بر اساس آمارهای ارائه‌شده، بیش از 35 هزار واحد مسکونی در قالب طرح مسکن مهر در دولت نهم و دهم در سطح استان همدان ساخته شده که شهر همدان بیشترین سهم را دارد.

نبود امکانات رفاهی و تفریحی از یک‌سو و برخوردار نبودن اهالی این مناطق از حداقل‌های خدمات شهری از سوی دیگر منجر به بروز مشکلات عدیده شده است.

زیرا اغلب این خانه‌ها در نوار حاشیه‌ای شهر همدان یعنی حاشیه شهرک بهشتی، تپه امام گل، شهرک مدنی، شهرک گلستان، خضر و پل هوایی به‌صورت مجتمع‌های مسکونی ساخته شده‌اند حال آنکه این مناطق پیشتر نیز به لحاظ سرانه‌های عمومی و آموزشی، فرهنگی و بهداشتی جزء مناطق کم‌برخوردار شهر بوده و هستند.

البته شهرداری همدان برخی خدمات شهری ازجمله پاگیزگی، جمع‌آوری زباله و اختصاص خط اتوبوس واحد را در برخی از این محوطه‌های رهاشده به حال خود به اجرا گذاشته اما مشکلات این مناطق فراتر از این حرف‌هاست.

مثلاً اهالی کوی امام گل (کوی فردوس) حتی از بدیهی‌ترین خدمات همچون مدرسه، مسجد، فضای سبز، واحدهای عرضه مایحتاج ضروری زندگی، روشنایی معابر و تجهیزات بازی برای کودکان و سایر نیازهایی که در مناطق مختلف شهر موجود است، محروم هستند.

بیشتر کودکان ساکن در این مناطق به‌دلیل محدودیت فضای آپارتمان‌نشینی و دسترسی نداشتن به فضای پارک و تفریح کودکانه، در معابر و خیابان‌ها به بازی می‌پردازند، در حالی که تردد خودروها بستری خطرآفرین را برای آن‌ها ایجاد کرده است.

بسیاری از واحدهای مسکن مهر نیز بدون پارکینگ خودرویی هستند و همین مسئله باعث شده تا سرقت در این شهرک طی چند سال اخیر بیش از پیش رونق پیدا کند به طوری که سرقت از راه‌پله‌های این ساختمان‌ها و خودرو در این منطقه به امری متداول بدل شده است.

ازطرفی با وجود گذشت سال‌ها از سکونت ساکنان، حتی برخی از این مجتمع‌های مسکونی هنوز پایان کار خود را دریافت نکرده‌اند. با این تفاسیر مسئولان متولی باید به این امر پاسخ دهند که این خانه‌ها به لحاظ ایمنی مورد تأیید سازمان آتش‌نشانی هستند یا خیر؟

کمبود فروشگاه عرضه مواد غذایی و سایر ملزومات زندگی همچون نانوایی (تنها وجود یک فروشگاه و نانوایی که اغلب به گفته اهالی بسته است) نیز باعث شده تا بیشتر مردم به‌ناچار برای تأمین نیازهای خود رهسپار بازار مرکزی شهر همدان شوند و این شرایط سختی را ایجاد کرده است.

محروم بودن از هرگونه مبلمان و زیباسازی شهری نیز این مناطق را پیشتر به منازل بی‌روح تبدیل کرده و همه شرایط موجود موجب گلایه‌مندی مردم ساکن این مناطق شده است. در حالی که پیشتر یعنی آذرماه سال 96 نیز در بازدید از این مناطق همین مشکلات پیش روی اهالی بود و طی سال‌های اخیر بنا به گلایه‌مندی مکرر ساکنان شاهد حضور و بازدید نماینده ولی فقیه، فرماندار و سایر دستگاه‌های متولی در این منطقه بودیم.

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا با سعید حاجی‌بابایی؛ رئیس کیمسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر همدان و مجید صالحی‌امیر؛ مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان همکلام شویم که در ادامه می‌خوانید:

مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان در واکنش به گلایه‌مندی‌‌های عنوان‌شده ازسوی ساکنان و اهالی کوی فردوس گفت: درباره تمام مساکن مهر موجود در شهر همدان ما با آقای شهردار گفت‌وگو کرده و مکاتبات لازم را انجام داده و حتی در شورای مسکن استان نیز به‌عنوان مصوبه سه بار مطرح کردیم که دوستان شهرداری زحمت کشیده و کارهای باقی‌مانده مساکن مهر که بدون اجرایی شدن آن‌ها امکان خدمات‌رسانی وجود ندارد را به‌صورت ریز احصا کرده و به اجرا درآورند؛ سپس طی تفاهم‌نامه‌ای که با شهرداری می‌بندیم تمام هزینه‌های صرف‌شده را پرداخت خواهیم کرد.

