تغییرات آب و هوایی در چند سال اخیر به موضوع داغی برای بحث در میان برنامه‌ریزان شهری تبدیل شده است و اغلب مقامات رسمی در سراسر دنیا بر لزوم کاهش انتشار دی اکسیدکربن به عنوان یکی از مؤثرترین استراتژی‌ها برای رشد اقتصاد جهانی تمرکز کرده‌اند.

شیوع بیماری کووید -۱۹ و توقف فعالیت بسیاری از کارخانه‌ها در سراسر جهان منجر به کاهش زیاد انتشار دی‌اکسید کربن شده و دنیایی با کمترین آلودگی هوا را به تصویر کشیده است. از سوی دیگر قرنطینه‌های کرونایی کاهش چشمگیر تردد وسایل موتوری و به تبع بهبود قابل توجه کیفیت هوا و زیستگاه‌های حیات وحش را در پی داشته است چرا که مصرف سوخت فسیل به حداقل میزان خود رسیده است. با این حال محدودیت‌های دوران کرونا نابرابری‌های شهری را تشدید کرده است و کیفیت زندگی، دسترسی به غذا، آموزش، کار و سلامت روحی را با مشکل مواجه کرده است. علاوه بر این بحث در مورد استراتژی‌های احتمالی برای کاهش انتشار کربن منجر به افزایش اعتراضات عمومی در بین مردم شده است چرا که در محدودیت‌های کرونایی، مناطق مختلف شهری (فقیر یا غنی) به طور نابرابر مورد توجه قرار گرفته است.

نابرابری‌های محلی و جهانی

رویدادهای اخیری که در دوران کرونا اتفاق افتاده، نشان داد که مقامات محلی در اغلب نقاط دنیا، به منظور پیاده‌سازی طرح‌های خود جهت کاهش انتشار کربن، شرایط جوامع را به طور قابل توجهی نادیده می‌گیرند. بدون شک اقداماتی که نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌های شهری را تشدید می‌کند برای هیچ کس قابل تحمل نیست. پیامدهای دردناکی دارد و منجر به بروز اعتراضات عمومی می‌شود و در نهایت هرگونه اقدام برای پایداری آب و هوا را با شکست مواجه می‌کند. اثرات تغییرات آب و هوایی در کشورهای مختلف، متفاوت است و اقدامات ناکارآمد دولت‌ها در این زمینه منجر به افزایش نابرابری‌ها در جنسیت، قومیت، طبقات اجتماعی و مداخلات سیاسی شده است. تحقیقات حاکی است که در بریتانیا مردمی که در مناطقی با بیشترین آلودگی هوای ناشی از ترافیک و صنعت زندگی می‌کنند اغلب به انرژی مقرون به صرفه دسترسی ندارند.

آیا رشد اقتصادی با وجود نابرابری شهری ممکن است؟

منتقدان اقتصادی در سراسر دنیا، هنگام بحث در مورد اثرات نابرابری شهری بر رشد اقتصاد در زمینه‌های مختلف اتفاق نظر دارند. همه این افراد بر این باورند که اگر نابرابری‌ها تشدید شود آنگاه هرگونه اقدامی برای کاهش انتشار کربن با شکست مواجه خواهد شد. از سوی دیگر جوامعی که بیشترین آسیب ناشی از تغییرات آب و هوایی را تجربه می‌کنند اغلب در پیاده‌سازی استراتژی‌های بکار گرفته شده برای به حداقل رساندن این آثار نادیده گرفته می‌شوند.

بدیهی است که کارآفرینی تنها راهی برای کسب درآمد به حساب نمی‌آید بلکه افرادی که در یک بخش مشغول کار هستند، به تمام مهارت‌ها و آموزش‌های مربوط به شغل خود دسترسی دارند. کشورهای در حال توسعه در پیاده‌سازی پروژه‌های مربوط به کاهش تغییرات اقلیمی باید به طور ویژه‌ای مورد حمایت قرار گیرند تا بتوانند با موفقیت تمام طرح‌های خود را برای رسیدن به هدف کربن صفر اجرا کنند.

اقدامات لازم برای کاهش نابرابری شهری و تغییرات اقلیمی

بدون شک پیاده‌سازی اقدامات اساسی برای کاهش تغییرات آب و هوایی و به تبع نابرابری شهری مستلزم حمایت عمومی خواهد بود. اعمال محدودیت‌های کرونایی نشان داد که مسئولیت جمعی امری ممکن است و این که یکپارچگی مردم حتی برای کسانی که تا پیش از این بسیار مستقل به زندگی روزمره خود مشغول بودند تنها در مدت زمانی کوتاه میسر می‌شود. اصول دموکراتیک نشان می‌دهد که در هنگام بررسی یک ضعف اجتماعی یا ساختاری، توجه به نظرات و انتقادات تمام مردم ساکن در یک شهر پیامدهای موفق‌تری دارد تا اینکه مقامات محلی تنها مشکلات یک محله خاص را در نظر بگیرند.

از سوی دیگر صاحبان مشاغل و سرمایه‌گذاران می‌توانند نقش مهمی در دستیابی به هدف کربن صفر ایفا کنند پس تنها نمی‌توان به اقدامات مقامات رسمی یک شهر در این زمینه بسنده کرد. شواهد حاکی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران در تلاشند استفاده از سوخت‌های فسیلی در پروژه‌ها را به حداقل برسانند و از این طریق خود را در بهبود کیفیت هوا و کاهش تغییرات اقلیمی سهیم کنند. برخی از صاحبان مشاغل نیز برای کاهش نابرابری اجتماعی در چند سال اخیر، تلاش کرده‌اند افرادی را در حرفه خود بکار گیرند که تا پیش از این آسیب‌های اجتماعی زیادی را متحمل شده و به این شغل بیشتر از سایرین نیاز داشته‌اند.

منبع: ایمنا