سپهرغرب، گروه خبر: تکمیل و ارسال پرونده ثبت جهانی هورامان به یونسکو را می‌توان یکی از خدمات ماندگار دولت تدبیر و امید دانست، خدمتی که در سال‌های بعد اثرات مثبت و مزایای آن نصیب استان کردستان و منطقه می‌شود.
آغاز ثبت جهانی هورامان را می‌توان در سفر دکتر محمدحسن طالبیان، معاون وزیر میراث فرهنگی و گردشگری به منطقه دانست، جایی که معاون وزیر در بازدید اتفاقی و سرزده از منطقه، با پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های آن آشنا شد و بحث ثبت جهانی این منطقه را در سطح وزارتخانه عنوان کرد.
اگرچه اکنون در منطقه هورامانات امکانات و زمینه لازم برای ایجاد کارخانه‌های تولیدی و صنعتی فراهم نیست، اما ظرفیت بسیار خوبی در بحث گردشگری وجود دارد و حال که پرونده ثبت جهانی این منطقه در دست اجرا است، با نهایی شدن آن می‌توان شاهد اشتغال‌زایی و ایجاد درآمد پایدار در منطقه هورامانات بود.
بدون تردید با ثبت جهانی اورامانات کمک‌های اقتصادی و مالی سازمان‌های معتبر جهانی عاید منطقه شده و شاخص‌های اجتماعی زندگی مردمان این مناطق تقویت و صنعت توریسم و گردشگری رونق پیدا می‌کند و هورامان نقطه هدف گردشگران جهانی خواهد شد.
وزیر میراث‌ فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی سال گذشته در دیدار با حسام مهدی، نماینده ایکوموس که برای ارزیابی ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات به ایران سفر کرده بود، گفت: اورامانات (هورامان) به‌لحاظ معماری و منظر یکی از مواریث زیبا و قابل ارائه در دنیا بوده که در دستور ثبت جهانی قرار گرفته و تعداد زیادی مردم در این منظر تاریخی سکونت دارند که این موضوع حائز اهمیت است.
علی‌اصغر مونسان با بیان اینکه ثبت جهانی اورامانات باعث رشد گردشگری می‌شود، ابراز امیدواری کرد: پس از ثبت جهانی شاهد حضور بیشتر گردشگران خارجی در این منطقه باشیم.
وی تأکید کرد: یکی از ویژگی‌های پرونده ثبت جهانی هورامان، منظر فرهنگی آن بوده که 300 روستا را دربرمی‌گیرد و این موضوع به‌لحاظ وسعت جغرافیایی نیز دارای اهمیت است.
وزیر میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی افزود: حدود 100 هزار هکتار عرصه و بیش از 300 هزار هکتار حریم منطقه هورامان است که درمجموع بیش از 400 هزار هکتار را دربرمی‌گیرد و شامل دو استان مهم مرزی ما یعنی کرمانشاه و کردستان می‌شود.
مونسان گفت: نمایندگان یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در استان‌های کرمانشاه و کردستان تلاش‌های زیادی برای ثبت جهانی این پرونده کردند، بنابراین امیدواریم در کردستان مانند کرمانشاه نمایندگان مردم در مجلس پیگیری‌های خود را انجام دهند تا بتوانیم بدون اخلال پرونده را در دو استان به‌طور کامل جلو ببریم.
حسام مهدی، ارزیاب یونسکو هم در دیدار با علی‌اصغر مونسان گفت: کل پرونده منظر فرهنگی اورامانات را خواندم، پرونده خوبی است و تحت تأثیر قرار گرفتم، درواقع افتخار می‌کنم برای ارزیابی این پرونده به ایران آمدم و می‌توانم مردم محلی را ببینم.
وی ابراز کرد: منظر فرهنگی درحقیقت تعادل طبیعت و انسان بوده، خوشبختانه این ‌یک منظر فرهنگی خاص است. جنبه‌های فرهنگی منظر به‌ویژه ملموس و ناملموس بسیار مهم بوده، زیرا یک میراث زنده محسوب می‌شود؛ تلاش می‌کنم تا این منظر فرهنگی را درک کنم.
حسام مهدی ضمن تشکر از میهمان‌نوازی وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی، گفت: از اول احساس کردم که با خون‌گرمی و محبت مرا پذیرا بودید و مطمئنم با خاطره خوش از ایران می‌روم.
ارزیاب یونسکو که پارسال بازدیدی از منطقه هورامانات در استان‌های کردستان و کرمانشاه داشت، در دیدار با استاندار کردستان هم ضمن بیان حیرت از زیبایی‌های هورامان، گفت: در چند روز حضور در منطقه اورامان مردم با قلب‌هایشان پذیرای ما شدند.
