23 مرداد سال 1393 بود که ریحان سروش‌مقدم؛ مدیرکل وقت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در مراسم کلنگ‌زنی از چند پروژه گردشگری گفت: مجموعه میراث فرهنگی همدان افتخار دارد با همراهی مجموعه‌های مختلف در استان آغازگر انقلاب میراث فرهنگی در این استان تاریخی باشد؛ اما با گذشت تقریباً بیش از یک دهه از این وعده پوچ نه‌تنها انقلابی در گردشگری استان از طریق این چند پروژه اتفاق نیفتاد بلکه تمامی پروژه‌های کلنگ زده شده در آن مقطع زمانی با مشکل مواجه شد و به پیر پروژه‌های استان بدل شدند.

یکی از این پروژه‌ها شهر جواهرات آسیا یا همان پرشین‌یاقوت است که گویی به ملعبه دست دلالان سرمایه‌گذارنما در استان بدل شده در حالی که در آن مقطع زمانی حمید کاشانی یکی از سرمایه‌گذاران اولیه این پروژه و این مجموعه، در گفت‌وگو با رسانه‌ها عنوان می‌کرد در این مجتمع تمامی فعالیت‌های مربوط به جواهرات و سنگ‌های قیمتی یکجا انجام خواهد شد و برای پنج هزار نفر اشتغال ایجاد خواهد کرد.

وی در آن سال‌ها با توجه به طراحی صورت‌گرفته امید داشت یکی از زیباترین هتل‌های ایران در این منطقه ساخته شود و مدعی بود مجموعه واحدهای تولیدی مصنوعات پیشرفته نیز با مشارکت چند کشور ساخته می‌شود که قطعات پیشرفته الکترونیکی، لیزری، اپتیکی و سایر قطعات دانش‌بنیان در آن تولید می‌شود.

کاشانی همچنین از ساخت موزه جواهرات در این مجموعه گردشگری تجاری خبر می‌داد و عنوان می‌کرد این موزه پس از موزه جواهرات ملی ایران، مهم‌ترین موزه کشور خاورمیانه در نگهداری از جواهرات خواهد بود و حتی می‌تواند مشکل نگهداری بسیاری از آثار ارزشمند کشف‌شده در استان را که هم‌اکنون در تهران نگهداری می‌شود رفع کند.

جالبتر اینکه قرار بود دومین مسجد در ایران که دارای مناره متحرک است به نام منارجنبان در این مجموعه طراحی و ساخته شود؛ اما با گذشت این سال‌ها نه از آن منارجنبان خبری هست و نه پنج هزار اشتغال و رونق اقتصادی، آنچه باقی مانده یک مجموعه محدثات است که گویی قرار است همچون زخمی بر پیکر الوند به‌صورت نیمه‌کاره رها بماند. البته طی این سال‌ها بارها و بارها در گفت‌وگو با مسئولان مرتبط و سرمایه‌گذارانی که هر روز جلد عوض می‌کنند، به بررسی این پروژه پرداخته‌ایم.

در همان سال‌های ابتدای کلنگ‌زنی مجموعه، بحث‌های دریافت تسهیلات و نبود اعتبار مطرح و در نهایت، در سال 95 به طور علنی این پروژه به علت نبود اعتبار و مشکلات مالی توسط سرمایه‌گذاران رها شد.

سال 96 خبرها حکایت از احیا و تزریق خونی دوباره در پروژه داشت به نوعی که با ورود فردی در قامت سرمایه‌گذار پروژه، این بار امید می‌رفت که روزهای روشنی پیش رو باشد اما روند رکود همچنان ادامه پیدا کرد تا در نهایت،‌ سال 99 مجدد مسئولان اقتصادی استان همدان از ورود سرمایه‌گذار جدید و اتفاقات خوب صحبت کردند به نوعی که ظاهر پورمجاهد؛ معاون اقتصادی استاندار همدان با بیان اینکه «پرشین‌یاقوت» در حیدره با رفع مشکلات فعالیت خود را آغاز کرده، از ورود سرمایه‌گذار جدید به این پروژه خبر داد و گفت: این پروژه در منابع طبیعی، مسکن و شهرسازی و بانک مشکل داشت که اکنون حل و تعیین تکلیف شده و در مرحله تمدید جواز تأسیس در میراث فرهنگی است که با اتمام استعلام و تمدید جواز، کار رسماً آغاز می‌شود.

