سیزدهم آبان‌ماه، سالگرد تسخیر لانه جاسوسی است؛ واقعه‌ای تاریخی که حضرت امام خمینی (ره) آن را «انقلاب دوم» نامیدند و رهبر معظم انقلاب نیز درباره آن گفته‌اند: مسئله لانه جاسوسی نمی‌تواند مورد سؤال و تردید قرار بگیرد.
لانه جاسوسی درواقع سفارت آمریکا در تهران بوده که با جمع‌آوری اطلاعات ویژه از کشور عزیزمان، اقداماتی علیه انقلاب، نظام و تمامیت ارضی ایران انجام می‌داده است و طبق اسناد به‌دست‌آمده از آنجا توسط دانشجویان پیرو خط امام (ره)، تجهیز و تسلیح فکری و نظامی مخالفان انقلاب ایران در داخل و خارج مرزهای ایران، در این سفارتخاته توسط چند کشور به سرکردگی آمریکا انجام می‌شده است.
تسخیر لانه جاسوسی در سال 1358 یکی از مسائلی است که هیچ‌وقت کهنه نمی‌شود، چراکه به گفته پژوهشگران مسئله‌ روابط ایران و آمریکا یک موضوع منجمدشده در تاریخ نیست، بلکه یک مسئله‌ جاری بوده و بسیاری از ارتباطات ما با دولت آمریکا به همین ارتباط برمی‌گردد. یعنی تسخیر سفارت یک مسئله‌ دنباله‌دار بوده که مسائل جاری ما را نیز تحت‌الشعاع قرار داده و می‌دهد.
با ذکر این مقدمه، آنچه در ادامه می‌خوانید، بازخوانی تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در گفت‌وگو با دکتر حسین کنعانی‌مقدم است؛ او که اکنون یکی از صاحب‌نظران برجسته سیاسی بوده و دبیر حزب سبز ایران است، در آن زمان یعنی سال 1358 از دانشجویان پیرو خط امام (ره) و رهبری بوده و در این واقعه نقش داشته است. کنعانی‌مقدم ضمن روایت آنچه اتفاق افتاده، به یک شبهه جاری درخصوص تسخیر لانه جاسوسی پاسخ خواهد داد و آن اینکه «برخی می‌گویند سفارت آمریکا هم مثل سفارت‌خانه همه کشورها، محل تحرکات دیپلماتیک و جمع‌آوری اطلاعات بوده است؛ پس چرا تسخیر شد؟» مشروح پاسخ به این سؤال و چند مورد دیگر را در ادامه از نظر می‌گذرانید:
* آمریکا با جمع‌آوری اطلاعات در ایران جاسوسی می‌کرد
تحلیلگر مسائل سیاسی کشور در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه همه کشورها ایستگاه اطلاعاتی دارند اما چرا دانشجویان مسلمان پیرو خط امام (ره) دست روی سفارتخانه آمریکانه گذاشتند، دلایل تسخیر این سفارتخانه را بیان و تشریح کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل، مسئله «جاسوسی» آمریکا بود؛ جمع‌آوری اطلاعات تا زمانی که محدود و منحصر به همین مسئله یعنی گردآوری اطلاعات باشد، مشکلی ندارد، اما اگر کشوری با شبکه‌سازی و یارگیری از عناصر داخلی منافق و معاند به دنبال این باشد که ضمن نفوذ در سازمان‌ها علیه نظام اقداماتی نظیر براندازی و تجزیه‌طلبی در نقاط مختلف کشور مثل کردستان، ترکمن‌صحرا و غیره را پیش ببرد، دیگر برای هیچ نظام بین‌الملی قابل قبول نبوده و عنوان سفارت به آن مکان داده نمی‌شود؛ بلکه مرکز فرماندهی کودتا و براندازی با دادن بودجه به معاندان و منافقان وابسته به خود است تا کشور را از هم بپاشد.
حسین کنعانی‌مقدم سپس خاطرنشان کرد: سفارت آمریکا در ایران امنیت ملی ما را نشانه گرفته بود و هرجای دنیا این مسئله مطرح باشد، دولت‌ها نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند.