وی اظهار کرد: اگر مشکلی در هورامان وجود دارد، حاصل مداخلات از بیرون و ساختمان‌های احداثی است که با بافت سنتی و معماری آن هم‌خوانی ندارد که در این زمینه دولت برای اصلاح و تغییر آن باید کمک کند.
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات هم ابراز کرد: دفاتر پایگاه منظر فرهنگی تاریخی هورامان در سه نقطه استان کردستان یعنی سنندج، هورامان تخت، پالنگان و دو نقطه استان کرمانشاه یعنی پاوه و جوانرود دایر است.
پویا طالب‌نیا افزود: در سال نخست بحث شناسایی منطقه و ظرفیت‌ها بود و در سال دوم یعنی 1396 مطالعات منطقه در حوزه‌های مختلف باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، معماری، تاریخ، تمدن، علوم طبیعی و جغرافیای طبیعی صورت گرفت.
وی ادامه داد: در این سال ثبت ملی روستاهای منطقه هورامانات در دستور کار قرار گرفت و موفق شدیم 24 روستای در استان کردستان و 12 روستا را در استان کرمانشاه ثبت ملی کنیم که دستاوردی مهم به‌شمار می‌رود.
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات اضافه کرد: در سال بعد در بحث مدیریت جهانی اقدامات خوبی صورت گرفت و روستاهای شاخص منطقه شناسایی و نقشه‌برداری سه‌بُعدی از آن‌ها انجام گرفت و بانک اطلاعات ابنیه در نرم‌افزار جی‌آی‌اس ثبت و وارد شد.
طالب‌نیا با بیان اینکه 15 روستای منطقه به‌عنوان روستاهای شاخص انتخاب و معرفی شدند، گفت: در این مرحله اطلس باستان‌شناسی منطقه هورامان تهیه شد که به‌عنوان نخستین اطلس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان به‌شمار می‌رود.
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات یادآور شد: در سال 1397 وارد فاز اجرایی شدیم و اقدام به سامان‌دهی بافت روستاهای منطقه و مرمت بناها ازجمله مساجد روستاهای شاخص کردیم که در این راستا هشت مسجد مهم منطقه بازسازی و مرمت شد.
طالب‌نیا افزود: در همین سال بیشتر آداب و رسوم و فرهنگ منطقه هورامان را به‌عنوان آثار میراث ناملموس به ثبت رساندیم و تعدادی از درختان کهنسال منطقه نیز به‌عنوان میراث طبیعی ثبت ملی شدند که بسیار حائز اهمیت بود و باعث شد که پرونده ثبت جهانی تقویت شود.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه عمده بوم‌گردی‌های استان کردستان در سطح روستاهای منطقه هورامان است، تلاش ما بر این بود که بوم‌گردی را توسعه دهیم و به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های مهم گردشگری روی آن کار کردیم که با پیگیری‌های مستمر پرونده ثبت جهانی هورامان تکمیل و در بهمن‌ماه 1398 به یونسکو ارسال شد.
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات ادامه داد: در مهرماه 1399 ارزیاب یونسکو برای بازدید نهایی از منطقه هورامان وارد کشور ما شد و طی 10 روز از روستاهای منطقه هورامانات در استان‌های کردستان و کرمانشاه بازدید کرد که شامل روستاهای ناو، ژان، هورامان، دولاب، هجیج، نجار و پالنگان بود و از نزدیک با مردم این روستاها و آداب و فرهنگ خاص آن‌ها آشنا شد و روند تهیه پرونده ثبت جهانی منطقه را بررسی کرد.
طالب‌نیا با بیان اینکه پرونده ثبت جهانی منطقه هورامان بسیار قوی و مطمئن بسته شده است، تأکید کرد: پرونده ثبت جهانی هورامانات به‌طور کامل مورد تأیید سازمان یونسکو قرار خواهد گرفت.
طالب‌نیا یادآور شد: بحث صنایع دستی منطقه هورامانات در پرونده ثبت جهانی مطرح شده و با ثبت جهانی این منطقه، رونق صنایع دستی را شاهد خواهیم بود که نتیجه آن اشتغال پایدار برای هنرمندان منطقه است.
وی تأکید کرد: ثبت جهانی منطقه هورامانات بدون شک یکی از خدمات ماندگار دولت تدبیر و امید در استان‌های کرمانشاه و کردستان است که باعث رشد و توسعه پایدار، اشتغال‎‌زایی و معرفی هرچه بیشتر این منطقه در سطح جهانی می‌شود.
