سال سال 2008 را می‌توان یکی از مهم‌ترین سال‌های تاریخ جهان به‌شمار آورد. در همین سال بود که جمعیت شهری از جمعیت روستایی در دنیا بیشتر شد. در سال 2007 سازمان بودجه سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرد که جمعیت جهان که در این سال 3.3 میلیارد نفر بود تا سال 2050 دو برابر شده و به 6.4 میلیارد نفر برسد. همین عامل موجب تمایل کشورهای مختلف به کشاورزی شهری شده است.

امروزه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، کشاورزی شهری و تولید غذا در داخل و یا اطراف شهر پاسخی است به غذای ناکافی، نامطمئن و خارج از دسترس همگان. همچنین کشاورزی شهری می‌تواند امکان استفاده از غذا را با هزینه کمتر برای عده بیشتری فراهم آورد. علاوه بر آن مشغول شدن به انجام کشاورزی شهری به تنوع بالاتری در خوراکی‌ها می‌انجامد. بنابراین در نظر گرفتن استراتژی مناسب در راستای رسیدن به غذای در دسترس و قابل تهیه برای همه ضروری است.

  تاریخچه و پیشینه کشاورزی شهری در دنیا

اولین ردپای کشاورزی شهری را می‌توان در تمدن مصر پیدا کرد. جایی که مردمانش آب را بازیافت می‌کردند و زمین‌های کشت سبزیجات در کنار این مسیرهای آب قرار داشت تا فصل کشت به درازا بیانجامد. همچنین در قرن نوزدهم در آلمان کشاورزی شهری به عنوان پاسخی برای فقر و کمبود غذا و در راستای امنیت غذایی مطرح شد و در حین جنگ جهانی اول و دوم زمین‌های پیروزی در آمریکا، کانادا و بریتانیا برای کمک به جنگ ساخته شدند.

ایده تولید محصولات غذایی خارج از مرز روستاها، در زمان جنگ‌های بزرگ و دوره افسردگی (دوره کمبود غذا) مطرح شد تا در سال 1893 به ساکنین شهر دیترویت که دچار افسردگی بودند، زمین‌هایی اهدا شد تا در آن سبزیجات بکارند و این آغازی برای کشاورزی شهری بود. این زمین‌ها موجب درآمدزایی، خودکفایی و تولید محصولات غذایی در زمان‌های سخت شدند. تا سال 1919، 5 میلیون زمین در حال کاشت و بیش از 500 میلیون پوند محصول برداشت شد و بالغ بر 2.8 میلیون دلار محصول غذایی در دوران افسردگی بزرگ تولید شد. سپس در دهه 1960 تعدادی زمین کشاورزی شهری در بریتانیا ساخته شد که بر جنبش کشاورزی شهری آمریکا تأثیر گذاشت. اولین مزرعه شهری در سال 1972 در لندن ساخته شد که تلفیقی از زمین کشاورزی و مزرعه پرورش حیوانات بود که خود مقدمه‌ای برای ایجاد کشاورزی شهری در استرالیا و هلند شد.

  ترویج کشاورزی شهری برای کاهش فشار فکری و روانی

دلیل دیگر گسترش کشاورزی شهری در دنیا ایده شفابخشی طبیعت بود. ایده شفابخشی طبیعت و اعتقاد به تأثیر دیدن گیاه، آب و سایر عناصر طبیعی در کاهش فشارهای فکری و روانی و تسریع روند بهبود بیماران از نظر تاریخی ریشه در فرهنگ‌های باستانی ایرانیان، چینی‌ها و یونانیان دارد. در اروپای وسطی درمانگاه‌ها در دیرهای راهبان شکل می‌گرفت که باغی نیز داشتند. به این ترتیب، ایده باغ‌های شفابخش که بین منظر و سلامت ارتبط قوی می‌یافت برای اولین‌بار در رابطه با مرکز درمانی مانند بیمارستان‌ها توسط نظریه‌پرداز آلمانی هرشفیاد در اواخر قرن هیجدهم مطرح شد. او خصوصیات کامل حیات بیمارستان‌ها را به نحوی توصیف می‌کند که بتواند موجب کاهش نگرانی و افزایش امید در بیماران شود و وجود آبشارهای کوچک، گل‌های رنگارنگ، درختچه‌های سایه‌دار، گیاهان معطر، مکان‌هایی برای نشستن و مسیرهای پیاده برای قدم زدن بیماران را توصیه می‌کند.

  تأثیرات اقتصادی و محیطی کشاورزی شهری

تأثیرگذارترین بعد کشاورزی شهری که باعث گسترش آن در کشورهای مختلف دنیا به خصوص کشورهای پیشرفته شده است، بعد اقتصادی و محیطی آن است. کشاورزی شهری در وهله اول باغچه‌های شهری با خلق فضای سبز به شادابی و زیبایی محله کمک بسیاری می‌کنند. علاوه بر آن به دلیل مدیریت انرژی و پسماند در فرآیند کشاورزی شهری، آلودگی نیز در محله کاهش می‌یابد. یکی از موارد مهم که با کشاورزی شهری به دست می‌آید، این است که با کشت میوه و سبزیجات تازه در باغچه‌های شهری دسترسی به غذای سالم برای مردم بیشتر می‌شود و مصرف میوه و سبزیجات تازه در بین آن‌ها افزایش می‌یابد و مصرف میوه و سبزجات تازه در بین آن‌ها افزایش می‌یابد که این خود باعث افزایش سلامت جسمانی مردم می‌شود. از طرفی انجام فعالیت کشاورزی میزان فعالیت فیزیکی را افزایش داده و این موضوع باعث تقویت سلامت جسمانی و همچنین بهبود وضعیت روانی می‌شود.

همچنین کشاورزی شهری می‌تواند امکان ارتباط بیشتر بین نسل‌ها را فراهم آورد و با ایجاد فضایی امن باعث افزایش حضور ساکنان یک محله به خصوص زنان و کودکان در آن محله می‌شود. علاوه بر این برای ترویج کشاورزی شهری، به افراد متخصص برای آموزش‌هایی از قبیل آموزش کشت انواع گیاهان نیازمند است که این عامل سبب اشتغال‌زایی و افزایش بازار کار شده و مقداری از هزینه‌های خانوار در خرید محصولات غذایی را کاهش می‌دهد.