سپهرغرب، گروه خبر- عباس سریشی : ازمنظر صاحب‌نظران مسائل اقتصادی، توسعه تجارت کالا و خدمات، انتقال فناوری‌های پیشرفته به دیگر کشورها و آگاهی از آخرین دستاوردهای فنی آن‌ها‏، ‏ایجاد فرصت‌های شغلی متعدد به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم‏، افزایش درآمد ارزی کشور، توسعه گردشگری و اشتغال از منظر ملی و متعاقباً ایجاد آگاهی و ارتباط با چشم‌انداز‌های جدید شرکت‌ها، ارائه و در معرض دید قرار دادن محصولات و فناوری‌های نوین، تعیین و تحریک نیاز‌های مشتری، جمع‌آوری اطلاعات، معرفی محصولات جدید، حذف واسطه‌ها، بهبود وجهه شرکت‌ها، پشتیبانی از محصول و بررسی مشکلات مشتریان و مصرف‌کنندگان، فرصت فروش مستقیم و تبادل اطلاعات، دانش فنی و بررسی‌های تجاری از حیث اقتصاد خرد، تولید داخلی ارتقای سطح تولیدات و افزایش درآمد عمومی ازجمله مزایای برگزاری نمایشگاه‌ها محسوب می‌شود که می‌توانند به‌عنوان موتور محرکه و عامل پویایی بخش‌های مختلف اقتصاد بومی و ملی به نقش‌آفرینی بپردازند.
در این خصوص داده‌های آماری از سوی سازمان‌های جهانی مؤید این نکته است که تنها از محل برگزاری نمایشگاه‌ها سالانه صدها میلیارد دلار نصیب اقتصاد کشورهای برگزارکننده می‌شود که همین امر برای کشورهایی که برنامه اقتصاد بدون نفت را در دستور کار خود قرار داده‌اند از اهمیت بیشتر و جایگاه برجسته‌تری برخوردار است.
از این رو در کشورهای پیشرو در امر برپایی نمایشگاه، همیشه کارگروه‌های بسیار تخصصی و اتاق فکرهای متعددی متشکل از مدیران، متخصصان، برنامه‌ریزان، هنرمندان و ایده‌پردازان برای بررسی زوایا، بایستگی‌ها، شایستگی‌ها و ارائه راهکارهای ارتقای کمی و کیفی این صنعت مشغول به فعالیت بوده و با استفاده از تجربیات قبلی و الگوبرداری از دیگران تلاش‌های خود را بر برپایی منظم نمایشگاه، ایجاد هماهنگی کامل بین اجزا و سازمان‌های متولی، رفع معایب و تقویت نقاط قوت هر رویداد متمرکز می‌کنند؛ زیرا از منظر آن‌ها توجه، دقت و رعایت دو اصل کارآیی و اثربخشی بسیار لازم و ضروری است و هر اقدام درخصوص برپایی و یا شرکت بدون مطالعه و نسنجیده در یک نمایشگاه ممکن است نه‌تنها مفید و مؤثر نباشد، بلکه منجر به اتلاف وقت، دور ریختن پول و حتی سوء تبلیغ شود.
از منظر متخصصان این صنعت، به‌طور معمول مهم‌ترین معیارهای انتخاب یک نمایشگاه مناسب که قادر به تحقق اهداف از پیش تعیین‌شده خود بوده و موجب موفقیت در اجرا شود را می‌توان در مؤلفه‌هایی چون همخوانی موضوع نمایشگاه با صنایع و تولیدات مورد نظر برای نمایش، نوع نمایشگاه و شعاع مؤثر آن، محل برگزاری نمایشگاه و نوع کالاهای نمایشی، مطالعه همه‌جانبه شهرت بین‌المللی نمایشگاه، معقول و منطقی بودن هزینه شرکت در نمایشگاه توجه به اطلاعات جانبی نمایشگاه از قبیل بافت شرکت‌کنندگان، موقعیت تکنولوژیکی رقبا، چگونگی رقبا، چگونگی طراحی غرفه‌ها، سطح دانش و بینش بازدیدکنندگان، روزهای شلوغ نمایشگاه، قیمت‌ها، سطح کیفیت محصولات که قرار است در نمایشگاه عرضه شود و... دید که هرکدام به‌نوبه خود قابل تأمل است.
همچنین از دیدگاه این صاحب‌نظران توجه به فضای فیزیکی نمایشگاه، داشتن تقویم نمایشگاهی، طراحی غرفه، شماره، موقعیت جغرافیایی و مساحت غرفه و وضعیت چهار طرف آن در نمایشگاه و مشخصات کالاهای نمایشی نیز بسیار مهم است زیرا به‌صورت معمول ظاهر هر نمایشگاه و غرفه‌های آن بیانگر سطح بینش برپاکنندگان است.
