زمانی که از تجهیزات و خط لوله‌هایی صحبت می‌شود که نفت و گاز را از اعماق دریا به پالایشگاه‌ها در خشکی انتقال می‌دهند آیا به این فکر کرده‌اید که چطور و با چه ابزارهایی این خط لوله‌ها تعمیر می‌شوند؟

طراحی و مهندسی این تجهیزات فوق‌العاده حساس و پیشرفته، خوشبختانه چند سالی است که در کشور ما نیز انجام می‌شود و مهندسان یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی، دانش تولید این تجهیزات پیشرفته را برای رفع مشکل لوله‌های انتقال نفت و گاز در اعماق دریا بومی‌سازی کردند.

یاسمن رضایی مهندس مکانیک در بخش تحقیق و توسعه این شرکت دانش‌بنیان در همین زمینه گفت: در بستر دریا برای خطوط لوله، نشتی‌های مختلفی به دلایل مختلف مثل برخورد لنگر یا انفجار خط لوله می‌تواند اتفاق می‌افتد. حالا برای اینکه بتوانیم این خط لوله را تعمیر کنیم می‌توانیم از روش‌ها و تجهیزات مختلفی برای تعمیر خطوط لوله استفاده کنیم و کاری که در این شرکت انجام می‌شود در بحث تعمیرات اضطراری خطوط لوله نفت و گاز است.

وی ادامه داد: یک دستگاهی به نام "اسمارت فلنج" ساخته شده است که برای تعمیر نشتی‌های جزئی و کوچک که در خط لوله وجود دارد استفاده می‌شود. برای طراحی این محصول، پیچیدگی‌های زیادی وجود دارد که با توجه به تجربه‌های زیاد این شرکت دانش‌‌بنیان، توانستیم بر سختی‌های طراحی و نصب آن غلبه کنیم.

دستگاه دیگری به نام "اسمارت کانکتور" برای نخستین بار در کشور ساخته شده است و به شما کمک می‌کند تعمیراتی که در دو روز انجام شده است در دو ساعت این کار را برای شما انجام بدهد؛ "اسمارت کانکتور" قطعه‌ای حیاتی در صنعت نفت و گاز است که با ظاهری ساده و کارایی بالا در عمق 120 متری دریا کاربرد دارد و در صورت بروز خرابی مانند پارگی و نشتی در بستر دریا، غواص دو سر لوله را در داخل این قطعه (اسمارت کانکتور) قرار می‌دهد و با یک اتصال هیدرولیک از روی شناور کنترل و عملیات دوختن دو خط لوله در چند دقیقه انجام می‌شود.

دکترعلی شقاقی مقدم مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان اظهار کرد: کارخانه اصلی ما در زمینه تجهیزات تعمیرات اضطراری فعالیت می‌کند. در این شرکت دانش‌بنیان محصولاتی که در کارخانه‌های دیگر ساخته شده است، اینجا اسمبل شده و عملیات تست انجام می‌شود و اگر نیازی به بهبود داشته باشد تیم مهندسی بر روی آن کار می‌کنند و تغییرات لازم را به پروسه ساخت اعلام می‌کنند تا این محصولات بهبود پیدا کنند. از مهندسی جزئی و مهندسی ساخت، همگی در داخل مجموعه انجام می‌شود که این باعث می‌شود تا دانش فنی ما روز‌به‌روز بیشتر شود که هر خواسته جدیدی که کارفرما نیاز داشته باشد ما بتوانیم برای آنها محصول تولید کنیم.

وی ادامه داد:‌ تجهیزاتی که ما در دریا برای تعمیر استفاده می‌کنیم سایزهای مختلفی از 4 اینچ تا 42 اینچ دارد بنابراین هر کسی که قصد ورود به این حوزه را دارد باید امکانات ساخت را داشته باشد تا بتواند هر سایزی که کارفرما احتیاج دارد را تولید کند. ما همه تجهیزات تا سایز 52 اینچ را توانسته‌ایم در داخل مجموعه تولید کنیم ضمن اینکه تیم طراحی، تیم ساخت و تیم مهندسی این شرکت دانش‌‌بنیان در طول سال‌های گذشته مدام آموزش دیده‌اند.

شقاقی با اشاره به مفهوم نوآوری اظهار کرد:‌ اگر یک چهارپایه را در نظر بگیرید، هر پایه آن باید یکسری اصول را در نظر گرفته باشد تا این نوآوری شما به ثمر برسد. جسارت، پیگیری، خودجوشی و اعتماد به نفس، اینها چهارپایه نوآوری هستند که برای کار در نظر گرفتیم و نکته مهم خلاقیت است چراکه صنعت تشنه خلاقیت است. اگر هر محصولی که تا به حال تولید شده است را تولید کنم، نمی‌توانم در بازار دوام داشته باشم چون این محصول قبلاً تولید شده است. ایده‌های خلاقانه برای اینکه به محصول تبدیل شوند نیاز است تا یک فعالیت‌های حرفه‌ای بر روی آن انجام شود که شامل فعالیت‌های مهندسی و فعالیت‌های ساخت است بنابراین شروع کار ما با خلاقیت است.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با بیان اینکه من برای این کار بیش از 5 سال هزینه کرده‌ام تا اعتمادسازی کنم، گفت: وزارت نفت، شرکت ملی نفت باید به ما اعتماد کنند و "ما می‌توانیم"؛ من بیش از 9 سال هیئت علمی دانشگاه بوده و در مجموعه نفت نیز حدود 10 سال فعالیت مستقیم کرده‌ام و می‌دانستم که با سنگ‌اندازی‌های مختلف مواجه خواهم شد و در برهه‌ای از زمان صلاح دیدم تا از مجموعه دانشگاه منفک شده تا تمرکز خود را بر روی کار انجام بدهم.

مهدی مختاری کارشناس مکانیک واحد طراحی و ساخت این شرکت دانش‌‌بنیان گفت:‌ اگر امروز خط لوله آسیبی ببیند، غواص باید به اعماق دریا رفته و خط لوله را تعمیر کند و تجهیزات ما را نصب کند. ما در بخش تحقیق و توسعه در حال انجام کاری هستیم تا بتوانیم از ربات‌ها برای نصب تجهیزات استفاده کنیم که در استفاده از ربات‌ها در هزینه و وقتی که برای نصب تجهیزات استفاده می‌شود صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای خواهد شد.