اقتصاد همدان همچنان بینصیب از پیشرانی حوزه گردشگری
درهمین راستا با توجه به اهمیت موضوع با یک باستانشناس درخصوص بافت ارزشمند و روشهای ایجاد ارزش افزوده در این مناطق گفتوگو کردهایم که در ادامه میخوانید:
رجبعلی لباف خانیکی با بیان اینکه بافت ارزشمند بخشی باقیمانده از شهرهای تاریخی میباشد که درگذشته به عنوان فضای کاربری محسوب میشدند، عنوان کرد:این اماکن ارزشمند در حال حاضر میتوانند به عنوان جاذبههای گردشگری معرفی و در این حوزه نقشآفرینی کنند.
وی با بیان اینکه محلههای قدیمی جزو بافت ارزشمند آن شهر شناخته میشود، عنوان کرد: محلههای قدیمی به عنوان پنجره به گذشتههای شهر به حساب میآید و جزئی از هویت شهر و کشور هستند.
این باستانشناس با بیان اینکه بافتهای ارزشمند به دو روش مادی و معنوی میتوانند برای جوامع ارزش افزوده ایجاد کنند، یادآور شد: از منظر رهآورد مادی، بافتهای ارزشمند به طور مستقیم بر جاذبهها گردشگری و به تبع آن جذب گردشگر داخلی و خارجی تاثیر گذاشته و سبب رونق و توسعه آن میشوند.
لبافخانیکی با بیان اینکه ارزش معنوی اهمیت چندین برابری نسبت به ارزش مادی این مناطق و ابنیه دارد، اظهار کرد:متاسفانه در حوزه میراث معنوی همچون گویش،آئینهای بومی و محلی، سنن، نحوه معاشرت افراد،آداب و رسوم،زبان،خط به شدت آسیب دیدهایم و روز به روز هم وضعیت بدتر میشود.
مدیرکل اسبق میراث فرهنگی استان خراسان با بیان اینکه حفظ بافت ارزشمند به معنی حراست از گذشته و تاریخ است؛یادآور کرد: وقتی که ما یک سازه ارزشمند را حفظ میکنیم بدین معنی است که از هویت آن بنا که شامل آداب و رسوم، فرهنگ،خط، زبان و غیره است حراست و حفاظت میکنیم.
لبافخانیکی با بیان اینکه میراث معنوی و هویت تاریخی ما در خانهها باقی مانده است، عنوان کرد: کتیبه،تزئینات،ساختار و غیره موجود در بافتهای ارزشمند میتواند به ایجاد ارزش افزوده معنوی برای میراث ناملموس بنا کمک شایانی کند.
وی در پاسخ به خبرنگار این رسانه مبنی بر اینکه چه اقداماتی میتوان برای حفظ و اقناع سرمایهگذار در بافتارزشمند انجام داد، یادآورشد: متاسفانه کشور در زمینه معماری به دلیل سودی که دارد به انبوهسازی و برجسازی رویآورده است و به همین دلیل اکثر سرمایهگذاران نگاه تخریبگرانه و ایجاد برج چندین طبقه به خانهها و بافتهای سنتی و کسب درآمد آنچنانی دارند.
این باستانشناسبا بیان اینکه در بافتهای ارزشمند نیاز به بازتعریف سنتها و بافت فرسوده داریم، عنوان کرد: در این زمینه شهر یزد به دلیل پرداختن به بافت سنتی و حفظ بناهای تاریخی موفق به ثبت در یونسکو به عنوان شهر پایدار شده است.
لباف خانیکی گفت: گردشگران جذب کوچههای سنتی وتنگ، خانههای با بافت تاریخی و قدیمی، دیوارهای بلند، طاقها و گنبدهای شهر یزد میشوند در واقع حفظ بافت سنتی سبب ارزش افزوده، رونق اقتصادی، گردشگری و اشتغال برای شهر شده است درحالیکه یزد در صورت گسترش بلند مرتبهسازی تمام این امتیازها را از خود صلب میکرد.
وی با بیان اینکه زمانی که ارزش بافت قدیمی برای سرمایهگذار تبیین شود تمایل او به سرمایهگذاری در این حوزه چندین برابر خواهد شد، عنوان کرد: باید این نکته را به سرمایهگذار تفهیم کنیم که تبدیل بافت سنتی به بومگردی و یا یک جاذبه گردشگری هماندازه و یا حتی بیشتر از ساخت برج، سودآور خواهد برد.