البته برخی دیگر از اهل فن، انتخاب و انتصاب مدیری شایسته و لایق به همراه گروهی توانمند که در تعامل و تعادلی حداکثری با یکدیگر با پشتکار، خلاقیت، نوآوری و ابتکار، برنامه‌ریزی، سازماندهی، فرماندهی، هماهنگی، ارتباطات و گزارش‌گیری، ارزیابی واکنش بازدیدکننده، بودجه‌بندی و... به موازات رعایت مسائلی چون آراستگی ظاهر و آداب معاشرت بتوانند تأثیرگذاری بیشتری بر روی بازدیدکنندگان داشته و نسبت به مدیریت و کنترل فضای نمایشگاه اقدام کند را راهبردی‌ترین تصمیم در خصوص برگزاری نمایشگاه قلمداد می‌کنند.
در واقع ساختار کلی محیط نمایشگاه و غرفه‌های آن باید به گونه‌ای باشد که برای مدیران، برپاکنندگان و غرفه‌داران اعتبار لازم را کسب کرده و برای بازدیدکنندگان جذابیت و علاقه‌مندی ایجاد کند زیرا نمایشگاه محلی است که توجه افراد زیادی که شامل گروه‌های مختلف اجتماعی هستند را به خود جلب می‌کند.
افرادی که عموماً هرکدام برای بهره‌برداری خاصی از نمایشگاه دیدن کرده و ذائقه‌های متفاوتی دارند. از افراد برجسته و خاص دولتی و بین‌المللی گرفته تا متخصصان، کارشناسان، صاحبان حِرف، تولیدکنندگان، بازرگانان، دانشجویان، نمایندگان فروش، خبرنگاران و نهایتاً مردم عادی و کودکان و...
بنابراین اساسی‌ترین هنر مدیریت نمایشگاه‌داری این است که بتواند با جامع‌اندیشی، نیازها و مطالبات مخاطب را تشخیص داده و بنا بر موقیعت هرکدام حرفی برای گفتن داشته باشد و درمجموع با برگزاری یک نمایشگاه موفق و اصولی بتواند زمینه‌های لازم را برای گسترش مناسبات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مورد نظر فراهم آورد زیرا برگزاری یک نمایشگاه یک اقدام قابل توجه در یک شهر و حتی یک کشور محسوب شده و می‌تواند بستر وقوع رویدادهای مثبت و منفی بی‌شماری در آینده باشد.
 از مدیریت نمایشگاه تا غرفه‌داری...
هرچند داستان برپایی نمایشگاه و مسائل مرتبط به آن در شهر همدان به‌خصوص زمانی که فضای قبلی آن در ورودی شهر قرار داشت و به‌دلیل ازدحام و تداخل با بافت شهر دائماً با مشکلات ریز و درشت و حاشیه و متن‌های فراوانی مثل بروز ترافیک، کمبود فضای داخلی و غرفه، محدودیت‌های زیرساختی و خدمات رفاهی و... دست به‌گریبان بود اما با این حال طی چند سال اخیر با احداث سایت جدید نمایشگاه واقع در جنب فرودگاه، نه‌تنها این مشکلات به‌صورت کامل مرتفع شد بلکه این امکان نیز به‌وجود آمده تا فرایند برپایی نمایشگاه در همدان چندیدن قدم پیش رفته و حتی امکان میزبانی برخی رویدادهای بزرگتر از حد معمول را نیز پیدا کند.
درواقع برعکس فضا و نمایشگاه قبلی اما سایت جدید نمایشگاه همدان به‌واسطه دارا بودن فضایی بسیار وسیع، توجه به نوع سازه، معماری و طراحی جدید، احداث پارکینگ با ظرفیت بالا و... علاوه بر رفع نقایص و معایب قبلی این امکان را نیز دارد تا در صورت نیاز علاوه بر توسعه و افزایش زیرساخت‌های بعدی مورد نیاز بدون کمترین مانع در کوتاه‌ترین زمان نسبت به انجام رسالت کارکردی خود در قالب برگزاری چند رویداد نمایشگاهی با موضوعات مختلف به‌صورت همزمان و مستقل (در فضای باز یا سرپوشیده) در هر وضعیت جوی اقدام کند که شاید وجود همین حُسن و نقطه قوت است که باعث شده امید به پایلوت نمایشگاهی شدن این مکان در غرب کشور قوت گرفته و مدیریت شهری همدان با اتکا به این امر به‌دنبال بهره‌گیری بیشتر از ظرفیت‌های آن باشد.
