سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش :

پیشرفت سریع فناوری و نفوذ آن در تمامی لایه‌ها و عرصه‌های زندگی منجر شد شهرها و کشورها بیش از پیش توجه خود را معطوف به این حوزه کنند. در این میان اهمیت توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان نیروهای پیشران رشد و توسعه اقتصادی دوچندان شده است؛ زیرا این دسته از شرکت‌ها با به‌کارگیری دانش و خلاقیت نیروی انسانی خود، ظرفیت‌های شگرفی را برای اقتصاد در بخش‌های مختلف به‌وجود آورده‌اند که استفاده از این ظرفیت‌ها می‌تواند منجر شود شهر‌های کمتر توسعه‌یافته همچون همدان، مسیر هموارتری برای رشد و توسعه اقتصادی در پیش داشته باشد.

توجه به این شرکت‌ها از بیش از یک‌دهه قبل و با تصویب قانون «حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات» نمایان شد و در سال 1401 با انتخاب شعار سال با عنوان «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» توسط مقام‌معظم‌رهبری جلوه ویژه‌تری یافت به طوری که فرودین ماه سال جاری، سید مجتبی حسینی؛ معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری همدان با اشاره به اینکه تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان از 60 به 74 شرکت رسیده است، افزود: بر اساس اعلام وزارت کشور استان همدان سال گذشته با 59 امتیاز رتبه نخست اقتصاد دانش‌بنیان را بین سایر استان‌های کشور کسب کرده است.

بر این اساس با توجه به گذشت تقریباً 6 ماه از این موضوع برآن شدیم تا در گفت‌وگو با دو تن از فناوران عرصه صنعت و شیلات از آخرین وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان اطلاعاتی را کسب کنیم که در ادامه می‌خوانید:

مدیرعامل شرکت سنجشگران صنعت روئین‌مدار که چند سالی است که سیستم هوشمند پرورش ماهی در کشور را بومی‌سازی کرده عنوان کرد: سیستم هوشمند یک شرایط ایده‌آل زیستی برای ماهی‌ها فراهم می‌کند و مؤلفه‌های مختلفی چون دما، PH آب و کاهش یا افزایش میزان آب را به‌صورت مداوم بررسی و بهترین شرایط را برای زندگی ماهی‌ها انتخاب می‌کند.

مهران بیگلری خوشمرام افزود: این سیستم خطر تلفات در استخرها را به حداقل می‌رساند، سرریز شدن آب استخر (بر اثر گرفتگی مجرای خروج آب) را اعلام و تغییرات (کاهش یا افزایش) دمای آب استخر را اطلاع می‌دهد.

وی ابراز کرد: دستگاهی که توسط شرکت طراحی شده علاوه‌ بر نشان دادن لحظه‌ای مؤلفه‌های حیاتی، مجهز به تغذیه موازی از طریق باطری است و می‌توان در صورت بروز مشکل زنگ هشدار مربوط به رخداد را فعال و پیام‌های مناسب را برای اطلاع اپراتور ارسال کرد.

این واحد فناور مستقر در پارک علم و فناوری همدان با بیان اینکه شرکت ما فعالیت خود را از تیرماه سال 97 آغاز کرد گفت: خوشبختانه به‌دلیل کارآیی محصول از سراسر کشور مشتری داریم؛ اما طی سال‌های اخیر به‌دلیل شرایط تحریمی و نوسان قیمت ارز در مسیر تولید با وقفه مواجه شدیم چراکه مواد اولیه تولید این محصول وارداتی است، ما نیز مسیر حرکت شرکت را به سمت‌وسوی هوشمند‌سازی کارخانه‌ها تغییر دادیم.

بیگلری خوشمرام با تأکید بر اینکه در حال حاضر نیز دستگاه‌های خود را با 6 نفر از کارکنان تولید می‌کنیم، ابراز کرد: یکی دیگر از سیستم‌های تولیدی شرکت، تولید سیستم هوشمند برای آکواریوم زینتی است که فروش خوبی داشته؛ به نحوی که ایده این طرح از همین مسیر رقم خورد.