مجید صالحی‌امیر ادامه داد: مثلاً شهرداری عنوان می‌کند که کوی فردوس پیاده‌رو ندارد تا بتوان خدمات ارائه کرد؛ بحث ما این است که این پروژه توسط شهردار تکمیل و برآورد هزینه لازم انجام شود تا ما پرداخت کنیم اما متأسفانه گرچه در سال‌های گذشته به‌صورت جسته و گریخته کارهایی صورت گرفته اما تکمیل شدن آن به دست فراموشی سپرده شده است.

وی با اشاره به اینکه حتی در دوره مدیریت بنده نیز این مسئله در شورای مسکن استان با ریاست استاندار مصوب شد و مورد تأکید قرار گرفت، تصریح کرد: واجب می‌دانم از پای کار بودن مدیریت شهرداری منطقه سه تشکر می‌کنم اما مسئله این است که کل سیستم مجموعه شهرداری باید همکاری لازم را داشته باشند.

وی با تأکید بر اینکه رفع مشکل اهالی در مساکن مهر شهر همدان یکی از دغدغه‌های اصلی ماست، گفت: طی دو الی سه سال گذشته برای ارائه خدمات روبنایی کوی فردوس هزینه بسیاری پرداخت شده مثلاً ساخت یک مجتمع تجاری 6 واحدی در دستور کار قرار گرفت اما به‌دلیل عدم همکاری شهرداری در اعطای پروانه ساخت بلاتکلیف باقی مانده است.

مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان ادامه داد: علاوه بر این درصدد برآمدیم برای جبران کسری سرانه در نظر گرفته‌شده بر پایه طرح تفضیلی که برای این مساکن در نظر گرفته شده که شاهد بی‌دقتی‌هایی نیز بودیم، برای احداث مدرسه و سایر خدمات از اراضی مجاور این شهرک زمین‌ها را تملک کنیم. همچنین قرار شد رایزنی‌های ابتدایی برای این موضوع توسط شهرداری انجام شود که مقدمات آن انجام شده اما هنوز به نتیجه نرسیدیم زیرا مالکان پای کار نمی‌آیند حال آنکه این آمادگی در ما وجود دارد که در اراضی مجاور توافقات لازم را داشته باشیم.

صالحی‌امیر با تأکید بر اینکه زمینی نیز برای ساخت مسجد در نظر گرفته و تحویل اوقاف دادیم تا از طریق خیرین نسبت به احداث این خدمت عمومی اقدام لازم صورت پذیرد گفت: درواقع کارهای زیادی انجام شده اما حق مردم به لحاظ بهره‌مندی از خدمات به‌صورت مطلوب هنوز ادا نشده است.

وی با بیان اینکه حتی زمینی نیز تهیه و به شهرداری جهت ساخت پارک تحویل داده شد و با هزینه‌ای بالغ بر هشت میلیارد تومان، کل محوطه شهرک آسفالت و اطراف آن حصارکشی شد، گفت: علاوه بر این در خصوص تأمین ایمنی در برخی نقاط، از دیوارهای نیوجرسی استفاده کردیم.

وی با تأکید بر اینکه بنده اعتقاد دارم هر فرد در شهر باید از حداقل خدمات و حق شهروندی برخوردار باشد، گفت: اینکه شهرداری به بهانه عدم وجود آسفالت در فلان نقطه از مسکن مهر خدمات‌رسانی لازم را نداشته باشد و در پی این موضوع مردمی که در تکمیل این فرایند تأثیر نداشتند خدمات دریافت نکنند، کار درستی نیست.

این مسئول عنوان کرد: کوی فردوس هنوز به شهرداری جهت خدمت‌رسانی تحویل داده نشده است.

در ادامه رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر همدان در واکنش به خبر منتشرشده در خصوص کوی فردوس گفت: بیان این مسائل بیشتر شانه خالی کردن از مسئولیت است.

