حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیس‌الساداتی معروف به رئیسی، فرزند حجت‌الاسلام سیدحاجی رئیس‌الساداتی و سیده عصمت خداداد حسین، 23 آذرماه 1339 در محله نوغان مشهد به دنیا آمد.

رئیسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دروس خارج فقه خود را در حوزه علمیه زیر نظر اساتید مختلف اعم از آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای و آیت‌الله آقامجتبی تهرانی و خارج اصول را نیز نزد آیت‌الله سیدمحمدحسن مرعشی‌ شوشتری و آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی گذراند و با اتمام دوره سطح حوزه، توانست در دانشگاه به دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی راه پیدا کند. وی مدرک کارشناسی ارشد خود را پس از دفاع از پایان‌نامه خود با عنوان «ارث بلا وارث» به پایان رساند و در سال 1380 با قبولی در کنکور دکترای مدرسه عالی شهیدمطهری، در رشته فقه و حقوق خصوصی ادامه تحصیل داد.

رئیس‌جمهور بعد از پیروزی انقلاب و از سال 1359 درحالی که تنها 20 سال سن داشت، به‌عنوان دادیار کرج وارد دستگاه قضائی شد و پس از مدتی با حکم شهیدقدوسی، به سِمت دادستان کرج منصوب شد و در سال 1361 هم‌زمان با دادستانی شهر کرج، مسئولیت دادستانی شهر همدان را نیز عهده‌دار شده و پس از مدتی به‌عنوان دادستان استان همدان معرفی شد و تا 1363، در این سِمت حضور داشت.

این مدت کوتاه با وجود دادستان جوان، برای همدان و همدانی‌ها مغتنم بوده و اتفاقات مثبتی در این دوره رخ داده است؛ آنچه در این گزارش می‌خوانید، گفت‌وگو با دکتر حسین صادقیان، فعال سیاسی همدانی و استاد دانشگاه است که در آن دوران به‌عنوان رئیس دفتر دادگاه انقلاب اسلامی مشغول خدمت بوده است؛ فضای کاری وی در ارتباط تنگاتنگ با آیت‌الله رئیسی دادستان وقت جوان همدان قرار داشته و از این‌رو ناگفته‌های بسیاری از آن دوران دارد.

آنچه از نظر می‌گذرانید، اشاره‌ای کوتاه به آن مقطع زمانی از زبان حسین صادقیان است:

فعال سیاسی همدانی با اشاره به آشنایی خود با حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی در همدان با ابراز تأسف و تألم از درگذشت رئیس‌جمهور شهید، عنوان کرد: آقای رئیسی در حدود سن 20 سالگی که وارد قوه قضائیه شد، مدتی دادستان کرج بود و بعد از خدمت در آنجا در اواخر سال 60 به‌عنوان دادستان همدان منصوب شد که آن موقع من رئیس دفتر دادگاه انقلاب اسلامی بودم.

حسین صادقیان سپس خاطرنشان کرد: مجموعه قوه قضائیه دو بخش است؛ دادستانی و دادسرا و دیگری دادگاه و قاضی که آن زمان حاکم شرع بود. بنده به‌عنوان رئیس دفتر دادگاه به‌طور قهری با داستان ارتباط داشتم، چراکه پرونده‌ها پس از بررسی و صدور کیفرخواست (بعد از بازپرسی‌ها)، از طریق دادستان تحویل دادگاه می‌شد که بنده وظیفه تحویل گرفتن پرونده‌ها را برعهده و ارتباط تنگاتنگی با دادستان وقت داشتم.

* بسیار هوشمند و عمیق بود

این استاد دانشگاه افزود: پیگیری برخی از ارتباط‌ها و مطالبه‌ها از طرف رئیس دادگاه انقلاب اسلامی که آن موقع آیت‌الله اعلمی اشتهاردی بود، توسط بنده انجام می‌شد. ضمن اینکه بنده دادستان قبلی و افراد دیگر را در فضای قضائی دیده بودم که می‌توان گفت آقای رئیسی با توجه به سن کمی که نسبت به برخی از اعضای قوه قضائیه در همدان اعم از دادسرا و دادگاه داشتند، بسیار «هوشمند و عمیق» بودند.

* ذکاوتش در مواجهه با افراد خودش را نشان می‌داد

صادقیان در ادامه با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی رئیس‌جمهورِ شهید، «ذکاوت» را بارزترین صفت او برشمرد و توضیح داد: در مواجهه با دیگران از آنجایی که صاحب تشخیص بودند، این ویژگی خیلی زود خود را نشان می‌داد و در مشی آیت‌الله رئیسی این مهم بسیار مشهود بود.

* دادستان پُرکار و خستگی‌ناپذیر همدان...