* دولت وقت کوتاهی کرد، دانشجویان وارد میدان شدند
وی ادامه داد: البته برخورد با چنین مسائلی در هر کشوری برعهده دولت بوده و عموماً با اقدامات دیپلماتیک نظیر احضار سفیر، بستن سفارتخانه و غیره دنبال می‌شود، اما چون دولت موقت حاضر نبود چنین کاری بکند و در مقابل اقدامات مداخله‌گرایانه و سازمان‌دهی‌شده ضد انقلاب، مخالفان و کودتاچیان در ایران بایستد، این اتفاق توسط دانشجویان رقم خورد؛ علاوه‌بر این‌ها بسیاری از کسانی که در دولت موقت بودند، با عوامل سفارتخانه همکاری نیز می‌کردند.
این تحلیلگر سیاسی با این بیان که اتفاق مذکور در کشور ما زمانی رخ داد که انقلاب تازه به پیروزی رسیده و نوپا بود، تصریح کرد: از آنجایی که نظام ما به‌طور کامل مستقر نشده بود و اقداماتی که آمریکا انجام می‌داد در راستای براندازی و علیه انقلاب اسلامی بود، دانشجویان با پیروی از امام راحل و تأکید بر قانون‌گرایی به‌عنوان یکی از اصول اساسی انقلابی‌گری و پرهیز از هرج‌ومرج، رأساً وارد میدان شدند تا دست آمریکا را کوتاه کنند.
* لانه جاسوسی تسخیر نمی‌شد، ایران را منطقه جنگی می‌کردند
کنعانی‌مقدم با تأکید بر اینکه در آن مقطع بهترین کار برای مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا در داخل این سرزمین تسخیر لانه جاسوسی بود، ادامه داد: آن زمان برای ما مسجل بود اقدامات دولت موقت در راستای براندازی نظام جمهوری اسلامی است و مثل روز روشن بود اگر ما لانه جاسوسی آمریکا را تسخیر نکنیم و آمریکایی‌ها فرصت استقرار، یارگیری و گسترش تشکیلات خود را پیدا کنند، کل ایران مبدل به منطقه جنگی می‌شود و گروه‌های مختلف تجزیه‌‌طلب شکل می‌گیرند.
* استکبارستیزی و سابقه بد آمریکا در ایران ما را مصمم کرد
وی اعلام کرد: علاوه‌بر این، «استکبارستیزی» مسئله مهم دیگر برای دانشجویان بود؛ آمریکا با خوی استکباری خود در طول سال‌های قبل، از کودتای 28 مرداد گرفته تا سنگ‌اندازی در پیروزی انقلاب اسلامی، ثابت کرده بود در مسیر حمایت و پشتیبانی از رژیم استبدادی با اقدامات مداخله‌گرایانه، ملت ایران را رنج می‌دهد و با اقدامات مختلف فرهنگی، نظامی، سیاسی، اقتصادی، اعمال تحریم‌ها و غیره، درصدد است مانع پیروزی انقلاب شود.
دبیر حزب سبز ایران افزود: با ذکر این موارد که در آن دوران مشهود بود، هر شخص انقلابی خود را مسئول می‌دید که با آمریکا مقابله کند و همان‌طور که عرض کردم چون دولت موقت هیچ اقدامی انجام نداد، این دانشجویان بودند که تصمیم گرفتند مرکز فرماندهی کودتا در تهران را که توسط آمریکا پی‌ریزی شده بود، ساقط کنند.
کنعانی‌مقدم سپس با اشاره به تبعات عدم تسخیر لانه جاسوسی، گفت: سرنوشتی مشابه آنچه که در کشورهای تحت سلطه آمریکا با سازمان‌دهی کودتاچیان، انقلاب‌های مخملی و غیره اتفاق می‌افتد، رخ می‌داد و هزینه‌های مقابله با گروه‌های ضد انقلاب و تجزیه‌طلب بسیار فراتر از چیزی می‌شد که اکنون شاهد آن هستیم.
* بخشی از تبیین مبارزه با استکبار، دشمن‌شناسی است
وی در ادامه با تأکید بر لزوم انتقال صحیح این مسائل به نسل جدید، به گردآوری اسناد و تدوین کتب مرتبط با این واقعه بزرگ اشاره کرد و متذکر شد: بخشی از تبیین مبارزه با استکبار، به دشمن‌شناسی برمی‌گردد که می‌توان با اتکا به اسنادی که توسط دانشجویان از لانه جاسوسی کشف شده و بخشی از این اسناد هم توسط خود آمریکایی‌ها منتشر شده و می‌شود، آن را دنبال کرد.
این دانشجوی پیرو خط امام (ره) اضافه کرد: دانش‌پژوهان، تاریخ‌نگاران و کسانی که در جنگ روایت‌ها دستی بر آتش دارند، باید با ورود صحیح به میدان «جنگ شناختی»، نسل جدیدی که وارثان اصلی انقلاب هستند را ازنظر آگاهی غنی کرده و از مستندات موجود بهر ببرند.