سعیدحاجی‌بابایی با تأکید بر اینکه شاید این گونه ابرازنظرها به عدم اطلاع از قانون و مقررات بازمی‌گردد اظهار کرد: مسئله این است که وقتی توسط راه و شهرسازی زمینی به شهرداری تحویل داده نمی‌شود این نهاد قانوناً امکان هزینه‌‌کرد در آن محلات را ندارد، بنابراین فرقی نمی‌کند کوی فردوس باشد یا منطقه دیگر. همین عدم هماهنگی در فرآیند اداری باعث بروز نارضایتی مردم می‌شود.

وی با اشاره به اینکه قوانین و مقررات را نمی‌توان بهانه قلمداد کرد، گفت: برای مثال فضاهای سبز و سرانه‌های عمومی باید به شهرداری تحویل داده شود تا شهرداری بتواند بر روی این اراضی نسبت به ساخت و ساز سرانه‌هایی همچون فضای سبز و غیره اقدام کند، آیا در این خصوص اقدامی شده؟ شورای اسلامی شهر در دوره‌های گذشته و این دوره در این باره چندین بار مطالبه کرده و تاکنون نتیجه قابل توجهی به‌دست نیاورده است.

وی ادامه‌داد: متأسفانه نه‌تنها این اراضی فضاهای سبز تحویل نشده بلکه در طول این سال‌ها بعضاً شاهد تغییر کاربری‌هایی در این خصوص نیز بوده‌ایم.

مع‌الوصف مسکن مهر، طرحی برای خانه‌دار شدن اقشار کم‌درآمد که با توجه به مشکلات فراوان ساکنان آن می‌توان گفت؛ طرح موفقی نبوده و مشکلات مشابهی در همه این شهرک‌های مسکونی که عموماً در حاشیه شهرها ساخته شده، گریبانگیر ساکنان آن شده است‌.

بسیاری از مردم به امید داشتن سرپناهی از طرح مسکن مهر استقبال کردند؛ اما گویا از چاله به چاه افتادند؛ چراکه اغلب این شهرک‌ها فاقد زیرساخت‌های لازم برای زندگی است که ساکنان آن را با دردسرهای فراوان روبه‌رو کرده است. بیشتر این شهرک‌ها بدون هیچ پشتوانه اصولی در حوزه خدماتی و رفاهی ساخته شدند و حالا با افزایش جمعیت، خدمات‌دهی به مردم و رفع بسیاری از نیازهای بهداشتی-درمانی، رفاهی، خدماتی و فرهنگی با مشکل مواجه است.

اما در این بین باید خطاب به مدیر ارشد استانی گفت ساکنان مسکن مهر تپه امام گل که بخش اعظمی از آن‌ها را مددجویان تحت حمایت بهزیستی و معلولان تشکیل می‌دهند، علاوه برمشکلات رفاهی و خدماتی همچون حمل و نقل، عدم وجود درمانگاه، کمبود مجموعه‌های آموزشی، فرهنگی و غیره از خدمات اولیه شهری و حتی داشتن خط تاکسی درست و درمان بی‌بهره‌اند و سال‌هاست ترکش‌های اختلافات بین شهرداری و اداره راه و شهرسازی، بیشترین آسیب را به ساکنان مسکن مهر این کوی وارد کرده است.

به طوری که طی یک دهه گذشته عدم تحویل شهرک مسکونی امام گل (فردوس) به شهرداری دستمایه این اختلافات و ارائه نکردن خدمات اولیه شهری از سوی شهرداری شده است؛ در حالی که اداره کل راه و شهرسازی استان مدعی است که بارها طی مصوبه دریافت‌شده از سوی شورای مسکن استان، از شهرداری خواسته تا نسبت به تکمیل این زیرساخت‌ها جهت ارائه خدمات اقدام کند اما رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر همدان این امر را خلاف قانون قلمداد کرده و عنوان می‌کند تا زمانی که مسکن مهر تحویل داده نشود، امکان خدمات‌رسانی توسط شهرداری وجود ندارد و اگر امروز خدمات‌رسانی اولیه‌ای هم شده غیرقانونی است.

حال این سؤال مطرح کی‌شود که تا کی قرار است دود اختلاف و ناتوانایی این دو دستگاه بر سر توافق، به چشم اهالی این کوی برود؟ یا شاید بهتر باشد بگویم به نظر می‌رسد بر سر عجز موجود در بین دو نهاد عنوان‌شده این استاندار محترم است که باید به این قائله پایان دهد تا ساکنان این شهرک از بدیهی‌ترین خدمات شهری برخوردار شوند.