البته در این اثنا این روند به دریافت صدور موافقت‌نامه اصولی این طرح و البته منوط شدن آن به همخوانی با طرح مصوب سال 98 استان، یعنی طرح دامنه شمالی الوند گره خورد. به نوعی که در این راستا،‌ معاون وقت اقتصادی استاندار همدان خبر از پرداخت جریمه‌های مربوطه داد و با اشاره به اینکه موافقت اصولی این پروژه مربوط به سنوات گذشته یعنی 10 سال پیش است، گفت که این طرح باید بر اساس طرح مصوب ساماندهی دامنه شمالی الوند پیش رود و منطبق با آن باشد.

از سویی،‌ در همان زمان صاحب محمدیان‌منصور؛ مدیر پروژه مطالعاتی ساماندهی دامنه شمالی الوند در جلساتی که بدین منظور برگزار شد نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و به موقعیت این پروژه به جهت ارتفاع گلایه کرد و گفت: این پروژه به لحاظ ارتفاع و از جهت ظرفیت برد، هیچ‌گونه انطباقی با طرح دامنه شمالی ندارد.

تأسف‌بارتر اینکه بازهم این تغییر در سرمایه‌گذار، نتوانست گره کور این پروژه طلسم‌شده را باز کند تا اینکه پس از 13سال این بار در بهمن‌ماه 1400 نام یک سرمایه‌گذار عراقی مطرح شد و وی با ابراز علاقه‌مندی برای سرمایه‌گذاری، در دیداری با نماینده وزیر و مدیرکل امور اقتصادی و دارایی وقت استان، خواهان تسهیل مسیر برای سرمایه‌گذاری در این پروژه شد.

در آن مقطع زمانی مدیرکل امور اقتصادی و دارایی وقت استان قول مساعد داد که برای از میان برداشتن موانع پیش روی سرمایه‌گذار پرشین‌یاقوت، تمام تلاش خود را به‌کار گیرد.

سیدناصر محمودی افزود: در صورتی که هر یک از دستگاه‌های اجرایی درباره این پروژه ابهاماتی داشتند، اقتصاد و دارایی ورود خواهد کرد تا مشکل برطرف شود.

تأمل‌برانگیزتر اینکه شیخ؛ سرمایه‌گذار عراقی در آن بازه زمانی در گفت‌وگو با رسانه‌ها با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین دلایلی که انگیزه دارم در ایران سرمایه‌گذاری کنم جبران محبت‌هایی است که ایرانیان در زمان جنگ به اقلیم عراق کردند و حالا که ایران درگیر جنگ اقتصادی است خودم را از نظر اخلاقی موظف می‌دانم که به این کشور کمک کنم، گفت: در این پروژه هزار و 500 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری خواهم کرد و به محض اینکه پولی که به حساب بانک مرکزی ایران ریخته‌ام آزاد شود در کمتر از یک هفته فعالیت در پرشین‌یاقوت را آغاز می‌کنم.

از آن گذشته بهمن‌ماه 1401 پیمانی؛ مدیرکل امور اقتصادی و دارایی جدید همدان نیز مهر تأییدی بر گفته‌های مدیر پییشین این مجموعه زد و از راه‌اندازی شهر جواهرات توسط سرمایه‌گذار عراقی خبر داد و گفت: این سرمایه‌گذار عراقی برای راه‌اندازی طرح پرشین‌یاقوت که سال‌ها راکد مانده 100 میلیون دلار سرمایه‌گذاری می‌کند.

وی با بیان اینکه عملیات اجرایی این شهر با توجه به نامساعد بودن شرایط جوی از فروردین سال آینده آغاز می‌شود، ادامه داد: مجوز سرمایه‌گذاری خارجی برای اجرای این طرح دریافت شده و سرمایه‌گذار متعهد به اجرای این طرح تا پایان سال 1405 شده است.