با این حال نباید از این امر غافل بود که هر نمایشگاهی که برگزار می‌شود طبعاً اهداف خاصی را دنبال می‌کند بنابراین برگزارکنندگان و مدیران برای تحقق آن باید بتوانند از همه ظرفیت‌ها، قوت‌ها و فرصت‌ها استفاده حداکثری کرده و با ارتقا و به‌روزرسانی فضا، محیط، ارائه تسهیلات، تجهیز تأسیسات ایمنی و سلامت خدماتی نمایشگاهی به تحقق آن کمک کنند. زیرا تنها در این صورت است که یک نمایشگاه خوب قادر خواهد بود با جذابیت و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، تأثیر مورد نظر گردانندگان خود را بر روی بازدیدکنندگان و حتی رقبا در دیگر نقاط کشور بگذارد و توجه آن‌ها را جلب کند.
البته علت اصلی این موضوع که چرا نمایشگاه‌های ما هنوز نتوانسته‌اند به‌صورت حداکثری به اهداف فوق دست یابند نیز در این موضوع نهفته است که ظاهراً برخی مدیران و دست‌اندرکاران هنوز بین برگزاری نمایشگاه و غرفه‌داری تفاوتی قائل نبوده و نمی‌دانند که مفهوم نمایشگاه‌داری با غرفه‌داری کاملاً متفاوت است.
در ساختار مدیریت نمایشگاه‌داری همه فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی، هنری، سیاسی و اجتماعی به انضمام ساختارهای فیزیکی، توسعه فضا و گسترش فعالیت‌ها در همه رویدادها در مدت زمانی بسیار طولانی، تعیین و تعریف می‌شود و مدیریت نمایشگاه باید قدرت تنظیم برنامه عملیات به‌منظور تأمین هدف سازمانی، پیش‌بینی عملیات اساسی و تعیین شقوق اجرای آن، اخذ تصمیم مداوم در مورد فعالیت‌های خاص یا کلی کارکنان، صدور دستور برای هدایت‌سازی، تنظیم طرح مالی و هزینه‌های یک نمایشگاه و نظارت و کنترل بر اجرای آن، گزارش‌گیری از نیروهای تحت سرپرستی و آگاهی از پیشرفت امور، توجه به نکات لازم و پیشگیری از نقاط ضعف در مراحل مختلف برگزاری نمایشگاه با استفاده از تجارت سازمان‌دهندگان و شرکت‌کنندگان در نمایشگاه، پیش‌بینی همه ملزومات و مطالبات زیرساختی، رفاهی و خدماتی برای شرکت‌کنندگان، برنامه‌ریزی و تعیین راهبرد برای تأمین همان نیازها مبتنی بر حجم و کمیت مطالبات بعدی و... را داشته باشد.
اما در غرفه‌داری فقط موضوع فروش و جذب مشتری آن هم بدون توجه به جوانب عمومی کار در یک دوره چندروزه ملاک بوده و غرفه‌داران فقط موظف به چیدن لوازم غرفه از قبیل کالاهای نمایشی لوازم تزئینی، میز و صندلی و نهایتاً گفت‌وگو با مشتری و و عرضه کالا یا خدمات خُرد در یک دوره کوتاه زمانی هستند و عملاً نه می‌توانند و نباید که در خصوص کلیت نمایشگاه پاسخگو بوده یا اعمال نفوذ و سلیقه کنند.
 قدم‌های خوب برای آینده بهتر
و اما همانگونه که پیشتر نیز بدان اشاره شد سایت جدید نمایشگاه همدان به‌واسطه داشتن فضایی بسیار وسیع، توجه به نوع سازه، معماری و طراحی علاوه بر رفع نقایص و معایب محل قبلی، این امکان را نیز دارد تا با اتکا به برنامه‌ریزی دقیق، استفاده از مواد و تجهیزات اقتصادی، طراحی مناسب، راهبرد‌های جذاب و استفاده از فناوری‌های هوشمند، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین مراکز نمایشگاهی استان‌های غربی و حتی کشور قد علم کرده و حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.
اما تحقق این امر جدا از هدف‌گذاری‌ها، تدوین برنامه‌های واقعی، به‌کارگیری افراد متخصص توانمند و متعاقباً فاصله گرفتن از شعارزدگی‌های رایج و قرار گرفتن در دور باطل بروکراسی، نیازمند توجه و بررسی‌های تخصصی به مطالبات، نظرات، انتقادها و پیشنهادهای بازدیدکنندگان و غرفه‌داران است زیرا به‌طور معمول برای جذب مخاطبان بهترین راه، ارتباط با آن‌ها و اطلاع از نظرات آن‌هاست.
