همه ما شغل پرستاری را می‌شناسیم و تقریباً می‌دانیم یک پرستار در محیط بیمارستان چه می‌کند و چه وظایفی دارد. از توجه به نیازها و خواسته‌های بیمار و همراهان او و ایجاد ارتباط درست و به‌موقع بین بیمار و پزشک، تا مراقبت کردن از بیمار، تنظیم داروهای او و بررسی مشکلات.

حال گاهی ممکن است انجام این وظایف کم و زیاد شود که بعضاً به‌‎دلیل کمبود نیرو رخ داده و یک پرستار مجبور است برخلاف استانداردهای موجود، به چند بیمار به‌طور هم‌زمان رسیدگی کند، اما عمده این است که حلقه واسط بین بیمار و پزشک، پرستار بوده و یکی از مهم‌ترین حلقه‌های زنجیره سلامت محسوب می‌شود.

خدمات پرستاری در زمره شغل‌های سنگین قرار دارد که هر فردی از عهده آن بر نخواهد آمد؛ مشکلات پرستاران نیز در این حوزه کم نیست، به همین دلیل است که ورود به این شغل نیازمند یک اراده قوی و عشقی بوده که باید در وجود یک پرستار باشد.

با توجه به فرا رسیدن میلاد حضرت زینب سلام‌الله علیها و نام‌گذاری آن به‌عنوان روز پرستار، فرصتی فراهم شده تا پای حرف‌های رئیس و نماینده مجمع نظام پرستاری همدان بنشینیم تا بتوانیم درک بهتری از مشکلات جامعه پرستاری در بیمارستان‌ها داشته باشیم؛ هرمز نیک‌قدم ضمن اشاره به مشکلات پرستاران و مراقبت‌ از بیماران زیاد در یک شیفت کاری، به وضعیت معیشتی این قشر و درآمد و حقوق آنان نیز پرداخت و معتقد است، خستگی و شیفت‌های کاری طولانی، هرگز مانع خدمت‌رسانی مطلوب به بیماران نشده است.

از آنجا که هزینه آموزش پرستاران بسیار بالا است، باید برای نگهداری آن‌ها هم برنامه‌ریزی جدی داشت و مشکلاتشان را با پیگیری مجدانه، رفع کرد یا کاهش داد. آنچه می‌خوانید، مشروح گفت‌وگوی خبرنگار گروه خبری سپهرغرب با رئیس و نماینده مجمع نظام پرستاری همدان است که می‌آید:

* در خدمات پزشکی نقش پرستار درجه یک محسوب می‌شود

نیک‌قدم در ابتدای سخنان خود با اشاره به فرمایش رهبر معظم انقلاب و اصرار ایشان مبنی بر اینکه «همه بدانند پرستاری یک نیروی حیات‌بخش است»، بیان کرد: رهبری معتقدند در خدمات پزشکی نقش پرستار یک نقش درجه یک محسوب می‌شود و این بسیار درست و دقیق است.

* تعداد پرستاران همدان به‌ازای هر تخت، 1.4 است

وی سپس خاطرنشان کرد: ما در استان همدان حدود پنج هزار پرستار داریم، اما کمبود نیرو همانند کل کشور در استان نیز مشاهده می‌شود؛ به‌طوری که طبق استاندارد جهانی به‌ازای هر تخت، 2.5 پرستار نیاز بوده که در کشور ما این عدد 1.8 و در استان همدان 1.4 است.

رئیس و نماینده مجمع نظام پرستاری همدان ادامه داد: کمبود پرستار در استان به‌شدت مشهود بوده و بیمارستان‌های ما با نداشتن نیروی کافی مواجه هستند؛ البته تاکنون با همت بلند پرستاران، در استان هیچ مشکلی نداشته‌ایم و آن‌ها نگذاشته‌اند مشکلات مانع خدمت‌رسانی مطلوب به بیماران شود.

* ساعات کار طولانی فرسودگی شغلی ایجاد می‌کند

نیک‌قدم سپس با اشاره به تبعات کمبود نیرو، اذعان کرد: اگرچه پرستاران از دل و جان مایه می‌گذارند، اما قطعاً با فشار کاری پرستاری که یک شغل سخت محسوب می‌شود، نیروها ضمن افزایش تعداد بیماران، به‌مرور دچار فرسودگی شغلی شده و از سوی دیگر کیفیت خدمات آن‌ها کاهش می‌یابد.

* هر ساعت اضافه‌کاری حدود 17 تا 19 هزار تومان است!