وی اضافه کرد: سه منطقه حفاظت‌شده با 150 هزار هکتار، یک‌هزار و 100 اثر تاریخی و باستانی، 60 میراث ناملموس ثبت‌شده همچون عروسی پیرشالیار و 50 اثر میراث طبیعی همچون کانی بل و یک باغ 700 ساله ازجمله داشته‌های مهم اورامان است.
نماینده مردم مریوان و سروآباد در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه توسعه اورامان توسعه کردستان را رقم می‌زند، گفت: ثبت جهانی اورامان نقش کلیدی و مهمی در توسعه منطقه دارد و قطعاً نگاه‌ها پس از این اقدام مهم به هورامان در سطح ملی و جهانی خواهد بود و همین عامل سبب می‌شود با جذب اعتبارات زمینه توسعه همه‌جانبه منطقه فراهم شود.
شیوا قاسمی‌پور افزود: بافت سنتی و فرهنگ غنی منطقه هورامانات همراه با طبیعت بکر و مردمان خونگرم این دیار همواره زبانزد خاص و عام بوده و سالانه گردشگران زیادی از اقصی نقاط ایران و جهان به منطقه سفر می‌کنند و این عاملی است تا زمینه جهانی شدن هورامان از طرق مختلف پیگیری شود.
وی اضافه کرد: به‌عنوان نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی پیگیر این موضوع در سطح ملی هستم و از طرق مختلف میزان پیشرفت این ثبت ارزشمند را دنبال کرده و قطعاً تا رسیدن به خواسته نهایی که حق طبیعی و معوق‌مانده مردم دیار اهورایی است، از هیچ تلاشی دریغ نخواهم کرد.
استاندار کردستان نیز اظهار کرد: دولت از ثبت جهانی هورامان حمایت می‌کند و موانع موجود در این مسیر را برطرف خواهد کرد و همه تلاش خود را برای تأمین نظر کامل یونسکو و بهبود فضای منطقه اورامان به‌کار خواهد گرفت.
بهمن مرادنیا افزود: مردم دنیا مشتاق دیدن مناظر بکر طبیعی و فرهنگ‌های غنی و متفاوت هستند و بی‌گمان ثبت جهانی اورامان توجه جهانیان را جلب خواهد کرد.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار کردستان نیز اظهار کرد: استان‌های کردستان و کرمانشاه از ثروت‌آفرینی ثبت جهانی هورامان بهره‌مند می‌شوند.
محمدابراهیم زارعی افزود: استاندار کردستان حمایت‌های ویژه‌ای از ثبت جهانی هورامان داشته، چون نقش ثبت جهانی هورامان در امنیت پایدار غرب کشور یکی از موضوعات کلیدی و حائز اهمیت است.
زارعی حفظ فرهنگ و معماری منطقه را نیز از دیگر جنبه‌های این اتفاق مهم دانست و اضافه کرد: هورامان گنجینه فرهنگی منطقه کردستان است و حراست و پاسداری از آن با ثبت جهانی منطقه تسهیل می‌شود.
مدیرکل امور پایگاه‌های ملی و جهانی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز اظهار کرد: ثبت جهانی اورامان با توجه به غنا و وسعت این منطقه تجربه ارزشمندی برای همه دنیا می‌شود.
فرهاد عزیزی با بیان اینکه ثبت جهانی اورامان به موتور محرکه توسعه گردشگری غرب کشور تبدیل می‌شود، افزود: با ایجاد یک عزم در میان مردم و همکاری آن‌ها می‌توان بهترین امور را برای ثبت به انجام رساند و خوشبختانه منطقه اورامان دارای محتوای میراث معنوی و معماری خاصی بوده که هنوز آسیب ندیده است.
وی بیان کرد: تاکنون ٢4 اثر کشور ثبت جهانی شده و به این ترتیب در رده دهم قرار داریم که اگر شرایط جنگی هشت‌ساله نبود می‌توانستیم در رده نخست جهان باشیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کردستان نیز اظهار کرد: با ثبت جهانی هورامان شاهد رونق بیش‌ازپیش این منطقه خواهیم بود.
یعقوب گویلیان افزود: منطقه هورامان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی نیازمند توسعه است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کردستان نیز گفت: هورامان در سند آمایش سرزمینی ملی به‌عنوان بخشی از حلقه گردشگری طبیعی و تاریخی غرب کشور تعریف شده است و باید تلاش کنیم این منطقه به کانون توسعه استان تبدیل شود.
بهرام نصراللهی‌زاده افزود: حفظ بافت تاریخی و فرهنگی هورامان و احیای عناصر هویتی در محدوده ثبت جهانی این منطقه می‌تواند ضمن حفاظت از این سرمایه ملی و تاریخی، آن را به کانون توجه هرچه بیشتر گردشگران ایرانی و خارجی تبدیل کند.