این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی گفت: متاسفانه برخی مسئولان و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری خودشان هم از اطلاعی از اهمیت بافت ارزشمند نداشته و نمیتوانند سرمایهگذار را نسبت به مزایای آن اقناع کنند به همین دلیل سرمایهگذار هم ترجیح میدهد که در جای دیگر فعالیت کند.
لباف خانیکی با بیان اینکه بازآفرینی در لغت به معنای بازتولید یا ترمیم طبیعی بخشی از یک ارگانیسم آسیبدیده است، عنوان کرد: بافت آسیبدیده باید به کمک ساکنان بافت، مدیران و برنامهریزان شهری خودش را ترمیم کند.
وی با بیان اینکه بازآفرینی شهری شکل پیشرفته نوسازی است با این تفاوت که در نوسازی نواقص و معایبی وجود دارد که در بازآفرینی نیست، اظهار کرد:اگر در نوسازی ممکن بود که مهاجرتی در بافت اتفاق بیفتد سرمایه اجتماعی کاهش یابد یا بناهای ارزشمند تخریب شود، در بازآفرینی به تمامی ابعاد دقت میشود و سعی بر آن است تا تبعات نوسازی را به حداقل برسانند.
وی در ادامه افزود: بنابراین در بازآفرینی شهری اصلیترین رویکرد مرمت و حفاظت شهری است تا در آن همزمان بافت کالبدی، ساختارهای اجتماعی، ساختارهای اقتصادی و محیط زیستی در تعامل و ارتباط مناسبی قرار بگیرد.
این باستانشناس با بیان اینکه فرایند حفاظت و احیای محدودههای تاریخیـ فرهنگی، بهعنوان موضوعی چندوجهی و فرابخشی، نیازمند مشارکت و حضور تمامی دستگاهها و کنشگران مرتبط و موثر، متشکل از دستگاهها و نهادهای ذیربط، نمایندگان سازمانهای مردمنهاد و دانشگاهیان است، عنوان کرد:حفظ و حراست از بافت ارزشمند سبب جذب گردشگر میشود در واقع برخی گردشگران برای آشنایی با تاریخ یک منطقه، به آن استان سفر میکنند.
لباف خانیکی با بیان اینکه در شهر یزد که به بافت ارزشمند توجه ویژهای شده است مردم و کسبه از این سیاست راضی هستند، عنوان کرد: حفظ بافت ارزشمند در این شهر سبب افزایش درآمد، رونق اشتغال، اقتصاد و گردشکری شده است
وی با بیان اینکه لازم است برخی از مسئولان از خواب خرگوشی بیدار شده و تسلیم محض فرهنگ غرب نشوند،عنوان کرد:در حال حاضر متاسفانه در آشپزخانههای ما خبری از ظروف فلزی و سفالی نبوده و در واقع دیگر هیچ جای خانهها ایرانی نیست.
محور توسعه استان همدان بر اساس صلاحدید مسئولان، گردشگری و کشاورزی دیده شده از آنجائیکه طی سالهای اخیر با بحران آب مواجه هستیم لذا نمیتوان انتظار داشت آبی آنچنان از حوزه کشاورزی برای توسعه این منطقه گرم شود از سوی دیگر طی این سالها واحدهای تولیدی بزرگ نیز در همدان تاسیس نشده تا پیشران اقتصاد منطقه شود بدین ترتیب حوزه گردشگری باید یک تنه بار رونق اقتصادی این استان را به دوش بکشد بهنحویکه انتظار میرود با ارائه اطلس گردشگری استان برای هر منطقه ماموریت و ظرفیتهای ویژه طراحی و حمایتهای دولتی و سرمایهگذاران را به آن سو هدایت کند تا هر کدام به فراخور ضرورتها و نیازها به وظائف خود عمل کرده و منطقه را از رکود نجات دهند اما متاسفانه در اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان چنین نگاهی وجود ندارد ظاهرا حضرات بیشتر به گذران دوران مدیریت خود میاندیشند تا زندگی مردمی که از بد روزگار پیشران اقتصادی استانشان برپایه گردشگری بنا نهاده شده است