وی با ابراز اینکه در حال حاضر اصلی‌ترین مشکل پیش روی ما به عدم آگاهی بهره‌برداران حوزه شیلات از وجود چنین فرصت و فناوری‌ها بازمی‌گردد، اذعان کرد: سطح ناآگاهی به حدی است که حتی رابطان سازمان جهاد کشاورزی و بهره‌برداران، علی‌رغم داشتن تحصیلات نیز از وجود چنین فرصت‌هایی اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.

وی با تأکید بر اینکه همین امر باعث کاهش تقاضا برای استفاده از خدمات هوشمند در استخرهای پرورش ماهی شده، تشریح کرد: بر این اساس رایزنی‌های لازم انجام شده تا حداقل دوره آموزشی محدوده 10 ساعته برای مروجین جهاد کشاورزی داشته و این فناوری را به آن‌ها معرفی کنیم.

در ادامه مدیرعامل شرکت دانش صنعت فهیم با اشاره به اینکه کارشناسی ارشد مکانیک دارد و متولد سال 1365 است گفت: این شرکت در عرصه طراحی و ساخت قطعات خودرو (بلبرینگ، متعلقات تسمه‌تایم انواع خودرو و بلبرینگ کف گرد سر کمک پژو) فعال است.

مجید لاله‌چینی با تأکید بر اینکه محصولات تولیدی ما شامل انواع تسمه سفت‌کن‌ها و هرزگردهای خودرو می‌شود، ابراز کرد: از مؤسسات فناور در پارک علم و فناوری استان همدان هستیم.

وی با تأکید بر اینکه مجوز فناوری در حوزه ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته را نیز داریم، تشریح کرد: نخسیتن شرکتی هستیم که تأییدیه فناوری را از معاونت فناوری ریاست جمهوری در زمینه تسمه سفت‌کن‌ها دریافت کرده‌ایم.

این فناور با اشاره به اینکه تولید در عرصه نیاز جامعه، مهم‌ترین رمز موفقیت ماست تشریح کرد: نیاز حوزه کاری خود را در عرصه تولید با شرکت مگاموتور و ساپکو هماهنگ می‌کنیم.

لاله‌چینی در پاسخ به این سؤال که در حال حاضر شرکت‌های دانش‌بنیان استان به‌ویژه در عرصه صنعت از جایگاه واقعی خود برخوردار هستند یا خیر؟ گفت: گرچه هنوز به جایگاه واقعی در عرصه بهره‌مندی از فناوری در عرصه صنعت نرسیده‌ایم اما شیب رسیدن به این جایگاه طی سال‌های اخیر ستودنی است.

وی با تأکید بر اینکه وضعیت فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی طی 6 ماه گذشته بهبود قابل توجهی را به لحاظ ثبات قیمت ارز و حمایت‌ها تجربه کرده‌اند، اظهار کرد: این امر بستر مناسبی را برای رشد روزافزودن شرکت‌های صنعتی دانش‌بنیان فراهم کرده است.

وی با اشاره به اینکه ثبات موجود در قیمت‌گذاری نیز یکی دیگر از اتفاقاتی است که روند رو به رشد شرکت‌های دانش‌بنیان را در عرصه صنعت رقم زده، اذعان کرد: مهم‌ترین مشکل پیش روی ما رکودی است که در بازار فروش محصول با آن مواجهیم.

این فناور همدانی مطرح کرد: خوشبختانه شرایط ایجادشده باعث شده ما از بخش نخست، سه بخش تعریف‌شده برای توسعه شرکت، گذشته و وارد مرحله دوم فعالیتی شویم، که در آن گسترش شرکت و تکمیل سبد تولید و فرایندهای تولیدی در دستور کار قرار دارد.