با گذشت تقریباً سه سال از وعده اولیه هنوز شاهد هیچگونه تغییری در فرایند فعال شدن این پروژه نیستیم. بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم بار دیگر به آخرین وضعیت این پروژه بپردازیم و با حمید کاشانی؛ یکی از نخستین سرمایه‌گذاران این پروژه، حسن پیمانی؛ مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان و یک فرد مطلع گفت‌وگویی داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید:

مؤسس شرکت پرشین‌یاقوت با بیان اینکه متأسفانه در حال حاضر این مجموعه به دست یکسری افراد نااهل افتاده، گفت: از دست سرمایه‌گذارنماها که مجموعه را از دست ما درآورده و آن را به غارت برده‌اند، شکایت کرده‌ایم.

حمید کاشانی با تأکید بر اینکه از پنج سال پیش که ما سهام شرکت را به این آقایان فروختیم هیچ اتفاقی در مجموعه نیفتاده الا خرابکاری گفت: متأسفانه طی این سال‌ها از معادن بهره‌برداری غیر قانونی کرده و مغازه‌های ساخته شده در مجموعه را به افراد غیر واگذار کرده‌اند حال آنکه اجازه این کار را طبق قرارداد نداشتند.

وی با تأکید بر اینکه حتی طی این سال‌ها یک ریال در مجموعه سرمایه‌گذاری جدید اتفاق نیفتاده، اذعان کرد: قرار بود ظرف 18 ماه به ازای فروختن سهام با ما تسویه کنند اما ریالی پرداخت نشد.

مدیرعامل شرکت صنایع گردشگری پرشین‌یاقوت با تأکید بر اینکه سرمایه‌گذاران اصلی این مجموعه آقایان پرچمی، ترکمان، مرحوم عسگری و بنده بودیم، ابراز کرد: طی سال‌های ابتدایی راه‌اندازی آن ما بنیان‌گذاران مجموعه کل زندگیمان را فروخته و در مجموعه به‌کار گرفتیم.

کاشانی با تأکید بر اینکه این فروش اموال بدان جهت اتفاق افتاد که مسئولان استان در آن زمان، طبق قولی که داده بودند، حمایت‌های خود را از شرکت پرشین‌یاقوت دریغ نکردند و پرداخت تسهیلات در کارگروه مربوطه به تصویب رسید ولی عملاً بانک‌ها کارشکنی کرده و این وام را پرداخت نکردند گفت: به همراه هیئت‌مدیره شرکت مجبور به فروش اموال شخصی برای ادامه کار شرکت شدیم به طوری که بنده چندین آپارتمان در تهران و حتی باغم در شمال کشور را به همراه بسیاری دیگر از اموال منقول و غیرمنقول فروختم.

وی با ابراز اینکه اذیت و آزار به حدی بود که تصمیم گرفتیم سرمایه‌گذار جدید به مجموعه اضافه شود تا ادامه کار را او پیش ببرد، تشریح کرد: بنابراین آقای گلزاری و شرکایش به‌عنوان سرمایه‌گذار وارد مجموعه شدند اما متأسفانه بعد متوجه شدیم که اصلاً سرمایه‌ای در کار نیست و حتی این افراد اهلیت، تخصص و تجربه لازم را ندارند

این مکتشف معدن یاقوت در همدان با تأکید بر اینکه تنها کاری که از طرف این آقایان صورت گرفت، فروش اموال ما و بریز و بپاش بود، اذعان کرد: با توجه به سابقه کاری‌ام در عرصه گوهرشناسی و آموزش این صنعت در ایران و خارج از کشور، باید بگویم بنده چندین سال از عمر خود را در چندین کشور خارجی صرف کسب دانش فنی معادن و صنعت سنگ‌های قیمتی کرده‌ام و تنها فردی بودم که این صنعت و دانش فنی مربوطه را به ایران آورده بودم.

کاشانی که از جانبازان هشت سال دفاع مقدس است با ابراز اینکه تمام هدف ما از راه‌اندازی این مجموعه این بود که صنعتی را در همدان راه‌اندازی کنیم که مشابه آن تنها در شهر لاسوگاس آمریکا وجود دارد، خاطرنشان کرد: البته ما پیش از ساخته شدن این شهرک در لاسوگاس کار ساخت این شهر جواهرات را آغاز کردیم حال آنکه در پی حمایت دولت آن‌ها موفق به بهره‌برداری از آن شدند اما از ما کسی حمایت نکرد تا پروژه دچار شرایط موجود شود.