وی بیان کرد: پُرتلاش بودن از دیگر خصایص روشن آیت‌الله رئیسی بود؛ همان‌طور که این شهید عزیز در منصب ریاست‌جمهوری هم نشان داد، پُرکار و خستگی‌ناپذیر بود. از وقتی شهیدرئیسی به عنوان دادستان همدان انتخاب شد، سرعت رسیدگی‌ها به‌طور مشخص افزایش پیدا کرد.

این فعال سیاسی ادامه داد: مسئله بعد اینکه رئیس‌جمهورِ شهید از جهت سواد کار برخلاف تهمت‌هایی که به او در ایام کاندیداتوری ریاست جمهوری زدند، در سطح بالایی قرار داشت.

* عدالت‌محوری و توجه به جزئیات

صادقیان گفت: آیت‌الله رئیسی علاوه‌بر تیزهوشی و پُرتلاشی، بسیار «عدالت‌محور» بود. اگر کسی در مجموعه دادسرا و دادگاه کار کرده و بنا به اقتضائات امتیازی دریافت می‌کرد، به اعتقاد آقای رئیسی همه باید از آن امتیاز بهره‌مند می‌شدند و استثنایی نبود؛ مثلاً بنده در آموزش‌وپرورش یک‌مرتبه دیدم سه سال سابقه‌ام افزایش پیدا کرده، وقتی سؤال کردم، گفتند به‌خاطر اینکه در دوران آقای رئیسی تمام‌وقت بوده‌ای، این سوابق از دادگاه ارسال شده است.

* منافع مردم را به همه‌چیز ترجیح می‌داد

وی با این بیان که برای آیت‌الله رئیسی منافع مردم بر همه‌چیز ارجح بود، عنوان کرد: تنها حکمی که این شهید عزیز به بنده داد نیز مبتنی بر بررسی سوابق و موقعیت کارکنان جدید دادسرای انقلاب اسلامی بود و این کار را بسیار دقیق و با جزئیات دنبال می‌کرد که خللی در انجام کارها پیش نیاید.

* ارتباط گرفتن مردم با او اصلاً سخت نبود

این استاد دانشگاه سپس به مردمی بودن شهیدِ جمهور اشاره و یادآوری کرد: مردمی بودن آیت‌الله رئیسی که در طول دوران ریاست جمهوری او همواره مشهود و زبانزد بود، در دوران جوانی هم در او می‌درخشید و ارتباط گرفتن مردم با او بسیار آسان و بدون تشریفات انجام می‌شد؛ ارباب‌رجوع خیلی راحت می‌توانست او را ببیند و با او گفت‌وگو کند.

* توجه به حق ضعفا، متهم، مجرم و حتی خانواده‌های آنان

صادقیان تأکید کرد: ویژگی دیگر او «حمایت از مستضعفین» بود؛ یعنی در تصمیم‌گیری‌های دوران او در دادسرای انقلاب اسلامی بسیار توجه می‌شد که حق ضعفا، متهم، مجرم و حتی خانواده‌های آنان ضایع نشود که این ویژگی‌اش نشأت‌گرفته از خداترسی و تقوای او بود.

* دنبال رسیدگی خارج از حد معمول برای خانواده نبود

وی با بیان اینکه من در طول مدت همکاری با او یک حرکت غیر دینی، غیر اخلاقی و خلاف عدالت از آیت‌الله مشاهده نکردم، اذعان کرد: او طی مدتی که در همدان بود و خانواده‌اش هم گاهی در شهر ما حضور داشتند، با حداقل امکانات زندگی می‌کرد و دنبال رسیدگی خارج از حد معمول به خانواده نبود؛ هیچ‌گاه از بیت‌المال برای خانواده‌اش هزینه نمی‌کرد، در عرصه زندگی سخت مراقب بود که چیزی به نفع خانواده‌اش هزینه نشود.

این فعال سیاسی متذکر شد: در سفر آیت‌الله رئیسی به مازندران شاهد بودیم شخصی که مشکلاتش بعد از دوران ریاست‌جمهوری آقای رئیسی حل شده بود، از صمیم قلب می‌گفت «به علی، به علی، به علی، این دولت و آقای رئیسی طلای 18 عیار هستند که باعث تحول در منطقه ما شده‌اند.»

* او با شهادت عاقبت‌به‌خیر شد

صادقیان با این بیان که رئیس‌جمهور ما عاقبت‌به‌خیر شد و به مزد و اجر مجاهدت‌های خود رسید، آن‌هم با شهادت در راه خدمت، خدمتی که مردم دیدند و این ما هستیم که مانده‌ایم و باید سختی‌هایی را متحمل شویم، سخنان خود را به پایان برد.

سمیرا گمار