لاله‌چینی با اشاره به اینکه ایجاد زیرساخت‌های لازم همچون سوله، تأمین و تجهیز دستگاه‌ها و بهره‌مندی از فناوری‌ها از دیگر بخش‌های حائز اهمیت برنامه‌ریزی‌شده برای فاز دوم فعالیتی است خاطرنشان کرد: در حال حاضر شرایط و وضعیت همه شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش‌های مختلف صنعتی به سمتی در حال حرکت است که می‌بایست هرچه بیشتر از هوش مصنوعی و فناوری‌های جدید بهره‌مند شوند.

وی با تأکید بر اینکه با بروز و ظهور هوش مصنوعی یقیناً انقلاب صنعتی جدیدی پیش روی ما قرار دارد که در این حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند پیشرو باشند، افزود: یقیناً عقب ماندن ما از این قافله به هیچ وجه قابل پذیرش نیست؛ بنابراین شرکت‌های دانش‌بنیان ما باید هرچه سریع‌تر از فرایند تولید خود بهره ببرند.

این صنعتگر موفق همدانی با اشاره به اینکه در حال حاضر جایگاه شرکت‌های دانش‌بنیان صنعت استان در سطح ملی مناسب است اما ارتقای این جایگاه بسیار اهمیت دارد که باید به آن توجه شود، افزود: مسلماً می‌بایست در همه بخش‌های صنعت این اتفاق بیفتد.

لاله‌چینی ادامه داد: این تغییر و ارتقا، از ایجاد زیرساخت در استان و حمایت‌های بالادستی گرفته تا پیگیری برای ایجاد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی بزرگ را شامل می‌شود.

وی با بیان اینکه در حال حاضر در بسیاری از شهرها شاهد فعالیت شرکت‌ها و کارخانه‌های صنعتی بزرگ دانش‌بنیان هستیم، گفت: متأسفانه در این بحث استان همدان همچنان ضعف دارد.

وی در خاتمه با اشاره به حمایت‌های دلسوزانه پارک علم و فناوری استان همدان اظهار کرد: این حمایت‌ها در بخش تسهیلگری و در اعطای تسهیلات مناسب به شرکت‌های دانش‌بنیان ستودنی است.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد طی سال‌های اخیر «رونق تولید» همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده و در شعار هر سال توسط ایشان مطرح شده، در حالی که به زعم کارشناسان، این امر به جز از مسیر اقتصاد دانش‌بنیان میسر نمی‌شود؛ بنابراین استان همدان نیز از این قاعده مستثناً نبوده و نیست بر این اساس حمایت از دانش‌بنیان‌ها به‌منظور رسوخ فناوری به صنایع امری ضروری به‌شمار می‌رود و نمی‌توان آن را کتمان کرد.

پس چنانکه بارها در شمارگان مختلف به آن پرداختیم در راستای حمایت از دانش‌بنیان‌ها اقداماتی توسط مجلس و دولت انجام شده مثلاً، قانون جهش تولید دانش‌بنیان در مجلس مصوب و اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه پیش‌بینی شد و حتی دولت نیز از طریق معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان به اجرای برنامه‌هایی همچون تولیدات بار اول پرداخت و به حمایت از دانش‌بنیان‌ها روی آورد.

با وجود تمام اقداماتی که تاکنون در زمینه‌ حمایت از دانش‌بنیان‌ها انجام شده هنوز بخشی از جامعه بهره‌بردار این فناوری‌ها چنانکه در بخش شیلات عنوان شد نه آموزش لازم را در این عرصه دریافت کرده و نه شناختی از فناور دارند؛ بنابراین گرچه روند رو به رشدی را در استان طی چند سال اخیر در عرصه فعالیت دانش‌بنیان‌ها دنبال کرده و می‌کنیم اما نباید از این امر غافل بود که مهم‌ترین مسئله در بهره‌برداری درست از فناوری‌ها، شناخت مسئله و آگاهی‌بخشی در عرصه فناوری است که می‌بایست به طرق مختلف در بخش‌های دولتی و خصوصی متناسب با جامعه بهره‌بردار مورد توجه قرار گیرد.