اعتراف سناتور آمریکایی بر افزایش صادرات نفت ایران

زنگنه وزیر پیشین نفت در گفت و گویی اذعان کرده بود: «گویا دروغ برای مسئولان مالیات ندارد. این دروغ‌ها هرچقدر هم بزرگ باشند، باز هم مالیات ندارند. در مورد آمار مربوط به فروش و صادرات نفت دروغ می‌شنویم.» اما حالا سناتور تند روی جمهوری خواه هم در رابطه با افزایش صادرات نفت لب به اعتراف گشوده و تد کروز، در نشست استماع مجلس سنای آمریکا اعتراف کرد که فروش نفت ایران از 300 هزار بشکه در سال 2021 (1399) به روزانه بیش از 2 میلیون بشکه در سال 2024 (1403) رسیده است و دولت آمریکا در جلوگیری از فروش نفت ایران ناموفق بوده است.

در همین حال، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز در این نشست که در جایگاه پاسخ‌گویی قرار گرفته بود، در پاسخ به تد کروز گفت: واشینگتن با وجود همه تلاش‌ها نتوانسته است مسیر فروش نفت ایران را مسدود کند و تهران از راه‌های مختلف توانسته نفت خود را بفروشد و در این مسیر نیز موفق بوده است.

به گفته نماینده ایالت تگزاس در مجلس سنای آمریکا فروش نفت خام ایران از 300 هزار بشکه در روز به حدود 2 میلیون بشکه رسیده است.

کروز در جلسه استماع ادامه داد: ایران از محل افزایش فروش نفت حدود 80 میلیون دلار درآمد داشته است؛ ناوگان سایه ایران در نوامبر 2020 تعداد 70 فروند نفتکش داشته که اکنون این رقم به 400 فروند رسیده است.

بلینکن دراین‌باره پاسخ داد: ما تحریم‌هایی علیه شرکت‌های بیشتری که در صنعت پتروشیمی ایران فعالیت دارند اعمال کردیم؛ با توجه به دیگر کنترل‌هایی که انجام دادیم، هزینه فروش برای آن‌ها و راه‌های گریزی که باید انجام دهند - که ما در تلاش برای قطع کردنش هستیم - مسدود کرده‌ایم.

وی ادامه داد: دولت آمریکا بیش از 200 شخص را تحریم و حدود 50 فروند از ناوگان سایه ایران را متوقف کرده است؛ واشینگتن در مراحل مختلف بارها بیش از 600 تحریم علیه تهران وضع کرده، اما آن‌ها سخت تلاش کردند و برای خنثی‌کردن تحریم‌ها هر کاری که توانستند، انجام دادند.

افزایش تولید و صادرات نفت به گواه آمار

بنا بر آمار آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، ایران در سال میلادی گذشته، 2.99 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که 440 هزار بشکه در روز در مقایسه با سطح تولید سال 2022، افزایش داشت. آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد ایران در آوریل، 3.3 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده که بالاتر از 3.25 میلیون بشکه در روز در مارس بوده است. این آژانس، ظرفیت تولید پایدار ایران را 3.8 میلیون بشکه در روز برآورد کرد و برآوردش از سطح تولید ایران و رشد آن، از ارزیابی‌های اوپک هم بالاتر بوده است.

همچنین بنا بر آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید نفت خام ایران در سه ماهه اول سال میلادی جاری، به 3.23 میلیون بشکه در روز رسید که در مقایسه با تولید 3.18 میلیون بشکه در روز در سه ماهه چهارم سال 2023، افزایش داشت. میانگین تولید نفت ایران در سال میلادی گذشته، 2.87 میلیون بشکه در روز بوده است.

آمار اوپک هم نشان داد ایران با وجود تداوم تحریم‌های ظالمانه آمریکا، در سال 2023، رکورددار افزایش تولید در میان اعضای اوپک بود. اوپک در جدیدترین گزارش ماهانه خود از بازار نفت، تولید نفت ایران در آوریل را بر اساس آمار منابع ثانویه، 3.212 میلیون بشکه در روز اعلام کرد که 14 هزار بشکه در روز افزایش نسبت به مارس داشت.

