی و ساخت ساختمان‌های مختلف اعم از مسکونی، تجاری و اداری، معمولاً تعداد محدودی جای پارک برای هر واحد (معمولاً یک جای پارک به ازای هر واحد) در نظر گرفته می‌شود، به دلیل افزایش سرانه مالکیت خودرو، تقریباً اکثر ساختمان‌ها به‌ویژه در مناطق اداری- تجاری و پرتردد شهرها، با مشکل کمبود جای پارک مواجه هستند که سبب سرریز تقاضای مازاد به سطح معابر شده و در قالب پارک حاشیه‌ای و بعضاً پارک غیرمجاز در معابر اطراف، بروز و ظهور پیدا می‌کند.

بنابراین چنانکه بارها در این متن به آن اشاره شد این موضوع در مناطقی که ساختمان‌ها از قدمت بیشتری برخوردار هستند و طراحی و ساخت آن‌ها بر اساس ضوابط قدیمی و بدون تأمین پارکینگ کافی صورت گرفته است، نمود بیشتری دارد؛ زیرا بعضاً معابر موجود در بافت‌های قدیمی نیز با اصول شهرسازی مدرن هماهنگی نداشته و به‌دلیل عرض کم و غیراستاندارد، تردد به‌صورت عادی در آن‌ها با مشکل روبروست و پارک حاشیه‌ای در این معابر، مشکلات موجود را تشدید می‌کند.

بر این اساس به‌نظر می‌رسد راهکار پیش‌رو، طراحی و احداث پارکینگ‌های طبقاتی و پارکینگ‌های مکانیزه در سطح شهر به‌ویژه مناطق پرتردد آن است که پارکینگ‌های هوشمند با استفاده‌ بهینه از فضا و ایجاد بیشترین جای پارک در زمین موجود، علاوه بر کمک به حل مشکل جای پارک، با به‌کارگیری سیستم‌های نوین کنترل و نظارت، سبب افزایش امنیت خودروها و به‌تبع آن امنیت و آرامش روانی مالکان خودروها می‌شود.

شناسه خبر 62323