سپهرغرب، گروه سلامت: تمایل به خوردن مواد غیر غذایی به عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود که حدود 10 تا 30 درصد کودکان ممکن است دچار این اختلال باشند. برخی پزشکان معتقدند که عوامل پزشکی و تغذیه‌ای هم می‌توانند علت بروز خوردن مواد غیر غذایی توسط کودکان باشند.

تمایل به خوردن مواد غیر غذایی به عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود که حدود 10 تا 30 درصد کودکان یک تا 6 سال ممکن است به نوعی دچار این اختلال باشند. البته برخی پزشکان معتقدند که عوامل پزشکی و تغذیه‌ای هم می‌توانند علت بروز خوردن مواد غیر غذایی توسط کودکان باشند. در بیشتر مشاهدات مشخص شده که تمایل کودکان به خوردن خاک و مواد غیر غذایی مرتبط با مسائل تغذیه‌ای می‌باشد.

عوارض خاک خوری بر بدن کودک

مسمومیت و عفونت روده‌ای که در کودکان کم سن و سال‌تر شیوع بالاتری دارد.

مسدود شدن روده که ناشی از تجمع مواد غیر غذایی و عدم هضم آن‌ها می‌باشد.

مشکلات رفتاری در کودک که به‌طور واضح او را از یک کودک سالم مجزا می‌سازد.

مشکلات دهان و دندان و جراحت‌های موجود در این قسمت که ناشی از خوردن مواد سفت می‌باشد.

عفونت مزمن در بدن کودک که ناشی از ورود میکروارگانیسم‌های بیماری‌زای بسیار از طریق مصرف مواد غیر غذایی از جمله خاک به درون بدن می‌باشد.

علل اصلی بروز خاک‌خوری در کودکان

کمبود مواد مغذی: کمبود دو عنصر روی و آهن باعث افزایش تمایل کودکان به خوردن خاک می‌شود. در واقع کم بودن یا تخلیه ذخایر این عناصر در بدن کودک می‌تواند ناخودآگاه او را مجبور نماند که از طریق خوردن خاک این عناصر را به بدن خود برساند.

عدم تمایل به غذا خوردن: در برخی از مشاهدات پزشکی مشخص شده که بدغذایی کودکان در سنین یک تا دو سال می‌تواند یکی از دلایلی باشد که آن‌ها برای ایجاد حس پری و سیری در بدن به طور ناخودآگاه به جای خوردن مواد غذایی، هر ماده غیر غذایی را ببلعند.

کمبود دو عنصر روی و آهن باعث افزایش تمایل کودکان به خوردن خاک می‌شود. در واقع کم بودن یا تخلیه ذخایر این عناصر در بدن کودک می‌تواند ناخودآگاه او را مجبور نماند که از طریق خوردن خاک این عناصر را به بدن خود برساند.

مسائل فرهنگی: در برخی از جوامع به دلایل اعتقادات خاص فرهنگی و مذهبی ممکن است از دوران کودکی فرد عادت کند که برخی از مواد غیر غذایی را ببلعد. برای مثال در برخی جوامع، خوردن خاک، سنگ، مواد فاسد شده و غیره به عنوان یک اعتقاد فرهنگی مطرح می‌باشد.

تغذیه نامناسب در دوران بارداری مادر: در برخی از کودکانی که مبتلا به خاک‌خوری هستند، مشخص شده که خاک‌خوری نشأت گرفته از کمبود برخی از ریزمغذی‌ها در دوران رشد جنینی می‌باشد و در واقع به دلیل آن بوده که مادر از تغذیه مناسبی در دوران بارداری برخوردار نبوده که این نوع کمبودها بروز نموده. در بیشتر موارد این کودکان، دچار درجاتی از کم‌خونی ناشی از کمبود عنصر آهن در بدن خود می‌باشند.

سوءتغذیه: در کشورهای توسعه نیافته میزان بروز خاک خوری در بین کودکان یک تا سه سال بسیار بالا می‌باشد که در واقع سوءتغذیه موجود در این کودکان هم مزید بر علتی است که کودک را به سمت خاک خوری سوق می‌دهد.

بیماری‌های روحی و روانی: برخی از مشکلات و اختلالات روحی و عصبی مانند اوتیسم یا شیزوفرنی می‌توانند به عنوان دلیل مؤثر در بروز خاک‌خوری در کودکان باشند.

راه درمان

طبیعتاً بهترین راه درمان مراجعه به پزشک اطفال می‌باشد. پزشک با شناسایی علت بروز خاک خوری در بدن کودک می‌تواند آن را به راحتی درمان نماید.

البته باید توجه شود که در برخی موارد شناخت علت بروز خاک‌خوری یا خوردن مواد غیر غذایی توسط کودک می‌تواند به دلایل پیچیده‌ای باشد و تشخیص آن تا یک ماه به طول انجامد. اما به محض شناخت علت به راحتی می‌توان آن را درمان نمود.

در بیشتر موارد پزشک علت تشخیص عارضه خاک‌خوری در کودک را کمبودهای تغذیه‌ای و یا مشکلات روانی می‌داند.

در مورد کمبودهای تغذیه‌ای با رعایت یک رژیم غذایی متعادل و متنوع و مصرف مکمل‌های غذایی مورد نیاز می‌توان مشکل را برطرف نمود.

در مورد مشکلات روانی نیز مشاوره‌های منظم روانشناسی برای والدین و کودک ضروری می‌باشد.