زیرا به‌صورت معمول پس از پایان هر نمایشگاه، عمده بازدیدکنندگان به‌سرعت فراموش می‌کنند که در طول برگزاری نمایشگاه یا در غرفه چه کالا یا اجناسی بوده ولی کیفیت مدیریت، نحوه خدمات، ویژگی‌های ساختاری و فضای عمومی نمایشگاه را به‌خصوص وقتی ثابت و دائمی باشد به‌خاطر سپرده و حتی کیفیت نمایشگاه بعدی را با استناد به همین مؤلفه‌ها پیش‌داوری خواهند کرد.
در خصوص سایت جدید نمایشگاه بین‌المللی همدان نیز وضع به همین منوال بوده و گفت‌وگو‌های صورت‌گرفته با تعدادی از بینندگان و غرفه‌داران مؤید این است که این سایت امکان مطرح شدن در سطح کلان را دارد اگر در خصوص موضوعاتی چون؛
-تعیین اولویت و معیارهایی برای حضور بهترین و برجسته‌ترین شرکت‌ها، کارخانجات و واحدها در نمایشگاه
-تلاش در جهت طراحی هنرمندانه غرفه‌ها، ورودی‌ها و فضای عمومی به‌صورت دوره‌ای و متناسب با فصل و موضوع نمایشگاه
-تجهیز و زیباسازی فضای بیرونی، درونی و ورودی‌ها بر اساس فکر، تجربه، هنر و خلاقیت و به‌صورت خاص نمایه‌های بومی استان
-جلوگیری از انباشت کالا و تراکم غرفه‌ها و ایجاد فضاهایی برای سهولت در تردد و توقف بازدیدکنندگان
-همخوانی موضوع نمایشگاه با صنایع و تولیدات مورد نظر برای نمایش و جلوگیری از از تداخل‌های نامتجانس
-تهیه ارائه نقشه راهنمای نمایشگاه و غرفه‌ها به‌صورت کاغذی و یا صفحه‌های نمایش
-اختصاص محلی مناسب برای ملاقات‌ها و گفت‌وگوها
-توجه به امکان‌سنجی، نظرسنجی و تهیه بازخوردها از بازدیدکنندگان پس از برگزاری هر رویداد
-تهیه دفتری جهت ثبت پیشنهادها و نظرهای بازدیدکنندگان و صاحب‌نظران و قرار دادن آن در معرض دید عموم
-حضور ملموس و پررنگ مدیریت و عناصر پاسخگو و داشتن حس مسئولیت، نظم و همکاری با رعایت مقررات و قوانین جاری در طول برگزاری هر رویداد
-استفاده حداکثری از رسانه‌های اجتماعی، تبلیغات آنلاین، توزیع بروشورها و... به‌خصوص در سطح شهر و عبور از تبلیغات محدود و سبک قدیمی
-ایجاد بخش‌های تعاملی و جذاب در نمایشگاه مانند بازی‌ها، قرعه‌کشی و غرفه مخصوص کودکان و بازدیدکنندگان خاص
- ایجاد زیرساخت‌های فناوری‌های هوشمند در فضای نمایشگاهی مانند نمایشگرهای لمسی و اپلیکیشن‌های تعاملی
-حذف عناصر نمایه‌های نامطلوب، تاریخ گذشته و نامتناجس سمعی و بصری از فضای درونی و بیرونی نمایشگاه
-توجه به طراحی، برنامه‌ریزی و اجرای کارگاه‌های آموزشی محدود کاربردی، تخصصی و به‌روز در مکان‌های استاندارد و با حضور متخصصان و کارشناسان
-معرفی ظرفیت‌های کمتر شناخته‌شده و در اولویت قرار داشتن تولید و محتوای بومی استان
-مخاطب‌شناسی و فراخوان مخاطبان خاص مثل گروه‌های دانش‌آموزی، دانشجویی، توان‌یابان، سالمندان و... قبل از آغاز نمایشگاه جهت مراجعه و بازدید از سالن‌ها به‌منظور افزایش کیفیت نمایشگاه
-طراحی و اجرای زیرساخت‌های خدماتی، رفاهی و بهداشتی متناسب با نیاز و شرایط جسمی بازدیدکنندگان به‌خصوص طیف کودکان، افراد مسن و توان‌یابان
-توجه به فضاسازی و زیباسازی محیط بیرونی نمایشگاه با توجه به جدیدالاحداث بودن آن
-در نظر گرفتن سرویس ویژه ایاب و ذهاب عمومی به مقصد نمایشگاه و بالعکس در طول روز
-طراحی و راه‌اندازی رستوران و محل‌های ویژه جهت سرو غذا و عرضه خوراکی و نوشیدنی
-ایجاد یک پایگاه دائمی و ثابت امدادی و اورژانسی و خدمات ایمنی پلیس در محل نمایشگاه
-طراحی و ایجاد فضای بازی و تفریح و سرگرمی ویژه کودکان

عباس سریشی