طبق گفته روانشناسان اسباب بازی تاثیر مستقیمی بر رشد کودک دارد، این درحالی است که 90 درصد اسباببازیهای کشور قاچاق یا واردات است.

«در یک دهه گذشته در یک کشور غربی درصد بالایی از بچههای خانوادههایی که مشکل مالی نداشتند دچارسوء تغذیه شدند تا اینکه کاشف بهعمل آمد این بچهها طرفدار پر و پا قرص عروسک باربی بودند! به همین راحتی با تولید یک اسباببازی، میتوان نظام فرهنگیِ سرمایهداری را توسعه داد.»
این را رویا حسینی، روانشناس، میگوید. این درحالی است که معاون مرکز ملی صنایع خلاق شهروز کیهان 12 آذر با ارائه آماری از وضعیت واردات و قاچاق اسباببازی در ایران، گفت که بیش از 90 درصد اسباببازیهای موجود در بازار از طریق واردات، بهویژه قاچاق تأمین میشود. بسیاری از این محصولات «با استانداردهای فرهنگی و آموزشی جامعه ایرانی همخوانی ندارند».
ایران از سالها پیش با واردات قاچاقی اسباب بازیها دست به گریبان بوده است و طبق گفته کارشناسان، از نظر پولی قاچاق اسباب بازی برابر با قاچاق اسلحه است و یکی از پردرآمدترین قاچاقها به حساب میآید.
آمار دقیقی از میزان قاچاق در این حوزه وجود ندارد، اما جدیدترین گزارش اعلامی ستاد مبارزه با قاچاق، کالا و ارز نشان میدهد میزان قاچاق اسباب بازی به کمتر از 200 میلیون دلار رسیده است.
این در حالی است که مغز کودکان در دوران رشد، بهشدت تحت تأثیر هیجانات است و اسباببازیها میتوانند در تقویت یا تضعیف ارزشهای اخلاقی و اجتماعی نقش مهمی ایفا کنند.
آیدین مهدیزاده، رئیس دبیرخانه شورای نظارت بر اسباببازی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، میگوید از آنجایی که مریضی جسمی به سرعت نمود پیدا میکند، «خانواده به جسم بیشتر از روح بچه اهمیت میدهند»، بنابراین شاید نظارت کمتری بر بازیهایی که کودک انجام میدهند داشته باشند. اما احسان رحمانیان، عضو هیئت امنای اسباب بازیهای ایران، میگوید که وقتی بازار از بازیهای قاچاق اشباع است خانواده چطور نظارت کند، در سطح کلان «در حوزه بازی و اسباب بازی نظارتی وجود ندارد درحالی که در خارج از کشور و بهصورت مداوم در حال ساخت بازیهای فکری هدفمند برای مردم ما هستند»، بازیهایی که هیچ سنخیتی با فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی ندارد و نتیجه این موارد را در آینده میبینیم.
مدیرکل دفتر صنایع خلاق و ورزشی وزارت صمت محمدرضا زارع بُرزِشی میگوید که «اسباب بازی در جهان بهعنوان کالای آموزشی استفاده میشود که متأسفانه در ایران بیشتر به جنبه سرگرمی آن پرداخته شده است» و هنوز سبد خانوار ایرانی از کالای اسباب بازی خالی است، بنابراین باید میزان واردات اسباببازی بهصورت رسمی و قاچاق پیگیری شود و تدوین سند راهبردی صنعت اسباببازی میتواند به توسعه این صنعت کمک کند.
همچنین کانون پرورش فکری باید بهجای تمرکز بر توزیع اسباببازیهای خارجی، برنامهریزی دقیقی برای طراحی و تولید محصولات بومی داشته باشد. این نهاد میتواند با ایجاد تعامل میان طراحان، تولیدکنندگان و پژوهشگران، گامی مؤثر در تقویت سواد فرهنگی جامعه بردارد.
شناسه خبر 89747