سپهرغرب، گروه خبر: کاهش بارندگی سال زراعی گذشته علاوه‌بر پایین آوردن سطح منابع آبی کرمانشاه، خسارت زیادی به محصولات کشاورزی ازجمله تولید گندم وارد کرده است.

هرسال به‌صورت میانگین بیش از 870 هزار تُن گندم دیم و آبی در کرمانشاه برداشت می‌شد که براساس پیش‌بینی‌های سازمان جهاد کشاورزی، این میزان امسال با اُفتی بیش از 350 هزار تُن روبه‌رو خواهد شد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کرمانشاه اعلام کرد: کشاورزان مناطق گرمسیری روند برداشت گندم از مزارع خود را آغاز کرده‌اند، اما تولید در زمین‌های آنان به‌دلیل خشک‌سالی چندان رونقی ندارد.

نوربخش حاتمی اظهار کرد: میزان خسارت به گندم‌زارهای مناطق گرمسیری کرمانشاه در حدی است که در برخی از آن‌ها گندم قابل برداشت نیست.

امسال درمجموع 393 هزار و 930 هکتار اراضی استان زیر کشت گندم رفته که از این میزان، 299 هزار هکتار دیم و مابقی آبی است که به گفته کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی زمین‌های دیم استان متحمل بیشترین میزان خسارت شده‌اند.

حاتمی در این رابطه توضیح داد: ابتدای سال پیش‌بینی کرده بودیم حدود 700 تُن گندم در کرمانشاه برداشت شود که این میزان به نظر می‌رسد به‌دلیل کاهش محسوس بارش‌های بهاری به 500 تُن برسد.

به گفته وی دولت برای خرید 455 هزار تُن از گندم مازاد کشاورزان کرمانشاه آمادگی دارد.

   خشک‌سالی کم‌سابقه در کرمانشاه

براساس اعلام سازمان هواشناسی میزان بارش‌های کرمانشاه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 30 درصد کاهش یافته است و این استان با 180 میلی متر منفی نسبت به میانگین درازمدت، بیشترین میزان کاهش بارندگی را بین استان‌های کشور دارد.

معاون سازمان هواشناسی کرمانشاه کاهش بارش باران در استان طی 50 سال گذشته را نادر و کم‌سابقه اعلام کرد و گفت: سال‌هایی بود که در فصل پاییز کمبود بارش داشته باشیم.

«محمد زورآوند» اظهار کرد: کاهش بارندگی در پاییز، در فصل بهار جبران شد؛ اما امسال در دو فصل به‌شدت کاهش بارش داشته‌ایم.

   کاهش رواناب‌ها و منابع زیرزمینی

کاهش بارندگی‌ها منجر به کاهش منابع آبی استان نیز شده است، به نحوی که 12 سد استان با ظرفیت یک میلیارد و 350 میلیون متر مکعب، با کاهش 10 درصدی آب ذخیره‌شده روبه‌رو هستند.

عضو هیئت‌مدیره شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه وضعیت منابع آبی استان را نگران‌کننده دانست و گفت: فروردین‌ماه امسال در برخی رودخانه‌های استان با کاهش بیش از 90 درصدی رواناب نسبت به مدت مشابه سال قبل روبه‌رو هستیم.

به گفته «بهرام درویشی»، منابع آب زیرزمینی کرمانشاه با اُفت 28 درصدی و آب چشمه‌ها نیز با کاهش 72 درصدی نسبت به سال گذشته روبه‌رو هستند که این موضوع بسیار نگران‌کننده است.

   برخورد با چاه‌های غیر مجاز

دولت به‌منظور مقابله با کم‌آبی و مدیریت منابع در استان کرمانشاه تاکنون چندین نشست اضطراری تشکیل و کارگروه سازگاری با کم‌آبی را تشکیل داده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمانشاه که مسئولیت این کارگروه را برعهده دارد، بر برخورد جدی در استفاده از چاه‌های غیر مجاز در باغ‌های تفریحی اطراف شهر کرمانشاه تأکید کرد.