وی با اشاره به اینکه این شهرک در آمریکا سالانه 400 میلیارد دلار درآمد دارد زیرا شناخت لازم را از این صنعت دارند، اذعان کرد: در کشور ما حتی در وزارت صمت نیز این شناخت و تخصص وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه بنده در سال 64 که تازه علم گوهرشناسی وارد ایران شد، پس از سال‌ها تحصیل، آموزش و شناخت استانداردها نسبت به نگارش استانداردهای علم گوهرشناسی در کشور و در عین حال دایر کردن مؤسسات آموزشی اقدام کردم، افزود: به همین دلیل است که از بنده به‌عنوان پدر علم گوهرشناسی در ایران یاد می‌شود.

مدیرعامل شرکت صنایع گردشگری پرشین‌یاقوت با ابراز اینکه تا آن زمان حتی یک نفر هم در ایران گوهرشناس نبود اما خوشبختانه در حال حاضر نه‌تنها در همدان بلکه در کل شهرهای ایران و در برخی از سازمان‌ها همچون سازمان زمین‌شناسی حدود 100 هزار نفر آموزش‌های لازم را دیده و مشغول به‌کار هستند افزود: بازهم تأکید می‌کنم در همدان از ما حمایت نشد و ما مجبور به کمک گرفتن از افراد کلاهبرداری شدیم که همچون صهیونیست‌ها اموال ما را غارت کردند چون در قراردادی که با آقای گلزاری و شرکای او بستیم 95 درصد از سهام به آن‌ها واگذار شد و تنها پنج درصد سهام که متعلق به آقایی به نام مرادی بود فروخته نشده است.

کاشانی با اشاره به اینکه در گفت‌وگویی که ما مدیران استانی داشتم به آن‌ها گفتم که اگر از ما حمایت می‌شد این شهرک و معدن می‌توانست مشکل اقتصاد و اشتغال همدان را به طور کلی حل کند، بیان کرد: این در حالی است که این سرمایه‌گذارنماهای کلاهبردار همه اموال را فروخته و در جیبشان ریخته و به همین راحتی حتی یک ریال نیز به ما پرداخت نکردند.

وی با بیان اینکه معدن یاقوت مرتبط با این پروژه در منطقه خاورمیانه بی‌نظیر است افزود: به طوری که در هر کشوری که باشد می‌تواند اقتصاد آن کشور را به لحاظ پیشرفت در حد صنعت نفت بالا ببرد؛ حجم یاقوت موجود در این معدن می‌تواند در حد 10 مخزن نفتی برای کشور و اقتصاد آن مؤثر باشد چراکه امروز یک یاقوت 30 قیراطی حدود 20 میلیون دلار قیمت دارد، به تعبیر بهتر این معدن یاقوت حدود 70 میلیارد دلار ارزش دارد.

وی افزود: مسئله این است که ما در مجموعه پرشین‌یاقوت به‌دنبال آن بودیم که این یاقوت استحصال‌شده خام‌فروشی نشود پس بحث تراش سنگ نیز در شهرک پیش‌بینی شده بود تا با ارزش افزوده بیشتری بتوانیم محصول را به‌فروش برسانیم.

مدیرعامل سابق شرکت پرشین‌یاقوت با تأکید بر اینکه متأسفانه در نبود شناخت و نداشتن دانش فنی از این صنعت در استان و سطح ملی، این ظرفیت در استان مورد غفلت قرار گرفت تشریح کرد: درواقع آنچه در همدان دنبال می‌شود چیزی جز این نیست که کسی یا شخصی به اسم شیخ احمد، نامی پیدا کرده و به اسم سرمایه‌گذار از او پولی بگیرند بنابراین اصلاً مهم نیست که نتیجه چه چیزی خواهد بود.

