کاهش مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا در سراسر دنیا و اطمینان یافتن بازارها نسبت به تمام شدن دوران حکم‌فرمایی این ویروس سبب شده که تقاضا برای تولید محصولات مختلف افزایش یابد و همین امر زمینه‌ای برای رشد تقاضای خرید نفت کشورهای مختلف شود.

با این وجود کشورهای مختلف ازجمله اعضای اوپک نفت نسبت به میزان تعیین‌شده خود در گذشته نفت تولیدی کمتری را روانه بازارها می‌کنند، از سوی دیگر ترس از جنگ احتمالی روسیه علیه اوکراین و هشدارهای آمریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا در خصوص جرایم و تحریم‌های روسیه بابت این امر سبب شده بازار نفت با نوسانات زیادی روبرو شود.

طی یک ماه اخیر نفت به نزدیک 100 دلار به ازای هر بشکه رسید و کارشناسان و تحلیلگران نفتی معتقد بودند که قیمت نفت به‌زودی و در بدترین حالت تا پایان سال به 120 دلار نیز خواهد رسید، از طرف دیگر ذخایر نفتی بسیاری از کشورها ازجمله ایالت متحده به کمترین میزان خود در سه سال اخیر رسیده بود.

اما در سه روز اخیر قیمت نفت در بازارهای جهانی با کاهش محسوسی روبرو شده است؛ برخی تحلیلگران می‌گویند چون روسیه بخشی از نیروی خود را از مرزهای اوکراین فراخوانده همین امر سبب شده که بازار نفت با کاهش قیمتی روبرو شود ولی بااین‌حال جو بایدن و دیگر مسئولین آمریکا می‌گویند هنوز هیچ عقب‌نشینی از مرزهای اوکراین صورت نگرفته و روسیه بلاشک به اوکراین حمله خواهد کرد.

بنابراین تنها یک عامل می‌تواند دلیل کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی شده باشد و آن دلیل نیز به افزایش عرضه نفت در این بازارها برمی‌گردد، این در حالی است که کشورهای عضو اوپک و متحدانش که به اوپک پلاس شهرت دارند و حتی عربستان که بارها مسئولین آمریکایی از آن‌ها خواسته‌اند که نفت بیشتری تولید و در بازار عرضه کند از این امر ممانعت ورزیده‌اند.

 روایت رویترز و اویل پرایس از عرضه نفت ایران در بازارهای جهانی

خبرگزاری رویترز نوشت: آن‌طور که تحلیلگران بازار نفت و مسئولان سیاسی کشورهای مطرح دنیا می‌گویند به‌زودی یک‌میلیون بشکه نفت ایران در بازارهای جهانی به‌راحتی عرضه می‌شود که همین امر نیز سبب کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی شده است.

اویل پرایس نیز در گزارشی تحلیلی با بیان اینکه موضوع ایران بیشتر از حمله احتمالی روسیه به اوکراین روی بازار نفت تأثیرگذار شده است، نوشت: طبق گزارش‌ها تحریم‌های ایران به‌تدریج کاهش می‌یابد به‌طوری‌که ابتدا ایران باید تمام غنی‌سازی‌های بالای پنج درصد را متوقف کند و زندانیان سیاسی را آزاد کند، سپس دارایی‌های مسدود شده ایران به‌طور کامل آزاد خواهد شد، به همین دلیل در صورت تحقق برجام می‌توانیم شاهد کاهش قیمت نفت خام از سه‌ماهه سوم 2022 به بعد باشیم و نگرانی‌ها از کاهش عرضه در طولانی‌مدت در بازارها را کاهش دهیم.

کشورهای خاورمیانه انتظار دارند ایران به اوپک پلاس بپیوندد. با نزدیک شدن مذاکرات وین به خط پایان، اعضای اوپک پلاس آمادگی خود را برای ادغام ایران، یکی از اعضای مؤسس اوپک که هنوز از کاهش تولید معاف است، در توافق کاهش تولید این گروه اعلام کردند.

  ژاپن

در همین خصوص واندانا هری، تحلیلگر بازار نفت می‌گوید: دور جدید مذاکرات بین ایران و آمریکا و کشورهای اروپایی جوابگو بوده و تحت تأثیر چشم‌انداز مثبت توافق بین طرفین بازار نفت به ثبات خواهد رسید.

این خبرگزاری در گزارشی دیگر آورده است که بزرگ‌ترین پالایشگاه نفت ژاپن که متعلق به شرکت انئوس هولدینگز است قرار است به‌زودی واردات نفت از ایران را از سر بگیرد.

در همین خصوص تسوتومو سوگیموری گفت: اگر توافق هسته‌ای حاصل شود، حدود دو تا سه ماه زمان می‌برد تا واردات نفت از ایران از سر گرفته شود زیرا این پالایشگاه باید ترتیبات مختلفی مانند بیمه و کشتیرانی را انجام دهد.

ژاپن واردات نفت ایران را در ماه مه سال 2019 پس از اینکه آمریکا معافیت 180 روزه از تحریم‌ها را تمدید نکرد، متوقف کرد. طبق آمار وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن، واردات نفت ژاپن از ایران در سال 2019 به 17.1 میلیون بشکه رسید که 63.2 درصد در مقایسه با 46.51 میلیون بشکه در سال 2018 کاهش داشت.