وی بر این نکته نیز تأکید کرد: درحال حاضر ساعات اضافه‌کاری نیروها افزایش پیدا کرده و این علاوه‌بر پُر کردن موظفی آن‌ها است؛ یعنی کمبود نیرو با اضافه کاری جبران شده که البته مبلغ آن بسیار ناچیز بوده و به‌ازای هر ساعت، حدود 17 تا 19 هزار تومان است!

این پرستار افزود: یک آزمون استخدامی هم امسال برگزار شده که هنوز پاسخ آن نیامده و براساس مکاتباتی که بین سازمان برنامه و بودجه و وزارتخانه انجام شده، فعلاً مجوز قانونی برای جذب پرستار اعلام نشده است؛ اگرچه ما انتظار داریم پرستاران بیشتری وارد چرخه خدمت‌رسانی شوند تا کارکنان از کمبود نیرو رنج نبرند.

نیک‌قدم بر این نکته نیز تصریح کرد که درحال حاضر حدود دو هزار نیروی پرستار در استان همدان، کمبود داریم.

وی در پاسخ به این سؤال که حضور افرادی که بدون تحصیلات آکادمیک و با گذراندن دوره‌هایی وارد چرخه پرستاری می‌شوند چه مشکلاتی ایجاد خواهد کرد نیز اظهار کرد: البته ما در دو حوزه می‌توانیم پرستار جذب کنیم؛ «پرستار» که باید مدرک دانشگاهی این رشته را داشته باشد و «بهیار» که از دبیرستان وارد این رشته شده و مدرک بهیاری می‌گیرد. برخی افراد نیز با گذراندن دوره‌هایی، خدمت می‌کنند که کمک‌بهیار بوده و حضور آن‌ها یکساله است و نمی‌توانند کاری که پرستار انجام می‌دهد را انجام دهند. خوشبختانه این مشکل در استان همدان وجود ندارد و کلیه افراد با تحصیلات مرتبط درحال خدمت‌رسانی هستند.

* تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و فوق‌العاده خاص

رئیس مجمع نظام پرستاری همدان به مشکلات حوزه پرستاری نیز اشاره و یادآوری کرد: یکی از مشکلات 15 ساله پرستارها، تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و به‌نوعی هویت‌بخشی به این حرفه بوده که با رهنمودهای رهبر معظم انقلاب از سال 1401 انجام شد. اگرچه پرداختی‌ها کامل نبوده و ایرادات بسیاری به آن وارد است، اما امیدواریم یک کارشناسی روی آن انجام شده و در سال جاری مشکلات کارکنان ما رفع شده و نارضایتی آنان کمتر شود.

نیک‌قدم در ادامه متذکر شد: موضوع دیگر برقراری فوق‌العاده خاص است که ذیل آن کادر درمان هم مانند سایر ارگان‌ها که با جان بیماران سروکار دارند، انتظار دارند فوق‌العاده خاص خود را دریافت کنند؛ البته این یک مطالبه کشوری بوده و استان همدان نیز همسو است که امیدوارم به‌زودی شاهد اجرایی شدن آن در سراسر کشور و به تبع استان همدان باشیم.

وی به وضعیت اقتصادی و معیشتی پرستاران نیز اشاره کرد و توضیح داد: از آنجایی که درحال حاضر مبلغ اضافه‌کاری پرستاران پایین است و شیفت‌های خسته‌کننده‌ای دارند و نمی‌توانند در محل دیگری کار کنند، وضعیت اقتصادیشان نسبت به کارمندان ادارات و مشاغل دیگر، پایین‌تر بوده و در سطح استاندارد نیست.

نماینده مجمع نظام پرستاری همدان با این بیان که پرستار با عشق و ایمان وارد این حرفه شده و با تمام سختی‌ها در آن ماندگار شده است، سخنان خود را در این بخش پایان داد.

* مسئولان تصمیم‌ساز در سطح وزارتخانه، پزشک هستند!

نیک‌قدم سپس متذکر شد: یکی از مسائلی که وجود دارد نیز این است که مسئولان تصمیم‌ساز در سطح وزارتخانه پزشک هستند، یعنی وزیر پزشک بوده و معاونت‌ها هم باید هیئت‌علمی و پزشک باشند که این مسئله در تصمیم‌گیری‌ها می‌تواند مؤثر باشد؛ اگرچه در سطح معاونت پرستاری و نظام پرستاری، مسئولان پرستار هستند.

وی در خاتمه سخنان خود تأکید کرد: اجرای صحیح و قانونی تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و فوق‌العاده خاص کادر درمان تنها خواسته ما از مسئولان است تا مشکلات پرستاران تاحدودی رفع شود.