کاشانی با تأکید بر اینکه بنده 67 سال دارم حال آنکه 40 سال از عمرم را در عرصه گوهرشناسی صرف کردم افزود: به نظر من اگر در ایران معدن الماس هم شناسایی شود با آن همچون سنگ‌پا برخورد می‌کنند زیرا علم و تخصص لازم وجود ندارد پس برایشان اهمیتی نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه ما به‌دنبال بومی‌سازی صنعت جواهرات در ایران بودیم، خاطرنشان کرد: مسئله این است که کاربرد این کریستال‌ها تنها در عرصه سنگ‌های تزئینی نیست بلکه در علم الکترونیک، لیزر، اپتیک، مکاتیرونیک، هوش مصنوعی و سایر صنایع پیشرفته نیز کاربرد دارد.

وی با بیان اینکه حتی ما به‌دنبال بهره‌گیری از کاربردهای صنعتی این صنعت در استان بودیم پس در طرح اولیه ایجاد 60 کارخانه در مجموعه پیش‌بینی شده بود، افزود: متأسفانه در پی بی‌توجهی به این ظرفیت در حال حاضر شنیده‌ها حاکی از آن است که این محل به محلی برای بزهکاری و آسیب‌های اجتماعی همچون خرید و فروش مواد مخدر بدل شده و حتی اخیراً فردی نیز به‌دلیل استفاده از مواد مخدر جلوی درب مجموعه فوت شد.

در ادامه فرد مطلع دیگری ضمن تأیید صحبت‌های عنوان‌شده از سوی آقای کاشانی عنوان کرد: گلزاری به اسم سرمایه‌گذار وارد مجموعه شد و شرکت را از دست سهام‌داران پیشین گرفت.

وی با تأکید بر اینکه گلزاری به اسم سرمایه‌گذار آمد اما ریالی سرمایه‌گذاری نکرد و در عوض سهام شرکت را به فرد دیگری فروخت، تشریح کرد: از پول حاصل از این خرید و فروش هم در حال حاضر در تهران چندین باب مغازه و خانه خریده است.

این فرد مطلع با تأکید بر اینکه در پی این روند بالأخره سال 99 تا 1400 آقایی به اسم شیخ احمد از کشور عراق را به اسم سرمایه‌گذار از طریق دلالی فردی به اسم آقای خورشیدی وارد کار کردند، افزود: در پی این اتفاق قراردادی جدید بسته شد اما طی دو سال گذشته معلوم نیست بر سر این سرمایه‌گذاری در تهران چه آمده است.

وی با تأکید بر اینکه در بدو امر این سرمایه‌گذار عراقی نیز در مجموعه از طریق فعالیت اندکی در حد 200 تا 300 میلیون سرمایه‌گذاری کرد که بعد از مدتی همان کار هم متوقف شد، اذعان کرد: در پی این توقف معاون اقتصادی استاندار در واکنش به پیگیری‌‌های شهریورماه بود که عنوان کرد تا سه ماه به این وی مهلت داده می‌شود تا سرمایه خود را به مجموعه تزریق کند؛ اما نمی‌دانم چرا دیگر پیگیری‌‌ها علیرغم اتمام این مهلت ادامه پیدا نکرد؟

وی افزود: البته ناگفته نماند که آقای خورشیدی یک دلال حرفه‌ای و خطرناک در همدان است به طوری که از طریق عکس و فیلم از مسئولان و مدیران از این وزارتخانه به آن وزارخانه رفته و کارش را پیش می‌برد و مردم را نیز با آن عکس و فیلم‌ها می‌ترساند.

این فرد آگاه خطاب به معاون اقتصادی استاندار گفت: سؤال من این است که چرا دیگر خبری از فشار بر سرمایه‌گذار عراقی برای تزریق سرمایه نیست؟ اگر واقعاً این فرد سرمایه‌گذار است پس پولش کجاست؟ اگر واقعاً قصدی برای آوردن پول و سرمایه ندارد چرا یک شرکت با این عظمت با هزاران میلیارد تومان ثروت را معطل نگه داشته‌اید؟

وی عنوان کرد: این مجموعه پیشتر نیز ده‌ها سرمایه‌گذار داشته و برای من این سؤال پیش آمده که چرا حتی آقای کامکار که از آقای گلزاری سهام شرکت را در سال 98 خرید و یکی از بزرگترین پیمانکاران در تهران است، پیگیر به نتیجه رسیدن مجموعه و اتمام آن نیست؟ آنچه مسلم است اینکه افراد به‌دنبال دلالی و کاسبی در مجموعه هستند.