مهرداد سالاری اظهار کرد: طی چند سال گذشته با اپیدمی احداث باغات تفریحی در اطراف شهر کرمانشاه مواجه شدیم که بعضاً چاه غیر مجاز دارند؛ بنابراین دستگاه‌های ذی‌ربط موظف هستند که با این‌گونه باغات و باغ‌داران غیر علمی و غیر تخصصی که غیر از باغ‌های مثمر هستند، برخورد جدی کنند.

   بسته حماتی دولت برای حمایت از کشاورزان

از سوی دیگر دولت به‌منظور کاهش استفاده غیر مجاز از منابع زیرزمینی آب و حمایت از کشاورزان، درحال تدوین بسته‎‌ای حمایتی است.

سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمانشاه پیش‌تر در جلسه بررسی پیامدهای اقتصادی ناشی از خشک‌سالی اظهار کرد: این بسته اکنون توسط سازمان جهاد کشاورزی درحال تدوین است که پس از تدوین اعلام خواهد شد.

«بهزاد باباخانی» افزود: با توجه به اینکه نزدیک به 70 درصد اراضی کشاورزی استان دیم و وابسته به بارندگی است، بنابراین کاهش بارش‌های امسال خسارت‌های قابل توجهی به کشاورزی استان وارد کرده و امسال جزء سخت‌ترین سال‌ها برای حوزه کشاورزی است.

وی از سازمان جهاد کشاورزی استان خواست در اسرع وقت گزارش جامعی از خسارت واردشده به کشاورزان تهیه و بسته حمایتی به‌منظور کاهش تبعات اقتصادی به‌ویژه درخصوص بذر، خوراک دام و مساعدت به کشاورزان تدوین شود.

سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمانشاه همچنین از دستگاه‌های اجرایی خواست رسیدگی به تبعات اقتصادی ناشی از خشک‌سالی را در اولویت برنامه‌های کاری خود قرار دهند.

باباخانی همچنین افزود: در این راستا لازم است سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تمهیدات لازم برای تأمین اعتبارات مورد نیاز را به‌عمل آورده و در جلسه آتی ستاد مدیریت بحران مطرح کند.

   تخلیه منابع آبی

اکنون سالانه یک میلیارد و 300 میلیون متر مکعب آب وارد منابع زیرزمینی ما می‌شود و در مقابل یک میلیارد و 400 میلیون متر مکعب از این منابع برداشت می‌کنیم، به عبارت دیگر سالانه 100 میلیون متر مکعب اضافه‌برداشت داریم.

درنتیجه این وضعیت سطح آب زیرزمینی در همه دشت‌های استان کاهش یافته و توسعه و بهره‌برداری از آبخوان 13 دشت از 23 دشت استان که حدود 40 تا 45 درصد از سطح کل دشت‌ها را دربرمی‌گیرند؛ ممنوع است.

در استان کرمانشاه حدود 17 هزار حلقه چاه وجود دارد که پنج هزار حلقه آن غیر مجاز است؛ نه‌تنها هیچ محاسبه دقیقی از برداشت آب از چاه‌های غیر مجاز وجود ندارد، بلکه هنوز هم کنتور هوشمند روی بسیاری از چاه‌های مجاز نصب نشده و همین موضوع امکان تخلف و اضافه‌برداشت را برای کشاورزان متخلف آسان کرده است.

استان کرمانشاه با حدود دو میلیون نفر جمعیت، 950 هزار هکتار زمین کشاورزی و باغ دارد که 350 هزار هکتار آن آبی است.

بیش از 90 درصد آب استان کرمانشاه در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که حدود نیمی از آن با روش‌های نادرست آبیاری و کشت محصولات آب‌بر به هدر می‌رود.

کرمانشاه استانی پهناور در غرب ایران با 25 هزار کیلومتر مربع مساحت، یکی از استان‌های مهم از حیث کشاورزی و منابع طبیعی محسوب می‌شود؛ به‌طوری که 70 درصد مساحت استان را عرصه‌های منابع طبیعی با بیش از 527 هزار هکتار جنگل و یک میلیون و 192 هزار هکتار مرتع تشکیل داده است.

همچنین بیش از 950 هزار هکتار زمین کشاورزی در استان کرمانشاه وجود دارد که سالانه چهار میلیون و 575 هزار و 814 تُن انواع محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات و آبزیان در استان تولید می‌شود.