محسن قمصری کارشناس انرژی با اشاره به اینکه تحریم‌های ظالمانه نتوانست بر صادرات نفت ایران تأثیرگذار باشد گفت: حجم صادرات نفت در دولت سیزدهم خصوصاً در اسل گذشته نسبت به دور دوم دولت قبل افزایش چشمگیری داشته است زیرا در دور اول دولت قبل برجام صادرات نفت رقم قابل توجهی را نشان می‌داد.

وی ادامه داد: با تمهیداتی که دولت سیزدهم در نظر گرفت صادرات نفت در سال گذشته افزایش قابل ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد

به گفته این کارشناس انرژی در صورتی که بخواهند تولید نفت را افزایش ظرفیت دهند نیاز به سرمایه گذاری دارد و باید به لحاظ فنی نیز مورد برسی قرار بگیرد.

رشد اقتصادی از طریق صادرات نفت

وصول درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت‌خام و میعانات‌گازی در سال 1402 نسبت به سال 1399 رشد 275 درصدی را نشان می‌دهد که می‌توان این امر را به عنوان یکی از دستاوردهای دولت سیزدهم عنوان کرد، همچنین با نگاهی به جهش صادرات نفت‌خام و میعانات گازی کشور و دستیابی به رکورد بالاترین میزان صادرات از سال 1397 (آغاز تحریم‌های ظالمانه تاکنون) به طوری که صادرات نفت و میعانات گازی کشور نسبت به ابتدای دولت، دو برابر شده است. سال گذشته احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی، اعلام کرده بود که ایران به بالاترین سطح صادرات نفت خود از سال 2018 رسیده است.

تحریم‌ها هم جوابگوی ایران برای فروش نفت نشد؛ ایران جای خود در اوپک را پس گرفت

اگرچه تحریم‌ها همان است که در دولت روحانی وجود داشته است اما آمار و ارقام موجود نشان می‌دهد که وزیر پیشین نفت نتوانسته عملکرد خوبی در عرصه صادرات نفت از خود بر جای گذارد، چرا که در دولت سیزدهم با وجود تحریم‌ها صادرات و تولید نفت ایران به رکورد جدیدی در سال 2023 رسید. آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا در ژوئن سال 2023 نشان داد ایران با درآمد 54 میلیارد دلاری از صادرات نفت در سال 2022، در میان اعضای اوپک، در رتبه پنجم ایستاد. بر اساس شاخص قیمت نفت استاندارد، درآمد ایران از صادرات نفت، 15 میلیارد دلار در مقایسه با سال 2021 که فعالیت دولت سیزدهم آغاز شد، افزایش داشت.

همچنین، طبق آمار منتشره در بولتن آماری سالانه 2023 اوپک، ارزش صادرات نفت ایران در سال 2022، به 42.6 میلیارد دلار رسید که در مقایسه با ارزش صادرات نفتی سه سال گذشته، بالاتر بود. ارزش صادرات نفت ایران در سال 2020 که هنوز فعالیت دولت سیزدهم آغاز نشده بود، 7 میلیارد و 900 میلیون دلار بود اما در سال 2021، به 25 میلیارد دلار و 500 میلیون دلار رسید. طبق داده‌های شرکت ورتکسا، صادرات نفت ایران در سه ماهه نخست سال 2024، به بالاترین سطح در 6 سال گذشته صعود کرد.

موفقیت دولت سیزدهم در صادرات نفت

بر اساس امار و اطلاعات منتشر شده در سال 2021 با وجود ظرفیت کامل تولید روزانه 3 میلیون و 850 هزار بشکه‌ایِ پیش از اعمال تحریم‌های ایالات‌متحده، میانگین تولید نفت ایران به روزانه 2 میلیون تا 2 میلیون و 200 هزار بشکه در روز رسیده بود، اما مشکلات مربوط به نگهداری و دشواری عرضه نفت به بازارهای جهانی در سایه تحریم‌ها مقدار تولید این کشور را در سطحی کمتر از ظرفیت واقعی نگه داشت و به این ترتیب درآمدهای مالی ایران کاهش یافت.

همچنین طبق داده‌های سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تا ژوئیه 2021 یعنی پیش از اینکه رئیسی روی کار بیاید، تولید نفت ایران به 2 میلیون و 20 هزار بشکه در روز می‌رسید و تا پایان همین سال میانگین تولید نفت ایران به حدود روزانه 2 میلیون و 400 هزار بشکه در روز رسید؛ اما هنوز یک میلیون و 450 هزار بشکه با ظرفیت روزانه کامل این کشور فاصله داشت.