پدر علم ژنتیک ایران با بیان اینکه ویروس کرونا بر افراد با ویژگی‌های ژنتیکی مختلف به شکل متفاوتی اثر می‌گذارد و ریسک ابتلا به بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است، گفت: با تحلیل داده‌های ژنتیکی می‌توان متوجه شد که میزان ریسک ابتلا به بیماری در افراد و سطح درگیری آنها در صورت ابتلا به ویروس چقدر است.

پرفسور داریوش فرهود با اشاره به تأثیر ژنتیک بر روی تمام مسائل زندگی انسان، اظهار کرد: ویروس کرونا نیز بر افراد با ویژگی‌های ژنتیکی مختلف، به شکل متفاوتی اثر می‌گذارد.

این متخصص ژنتیک پزشکی با بیان اینکه ویژگی‌ها و استعدادهای افراد تحت تاثیر دو عامل محیط و ژنتیک است، افزود: ویژگی‌های درونی هر فرد نشان‌دهنده پتانسیل درونی اوست و در صورتی‌که فرد در محیط مناسبی رشد پیدا کند، این پتانسیل‌ها بروز کرده و فرد را در مسیر موفقیت زندگی قرار می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه هیچ یک از دو فاکتور محیط و ژنتیک نسبت به دیگری ارجحیت ندارد، توضیح داد: مشخصات ژنتیکی، ویژگی‌های درونی فرد را مشخص می‌کند که فرد در چه موردی می‌تواند قوی باشد و یا بالعکس از پتانسیل خوبی برخوردار نباشد، اما با قرارگیری در محیط مناسب، پتانسیل درونی فرد رشد پیدا کرده و در مواردی که ضعف دارد، با تلاش و تمرین بهتر شود و به موفقیت دست یابد.

عضو کمیته اخلاق پزشکی ایران، در ادامه به شیوع ویروس کرونا اشاره و تصریح کرد: بیماری‌های باکتریایی با آنتی‌بیوتیک‌ها قابل کنترل هستند، درحالی‌که بیماری‌هایی با منشأ ویروسی با آنتی بیوتیک‌ها قابل مهار کردن نیستند و دائما دچار تغییر وضعیت و یا به عبارتی تغییر ژنتیکی می‌شوند. هر نوع تغییر ژنتیکی نیز علائم بالینی متفاوتی را به همراه دارد. برای مثال ویروس کرونا در ایران ابتدا دستگاه تنفسی را درگیر می‌کرد، سپس روی حس بویایی و چشایی افراد اثر گذاشت و با جهش‌های ژنتیکی دیگر، باعث بروز علائم گوارشی و سپس بدن درد و سردرد شدید شد.

تمام بیماری‌ها زمینه ژنتیکی دارند

وی از بیماری‌های ویروسی به عنوان قاتل درجه یک بشریت یاد کرد و افزود: در کنار بیماری‌های ویروسی، بیماری‌های ژنتیکی اهمیت گسترده ای دارند، به گونه ای که می‌توان گفت تمام بیماری‌ها زمینه ژنتیکی دارند.

پرفسور فرهود با تصریح براینکه چهار دسته مهم بیماری‌های غیرواگیر شامل بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان ها، متابولیک، اعصاب و روان زمینه ژنتیکی دارند، افزود: برخی از افراد به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند و ژن‌های مربوط به بیماری را دارند.

متخصص ژنتیک به استعدادیابی بیماری در افراد اشاره و اظهار کرد: شرکت «مای اسمارت ژن» در ایران، استعدادیابی بیماری افراد را به صورت یک پکیج کامل ارائه می‌دهد، بدین صورت که با استفاده از بزاق افراد، «دی آن ای» آن‌ها را استخراج و تحلیل می‌کند و 25 ویژگی در 4 گروه شخصیت، هیجانات، عملکردهای شناختی (مانند ویژگی‌های ذهنی) و موفقیت تحصیلی افراد مشخص می‌شود.

وی با بیان اینکه در کنار بررسی‌های ژنتیکی، تیم روانشناسی، محیط و ویژگی‌های فرد را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد، افزود: این فرایند منجر به هدایت افراد در مسیری می‌شود که احتمال موفقیت آن‌ها را بیشتر می‌کند.

