در پی کاهش شدید بارش‌ها و بروز خشک‌سالی در کشور و به تبع در استان لرستان، شاهد هستیم که منابع آبی همچون آب‌ سدها، رودخانه‌ها و منابع آبی زیرزمینی، کاهش چشمگیری داشته‌اند.

بروز خشک‌سالی آسیب زیادی به همراه داشته و در بخش کشاورزی لرستان خسارات زیادی به‌بار آورده است.

با توجه به اینکه ادامه خشک‌سالی محتمل بوده و حداقل تا چند ماه دیگر شاهد بارش باران و تقویت منابع آبی نیستیم، مسئولان جهاد کشاورزی و آب منطقه‌ای تاکنون چند برنامه و اقدام برای صرفه‌جویی در مصرف آب به‌ویژه در مناطقی که دارای مشکلات بیشتری در بحث وجود منابع آب هستند، درنظر گرفته‌اند که ممنوعیت کشت محصولات آب‌دوست مانند هندوانه و سیب‌زمینی در اراضی استان، ازجمله این اقدامات است.

براساس اعلام مسئولان جهاد کشاورزی با توجه به شرایط موجود کشت محصولاتی مانند هندوانه و سیب‌زمینی در اراضی لرستان که از منابع آبی لازم برخوردار نیستند، باید ممنوع باشد و کشاورزان باید از کشت این محصولات جلوگیری کنند تا در آینده آسیب کمتری به محیط‌زیست و همچنین اراضی استان وارد شود؛ اما با بررسی میدانی بسیاری از مناطق استان به‌ویژه اراضی برخی از بخش‌های تابعه خرم‌آباد، مشخص می‌شود هیچ‌گونه توجهی به این مصوبه نمی‌شود.

این‌روزها شاهد هستیم کشاورزان مهاجر که اکثراً اهل استان‌های مرکزی ایران هستند، با اجاره کردن اراضی در لرستان درحال کشت محصولات آب‌دوستی مانند هندوانه و سیب‌زمینی بوده و دراین‌بین کمترین عایدی در این زمینه به صاحبان اراضی می‌رسد.

درحقیقت کشاورزان مهاجر با اجاره کردن اراضی کشاورزی لرستان علاوه‌بر اینکه سود سرشاری به دست آورده و هزینه اندکی به صاحبان اراضی می‌پردازند، با کشت محصولات آب‌دوست در مناطقی که آب به اندازه کافی موجود نیست، آسیب بسیار جدی به منابع آبی استان لرستان وارد می‌کنند و تنها دستاوردی که این افراد برای کشاورزی لرستان به همراه دارند، چیزی نیست جز تاراج منابع آبی استان.

نکته قابل توجه در این زمینه آن است که بومیان منطقه نیز بدون توجه به این مسائل اراضی خود را با هزینه اندکی در اختیار غیر بومی‌ها قرار می‌دهند تا حتی با فرض توجیه بودن کشت محصولات آب‌دوست کمترین عایدی را از زمین‌های خود داشته باشند و حتی در برخی اوقات شاهد هستیم که صاحبان اراضی ضمن اجاره دادن زمین خود به افراد غیر بومی، خود به‌عنوان کارگر در همان مزرعه اجاره داده‌شده مشغول فعالیت می‌شوند.

چنین مواردی در مناطقی مانند زاغه، پُل هرو و بیرانشهر که از توابع خرم‌آباد هستند، به‌وفور مشاهده می‌شود. همچنین در شهرستان کوهدشت نیز که در بحث کاهش منابع آب‌های زیرزمینی وضعیت بسیار بدی دارد، مشاهده شده است که محصولات آب‌دوست را برخلاف اعلام قبلی مسئولان کشت می‌کنند.

به نظر می‌رسد عملکرد دستگاه‌های متولی ازجمله جهاد کشاورزی و امور آب در جلوگیری از کشت محصولات آب‌دوست تأثیرگذار نیست و نیاز به بازنگری در عملکرد و اقدامات این دستگاه‌ه و سایر ادارات ذی‌ربط وجود دارد.

آنچه در این راستا حائز اهمیت است آن بوده که دستگاه‌ها و سازمان‌های متولی تاکنون نتوانسته‌اند در آموزش و آگاه‌سازی کشاورزان و صاحبان اراضی کشاورزی نیز عملکرد مناسب و تأثیرگذاری داشته باشند؛ چراکه همواره شاهد هستیم مصوباتی مانند ممنوعیت حضور غیر بومی‌ها در اراضی کشاورزی استان و ممنوعیت کشت محصولات آب‌دوست در حد حرف و شعار باقی می‌ماند و کشاورزان کمترین توجه را به این مقوله دارند.

به نظر می‌رسد باید برنامه‌ریزی دقیق‌، علمی و متناسب با شرایط اجتماعی برای تأثیرگذاری در جلوگیری از کار کشاورزان مهاجر در لرستان صورت گیرد و در وهله نخست باید جلوی حضور غیر مجاز غیر بومی‌ها را گرفت و جوامع محلی را نیز نسبت به آسیبی که کشت محصولات آب‌دوست در مناطقی که منابع آبی مناسب ندارد به‌وجود می‌آورد، آگاه کرد.

بی‌شک با ادامه روند موجود دیری طول نخواهد کشید که با بحران آبی در بسیاری از دشت‌های لرستان مواجه خواهیم بود.