  کره جنوبی

یکی دیگر از بازارهای آسیایی که به واردات نفت از ایران روی خوش نشان داده کره جنوبی است که مذاکرات خود را برای ازسرگیری واردات نفت از ایران و پس دادن پول‌های بلوکه شدن ایران در دو بانک این کشور شروع کرده است.

در همین خصوص یک منبع آگاه به رویترز گفت: یک پالایشگاه بزرگ کره‌ای به نظاره تحولات در مذاکرات هسته‌ای نشسته است زیرا نفت ایران از نظر هزینه رقابتی بوده و پالایش آن در مقایسه با گریدهای نفتی دیگر مانند نفت مکزیک راحت‌تر است. تا هنگامی‌که دو کشور تصمیم بگیرند تجارت نفت را از سر بگیرند، ما می‌توانیم نفت از ایران خریداری کنیم. ازآنجاکه ما سابق بر این نفت ایران را خریداری می‌کردیم، نیازی نداریم نفت ایران را در تأسیسات خود امتحان کنیم.

از طرف دیگر اویل پرایس نیز در گزارشی نوشته که ایران از قبل آماده‌سازی برای بازگشت نفت خام خود به بازارهای بین‌المللی را آغاز کرده است و مقامات شرکت ملی نفت ایران به کره جنوبی سفر کرده‌اند تا در مورد معاملات مذاکره کنند.

خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی نیز اعلام کرد درحالی‌که مذاکرات چندجانبه برای احیای توافق هسته‌ای 2015 ایران وارد مرحله نهایی می‌شود، بانکداران ایرانی و مقامات شرکت ملی نفت ایران هم‌اکنون در کره جنوبی هستند تا با مقامات سئول دیدار و درباره مسائل اقتصادی معلق گفتگو کنند.

تا پیش از تحریم‌ها، ایران که چهارمین ذخایر بزرگ نفت جهان را دارد، تأمین‌کننده اصلی نفت کره جنوبی بود.

پس از تحریم‌های آمریکا و عدم صدور معافیت در ماه مه سال 2019، کره جنوبی خرید نفت از ایران را متوقف و متعاقب آن واردات نفت از آمریکا را افزایش داد.

کره جنوبی یکی از بزرگ‌ترین خریداران نفت فوق سبک ایران بود. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که دولت ایران گفته است برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای خوب در مذاکرات وین عجله دارد و یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا گفت که معتقد است توافق «در چشم‌انداز» است.

کره جنوبی هم قبل از تحریم‌های آمریکا در سال 2018 بالغ‌بر 18.5 میلیون بشکه در ماه از ایران وارد می‌کرد. درحالی‌که بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران ازجمله کره به لطف معافیت‌ها می‌توانستند به خرید خود ادامه دهند، این خریدها تمدید نشد و واردات در نیمه اول سال 2019 متوقف شد.

  هندوستان

هندی‌ها نیز دیگر کشوری هستند که قرار است واردات نفت از ایران را شروع کنند، پس از کره جنوبی این کشور بزرگ‌ترین واردکننده نفت از ایران تا قبل از تحریم‌ها بود.

  چین

ایران با وجود تحریم‌های سخت گیرانه آمریکا، صادرات نفت خود را حفظ کرد و چین که بزرگ‌ترین مشتری نفت ایران است، مقصد بزرگ این صادرات بوده است. گمرک چین ماه گذشته برای نخستین بار در یک سال گذشته آمار واردات نفت از ایران را منتشر کرد و گفته 4 میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده است.

  میزان صادرات روزانه نفت ایران بعد از توافق

بر اساس گزارش رویترز، کلودیو گالیمبرتی، نایب رئیس ارشد شرکت مشاوره «ریستاد انرژی" اظهار کرد: تنش‌های میان روسیه و اوکراین نوسان قیمت‌های نفت جهانی را افزایش داده است اما اخبار مثبت از مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، آسودگی خاطر مورد نیاز برای بازار جهانی را فراهم کرد زیرا احتمال ورود عرضه جدید به بازار، کمبودی که دیده می‌شود را تا حدودی کاهش می‌دهد.

اگرچه هنوز توافق قطعی نشده است اما قیمت‌ها تحت تأثیر اخبار پیشرفت مذاکرات رو به کاهش گذاشته‌اند و انتظار می‌رود به نتیجه رسیدن مذاکرات، بازگشت حداکثر 900 هزار بشکه در روز نفت به بازار تا دسامبر امسال را به‌دنبال داشته باشد.

از طرف دیگر تحلیلگران بانک سیتی گروپ می‌گویند اگر توافقی در مورد برنامه هسته‌ای ایران حاصل شود، این کشور می‌تواند بین آوریل تا می‌500 هزار بشکه در روز به عرضه جهانی نفت اضافه کند. به گفته لوئیز دیکسون، تحلیلگر انرژی، ایران می‌تواند تولید خود را به سرعت، در عرض 4 تا 6 ماه افزایش دهد و همچنین در صورت لغو تحریم‌ها، مقادیر قابل توجهی نفت در انبارها برای عرضه در بازارهای بین‌المللی دارد.

امین محمودی