سال 1392 بود که قانونی جدید در دل قانون مجازات اسلامی متولد شد. قانونی که از زمان تولدش تاکنون خیلی آبروها را خریده و زندگی‌های زیادی را از خطر نابودی نجات داده است.

قانون مجازت جایگزین حبس آمده بود تا اگر جوانی خواسته یا ناخواسته مرتکب جرمی کوچک شد، به زندان نرود و تا روزی که زنده است، انگ زندانی بودن روی پیشانیش حک نشود. آمده بود تا آینده چنین جوانی به‌خاطر جرمی کوچک پشت میله‌های سرد زندان تباه نشود و زندگی اطرافیانش به تاری و تیرگی نگراید.

در مجازات جایگزین حبس، قانونگذار به‌منظور کاهش تعداد آمار زندانیان، مقرر کرده بود: «افرادی که برای نخستین‌بار جرمی را انجام می‌دهند و جرمشان هم بزرگ نیست، به‌جای اینکه به زندان بروند، مجازاتی همچون انجام خدمات عام‌المنفعه، پرداخت جزای نقدی و محرومیت از حقوق اجتماعی را متحمل شوند.

طی سال‌هایی که این قانون در کشور اجرایی شده، قضات زیادی بوده‌اند که مجازات جایگزین حبس را به شکل‌های مختلفی اجرا کرده‌اند و گاهی خبرهای چنین حکم‌هایی در عصر ارتباطات همه‌جا پیچیده و همگان با دیده تحسین به تصمیم چنین قضاتی نگریسته‌اند.

نمونه چنین قضاتی در کرمانشاه هم کم نیستند. کرمانشاهی که دستگاه قضایی آن با اجرای 460 هزار ساعت مجازات جایگزین حبس، یکی از استان‌های پیشرو در اجرای این قانون در کشور بوده است.

و حالا این‌بار یک قاضی دیگر کرمانشاهی برای 30 جوان به‌جای اینکه به زندان بروند و روزهای تلخی را پیش رویشان داشته باشند، مجازاتی تعیین کرده که رنگی سرشار از مهربانی دارد.

مهربانی این مجازات را در نگاه پر از ذوق کودکان محله محروم «دره‌دراز» کرمانشاه می‌توان دید. کودکانی که برای گرفتن کیف و کفش‌هایی که قرار بود به آن‌ها هدیه داده شود، لبخند روی لبانشان موج می‌زد.

قاضی پرونده هم اینجا بود. شهرام امیراحمدی؛ رئیس شعبه 113 دادگاه کیفری دو کرمانشاه، کسی که برای 30 جوان کرمانشاهی که جرائم کوچکی داشتند، مجازات جایگزین حبس در قالب قرارهای تعلیق تعقیب، تعویق صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات را تعیین کرده بود.

وی پنج‌شنبه گذشته با حضور در دبستان پسرانه «امامت» محله محروم «دره‌دراز» مجازات این 30 جوان را اجرا کرد و در جمع خبرنگاران درباره این حکم گفت: چندسالی است که مجازات‌های مالی به‌عنوان جایگزین حبس و شلاق در کشور اجرایی می‌شود که از آن جمله می‌توان به زمان زلزله اشاره کرد که تعدادی از قضات کشور برخی از متهمان پرونده‌های خرد را محکوم به تهیه اقلام اساسی برای مردم زلزله‌زده کرمانشاه کردند.

رئیس شعبه 113 دادگاه کیفری دو کرمانشاه تصریح کرد: امسال هم با توجه به شیوع بیماری کرونا و وضعیت نامناسب اقتصادی که در اثر شیوع این بیماری در کشور حاکم شده، تصمیم گرفتیم برای تعدادی از پرونده‌ها به‌جای اینکه متهمان را که عموماً افراد جوان و فاقد سابقه کیفری هستند و موضوع پرونده آن‌ها هم، کم‌اهمیت و گاهی خانوادگی بود، به مجازات حبس محکوم کرده و مجازات مالی برایشان درنظر بگیریم.

امیراحمدی اضافه کرد: در این راستا طی سه‌ماه گذشته برای 30 پرونده چنین حکم‌هایی را صادر کردیم که منجر به این شد که برای 100 دانش‌آموز محله‌ای محروم در کرمانشاه، بسته کیف و کفش و اقلام موردنیاز برای تحصیل تهیه کنیم.

وی ارزش ریالی اقلام تهیه‌شده را 250 میلیون ریال اعلام کرد و گفت: این برنامه با همکاری آموزش‌وپرورش استان اجرا شده و درنظر داریم تا آن را در محلات محروم دیگر هم تداوم دهیم.

رئیس شعبه 113 دادگاه کیفری دو کرمانشاه در پایان با تأکید بر اینکه مجازات جایگزین حبس شامل جرائم خشن و مهم نمی‌شود، عنوان کرد: مجازات حبس برای جوانان مجرمی که سابقه کیفری ندارند، ممکن است به‌جای اینکه کارکرد اصلاح‌گرایانه داشته باشد، آسیب‌هایی برای آن‌ها و خانواده‌هایشان به‌همراه داشته باشد. بر این اساس اجرای این قانون را در استان بیشتر دنبال می‌کنیم.