در میز اقتصاد عیسی بزرگ‌زاده مدیرکل رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو، الماس‌وندی معاون تلفیق و امور تنظیم‌گری شرکت مدیریت منابع آب ایران، محمد رستمی مدیر عامل هلدینگ نیرو در قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء و شاهپور رجایی رئیس آبریز کرخه و مرزی وزارت نیرو به طرح انتقال آب غدیر خوزستان پرداختند و به سؤالات زیر پاسخ دادند.

  چند درصد از طرح انتقال آب غدیر خوزستان اجرایی شده است؟

عیسی بزرگ زارع مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو؛ یکی از ابر پروژه‌های بزرگ آبرسانی شرب در کشور افتتاح شد که گسترش آب شرب جنبه‌های محیط زیست و رفاه به همراه دارد. این طرح ریشه به گذشته‌های دور باز می‌گردد و مراحل اجرایی از سال 88 شروع شد.

سال گذشته رئیس‌جمهور در سفری که به استان خوزستان داشت و مباحث مختلفی مطرح شد، خوزستان مشکل کمی و کیفی آب داشت که ریاست جمهور دستور دادند طرح ضرورت اجرا شود، همان موقع طرح‌های آماده شده قرار بود در 36 ماه اجرا شود که به کمک سازندگان این طرح افتتاح شد.

خوزستان بخشی که طرح اجرا شد، 10 میلیون متر مکعب در ثانیه از کرخه آب می‌گرفت که در برخی مواقع کرخه دچار خشک‌سالی بالا بود و هم نسبت به دز شوری بالاست. با گرفتن آب از کانال غربی دز، تأمین آب را دو برابر کردیم و کیفیت آب را افزایش دادیم، درحالی‌که خوزستان برخی اوقات آب داشت، اما به دلیل نبود کیفیت، آب شرب نداشتند.

  طی مدت 10 ماه چه اتفاقی افتاد که شاهد بهره‌برداری پروژه بودیم؟

الماس‌ وندی معاون تلفیق و امور تنظیم‌گری شرکت مدیریت منابع آب ایران: یکی از قول‌های ریاست جمهور این است که شهرها و کلان‌شهرهایی که با تنش آبی روبرو هستند، باید کار جهادی کند و نمی‌توان کار عادی انجام داد.

دو ماه مطالعات اولیه طول کشید و در مصوبات آن سفر رئیس جمهور تاکید بر تسریع این طرح شد که بر این اساس 10 ماه عملیات اجرایی انجام شد.

  این ساز و کار اجرایی فرق کرد که مدت زمان عملیات اجرایی کوتاه شد؟

الماس‌وندی: دو هزار نفر در این طرح مشغولند و 50 پیمانکار در قالب قرارگاه خاتم‌الانبیا شبانه‌روز کار کردند.

در این طرح به هیچ عنوان از جنس خارجی استفاده نشده است، در شرایط بهره‌برداری کمترین مشکل داشتیم.

  اجرای این طرح با سایر طرح‌ها چه تفاوتی وجود دارد؟

محمد رستمی؛ مدیرعامل هلدینگ نیرو در قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا: قرارگاه سازندگی 6 هزار و 400 کیلومتر خط انتقال در استان‌های کشور انجام داده است، این پروژه 900 کیلومتر طول دارد و بزرگ‌ترین سطح انتقال آب شرب در خاورمیانه است که 600 کیلومتر اجرا شد.

  آیا منابع آلی طرح پایدار خواهد بود؟

بزرگ‌زاده: در گذشته اتفاقی که افتاد، منابع آبی که مشارکت داشت در تأمین آب شرب بیشتر کرخه و رود کارون بود، اما از لحاظ کمی دو برابر شده است.

امسال کرخه در حوزه دز و کارون وضعیت خشکی شدیدتر بود، بنابراین برنامه داریم که آن‌ها را نگه داریم تا قدرت مدیریت بهره‌برداری برای تأمین آب شرب چندبرابر شده است و این اطمینان خاطر داشته باشند که این آب از لحاظ کمی و کیفی پایدار است.

  آیا این طرح قابلیت انتقال به استان‌های دیگر دارد؟

الماس‌وند: در استان خوزستان در حوزه کرخه، کارون و دز ظرفیت 12 هزار و 100 مگاوات وصل داریم، برای تأمین انرژی پاک این طرح سیستماتیک تبادل برقرار کرد تا دیگر مثل سال‌های قبل مشکل کمی و کیفی نداشته باشیم.

در گام بعدی بحث کیفیت کارون برای سایر آبزیان، حفظ محیط زیست و نخیلات آبادان و خرمشهر و جلوگیری از پیشروی آب دریا جز برنامه‌های مدیریت مصرف است و این برنامه فرابخشی است که جهاد کشاورزی، وزارت صمت و محیط زیست باید ورود پیدا کند تا مسئله کمی و کیفی شرب حل شود و مسئله کیفیت کارون باید حل شود.

  در خصوص مصارف منابع طرح غدیر جز شرب برنامه دیگری دارید؟

شاهپور رجایی؛ رئیس آبریز کرخه و مرزی وزارت نیرو: در شرایط قبل از بهره‌برداری برای رهاسازی آب 300 کیلومتر پایین دست کرخه برداشت آب داشتیم، خوشبختانه با این اقدام اخیراً انجام شد و این طرح در راستای کمی و کیفی به بهره‌برداری رسید.

با توجه به نوع و کیفیت بیشترین مصرف برای شرب است و برنامه وزارت نیرو جداسازی منابع بزرگ از طرح غدیر و استفاده از آب متعارف و غیرمتعارف در راستای کارون است، منابع آب غدیر صرفاً برای شرب مردم خوزستان است و سایر مصارف از این آب بارگذاری نشد.

  از دستاوردهای این طرح در سایر طرح‌ها قرار است استفاده کنید؟

رستمی: در هفته گذشته 110 کیلومتر از خط دو تبریز بهره‌برداری کردیم.

50 پروژه در دست اجرا داریم که طرح 50 در 50 هر هفته یک پروژه در حوزه‌های مختلف در سطح کشور بهره برداری می‌شود.

وقتی پروژه‌ای 36 ماه قرار است انجام شود، کمتر از 10 ماه انجام می‌شود بیانگر ظرفیت بالا در کشور است، بنابراین اگر موانع و مشکلات سد راه پروژه با همکاری کارفرمایان این جمع‌بندی داشتیم و گلوگاه را شناسایی کنیم. مصداق پروژه غدیر و آب همدان است.

الماس‌وند: برنامه وزارت نیرو و شخص وزیر در ارتباط با کاری که انجام شد و در برخی شهرستان‌ها مشکل تأمین آب داریم.

در خوزستان و همدان برنامه دولت سیزدهم این است که طی سه سال باقی مانده تنش آبی به صفر برسد که نشان دهنده تلاش مضاعف است.

ایمنا