* باید از دستاوردهای تسخیر لانه جاسوسی صیانت کرد
کنعانی‌مقدم با تأکید بر لزوم حفظ و صیانت از دستاوردهای تسخیر لانه جاسوسی، بیان کرد: بدون تردید تبیین سیاست‌های جمهوری اسلامی و روشنگری در این خصوص می‌تواند به استمرار آن نگاه کمک کند.
وی این را هم گفت که آن زمان هم این بحث‌ها مطرح می‌شد که اگر سفارت‌خانه را تسخیر کنیم، در داخل و خارج از ایران چه موضع‌های تندی ممکن است گرفته شود و آیا راه دیگری وجود دارد یا خیر؟ اما کسانی که نزدیک حضرت امام (ره)‌ بودند، در جریان نگاه توحیدی و اصل مبارزه با استکبار در الگوی فکری ایشان بودند. در وصیت‌نامه امام (ره)‌ هم آمده که وقتی اصول انقلاب به خطر می‌افتد، نباید انقلابی‌ها کنار بایستند؛ بنابراین راهی جز این نبود که آن لانه جاسوسی ساقط شود و اگر راه دیگری بود، حتماً آن کار انجام می‌شد.
این صاحب‌نظر سیاسی با این بیان که واضح بود آمریکایی‌ها در حمایت از شاه و جلوگیری از پیروزی انقلاب اسلامی از هیچ اقدامی فروگذار نخواهند کرد و اگر هم کاری نکرده‌اند نه به‌منزله این است که نمی‌خواهند، بلکه نتوانسته بودند، وگرنه دریغ نمی‌کردند، سخنان خود را در این بخش به پایان برد.
* نسل‌کشی در غزه و سکوت نهادهای بین‌المللی وظیفه ما را بیشتر می‌کند
کنعانی‌مقدم سپس در خاتمه سخنان خود، به ماشین کشتار رژیم غاصب صهیونیستی و نسل‌کشی مردم بی‌دفاع غزه گریزی زد و گفت: سازمان‌هایی که نگران حقوق بین‌الملل‌‌اند، کجا هستند؟ چرا هیچ نهاد و سازمانی این اقدام را محکوم و متوقف نمی‌کند؟ آیا ما باید منتظر این سازمان‌ها باشیم؟ خیر، تکلیف همه ما به‌عنوان انسان و مسلمان آن است که این اقدام را محکوم کرده و به هر طریقی که می‌توانیم، مقابل نسل‌کشی صهیونیست‌ها بایستیم.
در خاتمه باید گفت؛ براساس آنچه شواهد متقن تاریخی نشان می‌دهد، آمریکایی‌ها در ترور و سرنگونی حکومت‌ها در کشورهای مختلف تجربه‌های بسیار داشته و یک‌بار نیز در سال 1332 در ایران موفق شده و کودتا به پا کرده بودند، اگر ایرانی‌ها دوباره از همان مرکز و ساختمان تحت عنوان سفارت‌خانه که در اصل محل کودتا علیه سرزمین عزیزمان بود فریب می‌خوردند، قطعاً آبروی این کشور در تاریخ به خطر می‌افتاد و امروز چیزی از ایران عزیز نمانده بود؛ چراکه تجهیز و تسلیح گروه‌های برانداز و تجزیه‌طلب در دستور کار آمریکایی‌ها قرار داشت.
برچیده شدن بساط تزویر و توطئه آمریکایی‌ها از ایران در اوایل انقلاب با هوشمندی امام راحل و دانشجویان مسلمان اتفاقی است که اگرچه هنوز آن‌طور که شایسته است به آن پرداخته نشده، اما دل هر کسی را که عاشق این سرزمین است، شاد می‌کند. نباید بگذاریم گذر زمان بر این انقلاب مهم و اتفاق تاریخی غبار افکنده و دچار تحریف در روایت یا فراموشی شود. آمریکایی‌ها نشان داده‌اند اگر در مقابل آن‌ها کوتاه بیاییم، قدم‌های بلندتری برای پیش آمدن برمی‌دارند و تنها راه حفظ انقلاب و مقابله با طمعکارانی که چشم به ایران عزیز ما دوخته‌اند، دشمن‌شناسی و قوی شدن است. خطی که ایران عزیز امروز با جدیت آن را دنبال می‌کند.

سمیرا گمار