طبق آمارها مجموع نیاز گندم خوراکی کشور سالانه بیش از 12 میلیون تن است که از این میزان 10 میلیون تن برای مصرف نان و دو میلیون تن برای صنایع غذایی مرتبط با آرد و نان اختصاص دارد که طی سال‌های گذشته با توجه به وضعیت بارندگی‌ها، تولید داخل در دهه‌های گذشته کفاف نیاز داخل را تأمین می‌کرد، اما طی سال‌های اخیر بخصوص در 6 سال گذشته با تداوم خشک‌سالی‌ها و محدودیت منابع آبی به‌شدت رقم تولید افت داشت تا جایی که سال گذشته حدود 4.5 میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شد.

در بیش از 18 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور 6 میلیون هکتار به‌طور مستقیم زیرکشت گندم به‌صورت آبی و دیم قرار دارد که انتظار می‌رود سالانه حدود 14 میلیون تن گندم تولید و حداقل نزدیک 10 میلیون تن آن توسط دولت به‌صورت تضمینی خریداری شود و مابقی تولید به خودمصرفی کشاورزان و تولید بذر برسد، اما طی سال‌های اخیر در سایه شوم خشک‌سالی‌ها و سیاست‌های دولت گذشته میزان تولید روند کاهشی یافت تا جایی که کشور را به یک واردکننده گندم تبدیل کرد، به‌طوری که اکنون برای تأمین نیاز داخلی کشور بیش از هشت میلیون تن گندم از طریق وارد تأمین می‌شود.

البته با توجه به جنگ روسیه و اوکراین و افزایش تقاضا برای غلات در جهان و تحریم‌های علیه ایران خرید گندم توسط دولت سیزدهم به میزان کافی صورت گرفته است و کمبودی در این زمینه در کشور وجود ندارد اما دولت سیزدهم سیاست‌ها خود را معطوف به حمایت از کشاورزان ایرانی و تولید داخل کرد.

در سال‌های گذشته در کنار خشک‌سالی، سیاست‌های دولت قبل باعث شد که کشاورزان انگیزه کافی برای کشت گندم و حتی فروش آن به دولت را نداشته باشند.

دولت سیزدهم برای افزایش تولید گندم و حمایت از کشاورزان، در روزهای نخست سال جاری به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه، قیمت خرید تضمینی گندم برای سال 1401 را مبلغ 11 هزار و 500 تومان تعیین کرد در حالی که این رقم برای سال 1400 معادل 7 هزار و 500 تومان به ازای هر کیلوگرم بود.

این اقدام دولت در افزایش تولید گندم و خودکفایی، همچنین ایجاد امید در کشاورزان مؤثر واقع شد.

پیش‌بینی می‌شد که امسال 6‌.5 میلیون تن نیاز کشور، از گندمکاران داخلی کشور تامین می‌شود؛ این در حالی است که سال گذشته برخلاف وعده‌های دولت قبل مبنی بر خرید تضمینی 9 میلیون تن گندم، تنها چهار میلیون و 500 هزار تن گندم در پایان زمان خرید تضمینی گندم خرید شد.

حال دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود با اقدامات مؤثر خود در تأمین نهاده‌های موردنیاز تولید، افزایش قیمت نرخ خرید تضمینی و اعلام به‌موقع این نرخ در سایه تحریم‌ها، برای خودکفایی در تولید این محصول راهبردی، عملکرد مطلوبی داشته است و با ایجاد درآمدزایی و انگیزه برای تولیدکنندگان، تولید بالا و مستمر این محصول را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهد، به نحوی که تاکنون با وجود اینکه خرید گندم تا پایان شهریورماه ادامه دارد، بیش از 4.5 میلیون تن از این محصول را از کشاورزان خریداری و تحویل گرفته شد. این رقم معادل کل خرید تضمینی در سال زراعی گذشته است که البته پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که امسال رقم خرید تضمینی گندم به بیش از 6.5 میلیون تن برسد.

این در حالی است که به دلیل کاهش بارندگی‌ها و تداوم خشک‌سالی در بخش زیادی از دیمزارهای کشور به‌ویژه در استان‌هایی همچون خوزستان، ایلام و بوشهر با تنش خشکی در تولید محصولات ازجمله گندم روبرو هستیم.

حال به نظر می‌ر سد با توجه به اینکه دولت سیزدهم تأمین امنیت غذایی مردم را در اولویت فعالیت‌های خود قرار داده با ایجاد شرایط مناسب برای سال‌های آینده شاهد افزایش تولید گندم که قوت اصلی مردم کشور است، باشیم تا به مرحله خودکفایی در این محصول برسیم.