تأثیر متفاوت کرونا بر افراد با ویژگی‌های ژنتیکی مختلف

پدر علم ژنتیک ایران با اشاره به اینکه ژنتیک روی تمام مسائل زندگی انسان تأثیر دارد، توضیح داد: ویروس کرونا بر افراد با ویژگی‌های ژنتیکی مختلف به شکل متفاوتی اثر می‌گذارد و ریسک ابتلا به بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ بعضی از افراد به سادگی مبتلا می‌شوند و عده ای نسبت به بیماری مقاوم ترند.

وی ابتلای افراد و درگیر شدن ریه‌ها با ویروس کرونا را ریشه در ویژگی‌های ژنتیکی افراد دانست و تصریح کرد: با تحلیل داده‌های ژنتیکی می‌توان متوجه شد که ریسک مبتلا شدن به بیماری کرونا برای کدام فرد کم است یا زیاد. از طرف دیگر در صورتی که فرد مبتلا شود چه میزان احتمال دارد او خفیف یا شدید درگیر شود.

پروفسور فرهود تأکید کرد: درصورتی که فردی ریسک پایینی برای ابتلا به کرونا داشته باشد، تنش و اضطراب حاصل از ترس درگیر شدن به بیماری برای این فرد کمتر می‌شود و در نتیجه از سلامت روانی بهتری برخوردار خواهد بود.

مزایای دانستن اطلاعاتی ژنتیکی افراد

وی همچنین دانستن اطلاعات ژنتیکی افراد را در مراقبت و درمان در صورت ابتلا به بیماری مفید دانست و گفت: اگر بدانیم فردی دچار درگیری شدید ریه نمی شود، بهتر است به بیمارستان مراجعه نکند و در منزل مراقبت شود، اما در مورد کسانی که درگیری شدید ریه پیدا می‌کنند، از همان روزهای اول بیماری بهتر است سریعا به بیمارستان مراجعه کرده و تحت درمان قرار گیرند.

این متخصص ژنتیک با تشبیه کووید19 به یک گردباد، اظهار کرد: ویروسی که اکنون در آفریقای جنوبی است همان ویروسی است که اوایل در چین بود، همچنین ویروسی که در حال حاضر در هندوستان وجود دارد بعد از مدتی وارد کشور ما خواهد شد و علائم جدیدی خواهد داشت.

وی تأکید کرد: برای مقابله با همه گیری کرونا توجه به نکات بهداشتی مطرح شده از سوی وزارت بهداشت بسیار مهم است، اما در کنار آن مطلع کردن افراد نسبت به واکنش بدن آن‌ها به این بیماری نیز می‌تواند به کاهش تنش‌ها و اضطراب‌های جانبی کمک کنند.

تأثیر تغییرات ژنتیکی بر تولید واکسن

پدر علم ژنتیک ایران با اشاره به جهش‌های ژنی مختلفی که در ویروس کرونا اتفاق افتاده است، گفت: هیچ واکسن مؤثر و کارآمدی وجود نخواهد داشت و حداقل تا پایان 1400 ما با این ویروس درگیر خواهیم بود. تغییرات ژنتیکی ویروس و رنگ عوض کردن آن تولید واکسن را با مشکل مواجه می‌کند. مشابه این ویروس، ویروس آنفلوآنزا است که هر سال به علت تغییرهای ژنتیکی باید نوع جدید واکسن را برای آن بسازند.

پروفسور فرهود با بیان اینکه امروزه بیماری‌های غیر واگیر، مهم ترین عامل مرگ و میر افراد هستند، گفت: این بیماری‌ها به ترتیب اهمیت و کشندگی عبارتند از؛ بیماری قلبی عروقی، سرطان ها، بیماری‌های متابولیک (دیابت، چاقی) و بیماری‌های روانی.

وی خاطرنشان کرد: برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر، لازم است مردم سبک زندگی خود را اصلاح کنند و در کنار آن نسبت به همه گیری بیماری‌های ویروسی که دشمن شماره یک بشریت هستند، هوشیار و آگاه باشند.