این فرد آگاه با اشاره به اینکه این افراد خطرناک در قامت دلال وارد مجموعه شده و به‌دنبال آن هستندکه مجموعه را به شیخ احمد بفروشند و بروند، گفت: آنچه مسلم است در این فرایند این فرد عراقی به‌عنوان سرمایه‌گذار وارد این شرکت نمی‌شود حال آنکه یک خارجی در کشور اجازه خرید و فروش ملک را ندارد.

وی، افزود: تمامی سرمایه شرکت و سنگ‌های قیمتی شرکت را از مجموعه خارج کرده و برده‌اند اما متأسفانه هیچ‌کس پیگیر و پاسخگو نیست.

در ادامه مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان نیز با بیان اینکه این سرمایه‌گذار عراقی از ابتدا با مشکل در انتقال پول به ایران و سرمایه‌گذاری مواجه بود، گفت: چون مجوزهای حوزه سرمایه‌گذاری دارای مهلت و بازه زمانی خاصی است و اگر سرمایه‌گذار در آن مهلت کار انجام ندهد مجوز به‌صورت اتوماتیک باطل می‌شود، مجوز شیخ احمد نیز تنها شامل سال 1401 و چندماه ابتدای سال 1402 بود که این مهلت به پایان رسید و مجوز داده‌شده باطل شد.

حسن پیمانی افزود: اما وی ازطریق رایزنی مستقیم با وزارت میراث فرهنگی و وزارت صنعت، معدن و تجارت موفق به تمدید مجوز تا پایان 1402 شده بنابراین در صورت عدم کار بازهم این مجوز باطل خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه درواقع تمامی مجوزهای سرمایه‌گذاری خارجی باید در مهلت مقرر انجام شود بنابراین این سرمایه‌گذاری نیز از این قانون مستثنا نیست، خاطرنشان کرد: این سرمایه‌گذار به‌دلیل مشکلی که در بانک مرکزی به‌صورت موقت داشته توانسته با پیگیری از وزارتخانه‌ها مجوز خود را تمدید کند تا بتواند پول مورد نظر و تعهد تضمینی که برای اجرای کار داده را تأمین کند.

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان همدان با تأکید بر اینکه به احتمال 90 درصد در صورت عدم اجرای سرمایه‌گذاری مجوز موقت هم باطل خواهد شد، اذعان کرد: این سرمایه‌گذار قرار بود 100 میلیون دلار وارد مجموعه سرمایه‌گذاری کند.

پیمانی در پاسخ به این سؤال که آیا از این میزان سرمایه‌گذاری تاکنون چیزی وارد استان شده؟ گفت: طبق مستنداتی که به ما ارائه کرده‌اند یک سال است که حدود یک همت از سرمایه به بانک مرکزی ترزیق شده حال آنکه در جابه‌جایی پول از بانک مرکزی با مشکل مواجه است.

وی افزود: از آنجاکه مابقی پول قرار است از المان انتقال پیدا کند و بحث تحریم‌ها مطرح است، پس سرمایه‌گذار نمی‌خواهد شفاف در این عرصه ورود کند تا مشمول آن تحریم‌ها نشود چرا این سرمایه‌گذار در چند کشور دیگر نیز سرمایه‌گذاری کرده است؟

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد باید خطاب به مسئولان استانی و کشور گفت در خصوص حال وخیم پروژه پرشین‌یاقوت که یک سرمایه عمومی است و می‌تواند رونق اقتصادی را برای استان و حتی کشور به‌دنبال داشته باشد، چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ مگر می‌شود یک پروژه چندین سرمایه‌گذار را تجربه کرده و در بهترین نقطه شهر به‌صورت نیمه‌کاره رها شود و کسی هم از آن سراغ نگیرد؟ اصلاً سؤال اینجاست که اگر برای سرمایه‌گذار خارجی مانع تحریم را داریم چرا در برابر سرمایه‌گذار داخلی تا این حد مسئولان استانی کرنش می‌کنند تا فردی بتواند برای سال‌ها یک مجموعه را با هزار ابهام در دست خود بگیرد و بعد فروخته و از شهر خارج شود؟ مگر همدان صاحب ندارد!